“Βεζύρης έγινες, άνθρωπος δεν έγινες”,”Με τον ήλιο τα μπάζω, με τον ήλιο τα βγάζω, τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;”Πώς βγήκαν μερικές από τις πιο γνωστές παροιμίες που αντέχουν αιώνες

Πηγή: «1.864 παροιμίες και γνωμικά. Ξέρουμε τι σημαίνουν;» – Ίνα Αναγνωστοπούλου και Λία Μπουσούνη- Γκέσουρα, εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Οι παροιμίες είναι σύντομες περιεκτικές φράσεις που χρησιμοποιούμε κυρίως για να «ζωντανέψουμε» τον λόγο μας, να τον κάνουμε πιο ευχάριστο, να δώσουμε έμφαση σε αυτά που λέμε. Αποτελούν λαϊκό δημιούργημα με διαχρονική αξία, γι’ αυτό και μέχρι σήμερα εντάσσονται συχνά στην ομιλία μας.

Βεζίρης έγινες άνθρωπος δεν έγινες!

• Λέγεται για κάποιον που, αν και κατέχει μεγάλα αξιώματα, δεν διαθέτει ανθρωπιά και ήθος.

Σύμφωνα με τον σχετικό μύθο, ήταν μια φορά ένας που είχε έναν γιο ανεπρόκοπο και αυθάδη, στον οποίο έλεγε συχνά «εσύ παιδί μου δεν θα γίνεις ποτέ σου άνθρωπος».

Το παιδί όταν μεγάλωσε πήγε στην Πόλη, να βρει την τύχη του.

Εκεί γνώρισε, ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε την κόρη του βεζίρη και όταν εκείνος πέθανε πήρε τη θέση του. Κάποτε, σε μια περιοδεία του, έφτασε κοντά στην πατρίδα του και ζήτησε να βρουν και να του φέρουν τον πατέρα του.

Όταν τον έφεραν μπροστά του κατακουρασμένο και ταλαιπωρημένο, του είπε με αναίδεια: «με γνωρίζεις εμένα; Είμαι ο γιος σου, που έλεγε πως δεν θα γίνω ποτέ άνθρωπος. Να που έγινα βεζίρης!». Και τότε ο πατέρας του είπε την φράση: Βεζίρης έγινες άνθρωπος δεν έγινες!

Εδώ σε θέλω κάβουρα, να πηδάς στα κάρβουνα!

• Το λέμε γι αυτούς που μας «βασάνισαν» και μας κούρασαν υπερβολικά στην προσπάθειά μας να τους επιβληθούμε  και τώρα χαιρόμαστε που ήρθε η ώρα να πληρώσουν για τις ταλαιπωρίες που μας προκάλεσαν.

Σύμφωνα με τον μύθο, την παραπάνω φράση είπε ένας ψαράς που είχε κουραστεί πολύ, ώσπου να καταφέρει να πιάσει έναν κάβουρα.

Η αλεπού εκατό, το αλεπουδάκι εκατόν δέκα.

• Λέγεται για τους νέους που είναι πιο έξυπνοι από τους μεγαλύτερούς τους, είτε επιδεικνύουν σε αυτούς τις γνώσεις τους.

Σύμφωνα με τον γνωστό μύθο, μια αλεπού και το αλεπουδάκι της κάθονταν μπροστά στη φωλιά τους και κρύωναν.

Η αλεπού όταν είδε μια φωτιά στο απέναντι βουνό, για να πείσει το αλεπουδάκι ότι δεν κρυώνει, έκανε τάχα πως ζεσταίνεται και έτριβε τα πόδια της.

Ύστερα από λίγο το αλεπουδάκι έβγαλε μια φωνή επειδή υποτίθεται, κάηκε από σπίθα που πετάχτηκε από τη φωτιά.

Περήφανη μητέρα η αλεπού, που το παιδί της ήταν πιο έξυπνο από αυτήν, είπε την παραπάνω φράση.

Με τον ήλιο τα μπάζω, με τον ήλιο τα βγάζω, τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;

• Αναφέρεται στις περιπτώσεις που ανόητες ενέργειες έχουν καταστροφικές συνέπειες.

Σύμφωνα με τον σχετικό μύθο, ήταν κάποτε ένας ανόητος βοσκός που έκλεινε τα πρόβατά του στο μαντρί πριν από τη δύση του ηλίου και το πρωί τα έβγαζε για βοσκή με την ανατολή. Τα πρόβατα, λοιπόν, επειδή υπέφεραν όλη μέρα από τη ζέστη και δεν βοσκούσαν τις ώρες της πρωινής και της νυχτερινής δροσιάς, αρρώσταιναν και πέθαιναν. Ο βοσκός απορρούσε για το γεγονός και έλεγε με αφέλεια την φράση: Με τον ήλιο τα μπάζω, με τον ήλιο τα βγάζω, τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;

Διαβάστε: “Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει”. Πώς βγήκε η γνωστή παροιμία και τι σχέση είχε ο «Γιάννης» με τον Κολοκοτρώνη

Διαβάστε: «Το …σέρνει καράβι», «το ψάρι βρωμάει απ’ το κεφάλι», «έχει μάτι γαρίδα», «φάτε μάτια ψάρια». Το αστείρευτο λεξιλόγιο της θάλασσας που χρησιμοποιούμε καθημερινά στη ζωή μας