Η μάχη στο Λεβίδι που άνοιξε τον δρόμο για την Τριπολιτσά. Ποιος ήταν ο ανιψιός του Κολοκοτρώνη που αρνήθηκε να υποχωρήσει και ταμπουρώθηκε για να πολεμήσει

Την 14η Απριλίου 1821 διεξήχθη μία από τις πρώτες και σημαντικότερες μάχες των Ελλήνων έναντι των Τούρκων στο Λεβίδι Αρκαδίας.

Οι Έλληνες επαναστάτες κατάφεραν να νικήσουν το αντίπαλο στράτευμα 3.000 ανδρών, με μόλις 70 πολεμιστές στο δυναμικό τους.

Η σημασία της νίκης ήταν μεγάλη και καθόρισε την επιτυχή έναρξη της Επανάστασης. Αναπτέρωσε το ηθικό των αγωνιστών που άνοιξαν τον δρόμο για την απελευθέρωση της Τριπολιτσάς.

Το ελληνικό στρατόπεδο πριν από τη μάχη

Μετά την αποτυχημένη πολιορκία της Καρύταινας, στις 31 Μαρτίου 1821, όλοι οι οπλαρχηγοί αποφάσισαν να συναντηθούν στο Χρυσοβίτσι Αρκαδίας, προκειμένου να συζητήσουν τις επόμενες ενέργειές τους. Στη σύσκεψη, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης επέμενε ότι πρέπει πρώτα να χτυπήσουν την Τριπολιτσά, η οποία αποτελούσε το νευραλγικό κέντρο της οθωμανικής παρουσίας στην Πελοπόννησο.

Αν και αρχικά αντιμετώπισε την χλεύη των υπόλοιπων οπλαρχηγών, το σχέδιο του υιοθετήθηκε στις αρχές Απριλίου και άρχισαν να στήνονται τα πρώτα ελληνικά στρατόπεδα γύρω από την περιοχή. Ωστόσο, οι συνεχείς αποτυχίες έναντι των Οθωμανών απογοήτευσαν τους περισσότερους αγωνιστές.

Στο άκουσμα μιας ενδεχόμενης τουρκικής επίθεσης, αρκετοί ήταν αυτοί που εγκατέλειπαν τις θέσεις τους και αναζητούσαν καταφύγιο στα βουνά για να σωθούν.

Η μάχη στο Λεβίδι

Το στρατόπεδο στο Λεβίδι “κρατούσε” ακόμα. Είχε συσταθεί από τον Κωνσταντίνο Πετμεζά, τους ντόπιους οπλαρχηγούς Παναγιώτη Αρβάλη και Γεώργιο Μπηλίδα καθώς και από Καλαβρυτινούς οπλαρχηγούς, που λίγες μέρες νωρίτερα είχαν απελευθερωθεί.

Στις 12 Απριλίου το στρατόπεδο ενισχύθηκε από τους άνδρες του Σωτήρη Χαραλάμπη, Αναγνώστη Στριφτόμπολα, Νικόλαο Σολιώτη και Σωτήριο Θεοχαρόπουλο που νωρίτερα συμμετείχαν στην πρώτη πολιορκία της Κορίνθου. Ο συνολικός αριθμός των αγωνιστών στο Λεβίδι έφτασε τους 800.

Η συνάθροιση των επαναστατών θορύβησε τις οθωμανικές αρχές. Τη νύχτα της 13ης προς 14η Απριλίου, ξεκίνησαν από την Τρίπολη περίπου 3.000 Τούρκοι πεζοί και ιππείς, με στόχο την ανακατάληψη της περιοχής.

Μόλις πληροφορήθηκαν την επικείμενη άφιξη του τουρκικού στρατού συγκεντρώθηκαν στο σπίτι, όπου διέμενε ο καλαβρυτινός Σωτήρης Χαραλάμπης και αποφάσισαν κατά πρώτο να ζητήσουν βοήθεια από τα γειτονικά στρατόπεδα της Αλωνίσταινας και του Κακουρίου και κατά δεύτερο να πιάσουν τις εισόδους του Λεβιδίου, ώστε να εμποδίσουν τους Τούρκους να μπουν στο χωριό.

Ο Σωτήρης Χαραλάμπης ταμπουρώθηκε σε μια ράχη κοντά στο Λεβίδι, ενώ πιο κάτω βρέθηκε ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας

Το πρωί της 14ης Απριλίου, όταν μαθεύτηκε ότι έρχεται το τουρκικό ιππικό πολλοί άνδρες πανικοβλήθηκαν και εγκατέλειψαν τις θέσεις τους. Παρά τις προσπάθειες των οπλαρχηγών να τους συγκρατήσουν, οι περισσότεροι κατέφυγαν στο βουνό. Τότε ο Στριφτόμπολας με 70 άνδρες αποφάσισε να δώσει τη μάχη μέσα στο χωριό.

Στο Λεβίδι απέμειναν 70 Έλληνες, αποφασισμένοι να αγωνιστούν μέχρι τέλους. Οχυρώθηκαν στα σπίτια του χωριού και περίμεναν την έναρξη της μάχης. Οι Τούρκοι εφόρμησαν  και προς έκπληξή τους ήρθαν αντιμέτωποι με τη σθεναρή αντίσταση των αμυνόμενων. Χαρακτηριστικοί είναι οι στίχοι του λαϊκού ποιητή Παναγιώτη Κάλα ή Τσοπανάκου (1789-1825):

 … στο Βαλτέτσι στο Λεβίδι , πέφτει αλύπητο λεπίδι …

Έξω από το σπίτι που βρισκόταν ο Στριφτόμπολας δόθηκε η σκληρότερη μάχη. Οι ελληνικές δυνάμεις σκότωσαν δεκάδες Τούρκους ενώ στη μάχη σκοτώθηκε και ο Καλαβρυτινός οπλαρχηγός. Την ίδια στιγμή, ξεκίνησαν να καταφτάνουν ενισχύσεις από τα γειτονικά ελληνικά στρατόπεδα υπό τους Δημήτριο Πλαπούτα, Ηλία Τσαλαφατίνο, Νικόλαο Πετμεζά, Σταύρο Δημητρακόπουλο και Ασημάκη Σκαλτσά.

Τότε, οι αμυνόμενοι βγήκαν από τα σπίτια και όρμησαν κατά των Τούρκων, που πανικόβλητοι εγκατέλειψαν το πεδίο της μάχης, αφήνοντας πίσω τους πολλούς νεκρούς. Οι Τούρκοι βρέθηκαν περικυκλωμένοι και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη μάχη, οπισθοχωρώντας προς την Τριπολιτσά.

Η μάχη στο Λεβίδι διήρκεσε επτά ώρες, έληξε με τη νίκη των Ελλήνων επαναστατών και αποτέλεσε το εφαλτήριο της απελευθέρωσης της Τριπολιτσάς.

Ποιος ήταν ο ηρωικός Αναγνώστης Στριφτόμπολας

Ο Δημήτριος Στριφτόμπολας, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1778 στην Κέρτεζη Καλαβρύτων. Ήταν γιος του Αργύρη Στριφτόμπολα, εγγονός του οπλαρχηγού Δημητρίου Στριφτόμπολα και ανιψιός εκ μητρός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Οι γονείς του θέλησαν να τον μορφώσουν και τον εμπιστεύτηκαν σε αυστηρούς δασκάλους.

Ο νεαρός Δημήτριος ήταν επιμελής μαθητής και επειδή έμαθε τα βασικά γράμματα, ονομάστηκε Αναγνώστης. Αυτό το όνομα έδιναν σε όσους ήξεραν γραφή και ανάγνωση εκείνα τα χρόνια.

Από το 1800 έως το 1805 εργάσθηκε ως δάσκαλος στην Τρίπολη. Τη χρονιά εκείνη σκότωσε ένα Τούρκο και πήρε τον δρόμο για τα βουνά της Λακωνίας, μαζί με τον πατέρα του Αργύρη και τον θείο του Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ζώντας ληστρικό βίο. Καταδιωκόμενοι συνεχώς από τους Τούρκους, κατέφυγαν στην αγγλοκρατούμενη Ζάκυνθο, όπου κατατάχθηκαν στον αγγλικό στρατό και διακρίθηκαν σε μάχες κατά των γαλλορώσων στο Ιόνιο.

Το 1807 ο Στριφτόμπολας μαζί με τον Κολοκοτρώνη αποβιβάστηκαν στην Πελοπόννησο για να βοηθήσουν τον Λαλαίο τουρκαλβανό Αλιάγα ή Αλή Φαρμάκη, ο οποίος είχε επαναστατήσει κατά του Αλή Πασά. Έφτασαν καθυστερημένα μετά την ήττα του Φαρμάκη και αναγκάστηκαν να καταφύγουν και πάλι στη Ζάκυνθο.

Όταν ηρέμησαν τα πράγματα στην Πελοπόννησο, ο Στριφτόμπολας επέστρεψε στην Πελοπόννησο. Εγκαταστάθηκε στα Καλάβρυτα κι έγινε σωματοφύλακας του προκρίτου Ασημάκη Ζαΐμη.

Το 1821 συγκρότησε επαναστατικό σώμα από 15 άντρες με το οποίο πήρε μέρος στην πολιορκία και την κατάληψη των Καλαβρύτων (21-26 Μαρτίου 1821) και συμμετείχε με τα παλληκάρια του στην πολιορκία της Ακροκορίνθου. Στη συνέχεια πολέμησε με τα παλληκάρια του στην Μάχη του Λεβιδίου όπου έπεσε ηρωικά μαχόμενος στις 14 Απριλίου 1821.

Άφησε χήρα τη γυναίκα του, Αγγελική Στριφτομπολίνα, και ανεξακρίβωτο αριθμό παιδιών. Πάντως, ένα από τα παιδιά του, ο Γεώργιος Στριφτόμπολας, έλαβε μέρος και διακρίθηκε σε μάχες της Επανάστασης.

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Κολοκοτρώνης: «Θάλασσα εµένα δεν µε τρώγει, αλλ’ ούτε τα ψάρια». Η φυλάκιση του Γέρου του Μοριά σε μοναστήρι της Ύδρας στον εμφύλιο του 1825