Πρώτα τους εμβόλισαν και μετά συνέλαβαν όσους επέζησαν. Η ναυτική τραγωδία στα στενά του Οτράντο όταν ιταλικό σκάφος έπεσε πάνω σε πλοίο με 120 Αλβανούς μετανάστες

Είκοσι πέντε ναυτικά μίλια από τις ακτές της Απουλίας, το αλβανικό πλοίο εμβολίστηκε από το ιταλικό πολεμικό σκάφος “Sibilla”, με αποτέλεσμα να βυθιστεί. Από την ισχυρή σύγκρουση έχασαν τη ζωή τους 83 άτομα, μεταξύ αυτών 61 μητέρες με παιδιά.

Η “τραγωδία του Οτράντο”, όπως έμεινε στην ιστορία, στοιχειώνει μέχρι σήμερα το ομώνυμο θαλάσσιο πέρασμα, ενώ το κουφάρι του μοιραίου πλοίου έχει μετατραπεί σε μουσείο, από τον Έλληνα γλύπτη Κώστα Βαρώτσο.

Το ιστορικό πλαίσιο

Το 1997 η Αβανία ήταν ένα βήμα πριν από τον εμφύλιο πόλεμο. Το σκάνδαλο των Πυραμίδων στέρησε από χιλιάδες πολίτες τις περιουσίες τους. Στρατιωτικές αποθήκες και αστυνομικά τμήματα λεηλατήθηκαν από το εξαγριωμένο πλήθος και 700.000 όπλα βρέθηκαν στα σπίτια των πολιτών, έτοιμα να προχωρήσουν στην ένοπλη εκδίωξη του πρωθυπουργού Μπερίσα.

Ο εμφύλιος πόλεμος μπορεί να αποφεύχθηκε, όμως η κρατική διαφθορά και η επιδείνωση της φτώχειας, ώθησαν χιλιάδες πολίτες στον δρόμο της μετανάστευσης. Πάνω από δεκατρείς χιλιάδες Αλβανοί μετανάστες κατέφυγαν στην Ιταλία από τον Φεβρουάριο του 1997.

Διαβάστε ακόμα: Το κόλπο με τις Πυραμίδες. Ο θρυλικός κομπιναδόρος Τσαρλς Πόνζι, που το όνομά του έγινε συνώνυμο με τις οικονομικές απάτες. Κι όμως, δούλεψε στο υπουργείο Οικονομικών του Μουσολίνι

Η Ιταλία είχε δείξει ήδη την πρόθεσή της από το 1991, όταν Ιταλοί λιμενικοί και δυνάμεις ασφαλείας “έριχναν στο ψαχνό” για να αποτρέψουν την αποβίβαση Αλβανών μεταναστών. Το 1997 εφάρμοσε την στρατιωτική επιχείρηση “Λευκές Σημαίες” στα διεθνή ύδατα των Στενών του Οτράντο, με την οποία επισφραγίστηκε ο ναυτικός αποκλεισμός. Μία εβδομάδα πριν από την “τραγωδία του Οτράντο”, ο Ιταλικός στόλος περιπολούσε στο συγκεκριμένο θαλάσσιο πέρασμα και απέτρεπε την διέλευση αλβανικών πλοίων.

Ο χάρτης της περιοχής. Το στενό του Οτράντο συνδέει την Αδριατική Θάλασσα με το Ιόνιο Πέλαγος και χωρίζει την Ιταλία από την Αλβανία.

Η ημέρα της τραγωδίας

Στις 17:15 της 28ης Μαρτίου 1997 το πλοίο Zefiro του ιταλικού ναυτικού εντόπισε το αλβανικό “Kater i Radës”, στο οποίο επέβαιναν 120 μετανάστες από την Αλβανία, να διασχίζει τα Στενά του Οτράντο. Τελικός προορισμός ήταν η Ιταλία. Κατόπιν εντολής των ναυτικών αρχών το ιταλικό πλοίο προσπάθησε να αναγκάσει το “Kater” να επιστρέψει στα αλβανικά ύδατα. Κάθε προσπάθεια, όμως, έπεφτε στο κενό. Έτσι, η επιχείρηση μεταφέρθηκε στο επίσης ιταλικό πλοίο “Sibilla“.

Σύμφωνα με περιγραφές, οι Ιταλοί έφτασαν τόσο κοντά στο αλβανικό σκάφος, που οι επιβαίνοντες μετανάστες κατάφεραν να διακρίνουν δύο άντρες. Ο ένας κρατούσε ένα πολυβόλο και ο άλλος τραβούσε φωτογραφίες, ενώ στην “μάχη της επαναπροώθησης” είχε επιστρατευτεί και ένα ελικόπτερο που πετούσε διαρκώς πάνω από το “Κater”.

Στις 18:45 το ελικόπτερο έφυγε και οι προβολείς των ιταλικών πλοίων έσβησαν. Επικράτησε μια προσωρινή ανακούφιση στο αλβανικό σκάφος, μέχρι που το “Sibilla” επιτάχυνε αιφνιδιαστικά.

Οι δύο εμβολισμοί

“Μας συνθλίβουν”, φώναξε κάποιος από το κατάστρωμα. Το “Sibilla” εμβόλισε δύο φορές το μοιραίο πλοίο. Πολύ σύντομα ξεκίνησε να βουλιάζει. Πολλοί άνθρωποι βούτηξαν στη θάλασσα για να σωθούν. Οι περισσότεροι, όμως, δεν ήξεραν κολύμπι. Γυναίκες και παιδιά που βρίσκονταν στα κάτω καταστρώματα, αποκλείστηκαν και πνίγηκαν.

Το μοιραίο πλοίο “Kater I Rades” που βυθίστηκε στα Στενό του Οτράντο, πριν μετατραπεί σε μνημείο (Πηγή φωτογραφίας: albaniannews)

Στις 19:03, μόλις δεκαοκτώ λεπτά μετά την αιφνιδιαστική επίθεση, οι ελπίδες των Αλβανών μεταναστών βυθίστηκαν στα Στενά του Οτράντο μαζί με το εμβολισμένο σκάφος.

Το ιταλικό “Sibilla” έριξε μία σωστική λέμβο στη θάλασσα, περισύλλεξε τις σωρούς τεσσάρων πνιγμένων και βοήθησε μερικούς επιζώντες. Η αποστολή είχε τελειώσει. Το “Sibilla” μετέφερε τους επιζώντες στις ιταλικές ακτές και τους παρέδωσε στην Αστυνομία. Επέστρεψε είκοσι λεπτά αργότερα. Τουλάχιστον 52 άνθρωποι ανασύρθηκαν νεκροί από τη θάλασσα, ενώ οι υπόλοιποι επιζώντες μεταφέρθηκαν αργότερα στα ειδικά κέντρα κράτησης. Ο συνολικός αριθμός των νεκρών έφτασε τους 83.

Η δίκη

Το βυθισμένο πλοίο ανακτήθηκε 35 χιλιόμετρα από τις ακτές της Ιταλίας. Η υπόθεση έφτασε μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο έκρινε την Ιταλία υπεύθυνη για το συμβάν.

Το ιταλικό Δικαστήριο του Μπρίντεζι καταδίκασε τους καπετάνιους και των δύο σκαφών για “βύθιση πλοίου και πολλαπλή ανθρωποκτονία”. Στον Ιταλό καπετάνιο επέβαλε ποινή φυλάκισης έως τρία έτη, ενώ στον Αλβανό καπετάνιο του “Kater i Rades” ποινή φυλάκισης έως τέσσερα έτη.

Η ευθύνη για το πολύνεκρο ναυάγιο αποδόθηκε και στους δύο, ενώ υποβιβάστηκε σε ατομικό επίπεδο. Η διοίκηση του ιταλικού ναυτικού και οι πρακτικές διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών από το ιταλικό κράτος δεν έφτασαν να κριθούν ενώπιον του δικαστηρίου.

Σήμερα το μοιραίο πλοίο έχει μετατραπεί σε μνημείο από τον ΄Έλληνα γλύπτη, Κώστα Βαρώτσο. Βρίσκεται στο λιμάνι του Οτράντο (Πηγή φωτογραφίας: Wikipedia)

Το 2011 ο Έλληνας γλύπτης και εμπνευστής του διάσημου “Δρομέα”, Κώστας Βαρώτσος, φιλοτέχνησε το κουφάρι του πλοίου, μετατρέποντάς το σε μνημείο-σύμβολο της μεταναστεύουσας ανθρωπότητας. Η πρωτοβουλία ανήκε στο Μεσογειακό Ινστιτούτο Πολιτισμού της Επαρχίας του Λέτσε και στον δήμαρχος του Οτράντο. Το έργο φέρει τον τίτλο “Απόβαση” και βρίσκεται στο λιμάνι του Οτράντο.

Πηγή χαρακτηριστικής φωτογραφίας: Wikipedia

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Οι Ιταλοί πυροβολούν τους απελπισμένους Αλβανούς μετανάστες, που έφθασαν με το πλοίο «Βλόρα». 12 νεκροί. Έδειραν χιλιάδες και τους πέταγαν ψωμί και νερό από ελικόπτερα