Οι βέσπες που χρησιμοποιήθηκαν σαν αντιαρματικά όπλα από τους Γάλλους αλεξιπτωτιστές στον Πόλεμο της Αλγερίας!

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Οι πρώτες βέσπες κατασκευάστηκαν το 1946 από τον Ενρίκο Πιάτζιο (Enrico Piaggio) στην Ιταλία χρησιμοποιώντας τμήματα από συστήματα προσγείωσης από καταστραμμένα ιταλικά αεροπλάνα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Με το πέρασμα των χρόνων, οι βέσπες έγιναν δημοφιλείς στην Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες κυρίως στους νέους. Μέσα σε μία δεκαετία, ο Πιάτζιο πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο βέσπες που πια δεν κατασκευάζονταν από πεπαλαιωμένο πολεμικό υλικό.

Το όχημα της “Ντόλτσε Βίτα”

Τη δεκαετία του 1950, μέσω διαφημίσεων και της χρήσης της σε ταινίες θεωρήθηκε το κατεξοχήν όχημα της νεολαίας και την ανεμελιάς. Επιπλέον, σε ταινίες του Χόλιγουντ με θέμα την Ιταλία, όπως για παράδειγμα το «Διακοπές στη Ρώμη», οι πρωταγωνιστές της, Όντρι Χέρμπουρν και Γκρέγκορι Πεκ,  κυκλοφορούσαν με βέσπα, περνώντας το μήνυμα ότι ήταν το όχημα των διακοπών και της «ντόλτσε βίτα»!

Αν και ξεκίνησε να φτιάχνεται από τμήματα πολεμικών αεροπλάνων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η βέσπα γρήγορα έγινε το κατεξοχήν όχημα «της ειρήνης, φιλίας και ανεμελιάς».

Όμως, για ένα σύντομα διάστημα οι βέσπες χρησιμοποιήθηκαν ως πολεμικά οχήματα!

Βέσπα-Μπαζούκα!

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ο γαλλικός στρατός είχε την ιδέα να μετατρέψει τη βέσπα σε αντιαρματικό όχημα για να διεξάγει τον αποικιοκρατικό πόλεμο στην Αλγερία. Διαπιστώθηκε ότι ήταν τέλεια για το ρόλο αυτό γιατί είχε ταχύτητα και ευκινησία. Επιπλέον, ήταν εύκολη στο χειρισμό και πολλοί Γάλλοι κληρωτοί που έκαναν τότε τη στρατιωτική τους θητεία είχαν δική τους βέσπα και έτσι δεν χρειάζονταν ιδιαίτερη εκπαίδευση σε αυτή.

Έτσι, το 1956 προέκυψε η Βέσπα 150 TAP. Τα αρχικά είναι για «Troupes Aéroportées» («Αερομεταφερόμενα Στρατεύματα»), δηλαδή, αλεξιπτωτιστές. Ο τύπος της βέσπας ήταν αυτή του εμπορίου που κατασκευαζόταν στη Γαλλία με άδεια της εταιρείας του Πιάτζιο.

Όμως, η μεγάλη διαφορά ήταν ότι η Βέσπα 150 ΤΑP είχε πάνω της ένα ενισχυμένο μεταλλικό πλαίσιο πάνω στο οποίο στηριζόταν ένα αμερικανικό αντιαρματικό πυροβόλο M20 75mm χωρίς ανάκρουση. Για το λόγο αυτό έγινε γνωστή ως «βέσπα-μπαζούκα»!

Αντιαρματικό

Το M20 ήταν αρκετά ελαφρύ για πυροβόλο των 75mm. Παρά ταύτα, διέθετε την ικανότητα το βλήμα του με κεφαλή HEAT να διαπεράσει θωράκιση 100 mm εφόσον ριχνόταν από κοντινή απόσταση. Έτσι θεωρήθηκε από το γαλλικό στρατό ως το ιδανικό αντιαρματικό πυροβόλο για να ενσωματωθεί στη βέσπα.

Η έλλειψη συστήματος ανάκρουσης κατά τη βολή αντιμετωπίστηκε με την εξαέρωση προωθητικών αερίων, από το πίσω μέρος του όπλου. Αυτό σήμαινε ότι το Μ20 δεν χρειαζόταν μηχανικό σύστημα ανάκρουσης ή βαριά βάση, κάτι που θα απέτρεπε να μπει σ’ ένα ελαφρύ όχημα όπως ήταν η βέσπα.

Οι «βέσπες-μπαζούκας» ρίχνονταν από μεταγωγικά αεροπλάνα μαζί με τους αλεξιπτωτιστές, δεμένες ανά δύο. Ο λόγος ήταν γιατί η πρώτη βέσπα είχε το πυροβόλο ενώ η εφεδρική τα βλήματα και τα δοχεία με τα επιπλέον καύσιμα. Εξαιτίας της απουσίας οποιουδήποτε συστήματος σκόπευσης στο πυροβόλο του, η Βέσπα 150 TAP δεν σχεδιάστηκε για να ρίχνει εν κινήσει.

Όμως σε περίπτωση ανάγκης, ο οδηγός-χειριστής του αντιαρματικού πυροβόλου μπορούσε να πυροδοτήσει εναντίον ενός στόχου ενώ οδηγούσε τη βέσπα.

Συνήθως, το πυροβόλο τοποθετούνταν πάνω σε τρίποδο πολυβόλου M1917 Browning. Ο τρίποδας μεταφερόταν πάνω στη βέσπα με το πυροβόλο.

Φθηνό όπλο

Μεταξύ 1956-1959, οι Γάλλοι κατασκεύασαν συνολικά 600 βέσπες 150 ΤΑP. Ήταν ένα πολύ φθηνό όπλο αφού κάθε βέσπα κόστιζε μόλις 500 δολάρια. Το Μ20 ήταν επίσης φθηνό όπλο της δεκαετία του 1950 όταν παραγόταν μαζικά.

Οι περισσότερες βέσπες 150 ΤΑP χρησιμοποιήθηκαν από τους Γάλλους αλεξιπτωτιστές στον Πόλεμο της Αλγερίας. Αποδείχτηκαν πολύ χρήσιμες σε μάχες εντός πόλεων εναντίον ελαφρά θωρακισμένων οχημάτων. Ακόμη και με το πυροβόλο στη θέση του, έφθαναν τα 65 χλμ την ώρα, ταχύτητα πολύ σημαντική την ώρα της μάχης.

Οι Αλγερινοί αντάρτες που ήταν στόχος, απέκτησαν και εκείνοι κάποια ως λάφυρα από τους Γάλλους. Τα χρησιμοποίησαν με επιτυχία εναντίον των γαλλικών τεθωρακισμένων αποδεικνύοντας ότι η Βέσπα 150 ΤΑP  ήταν και ένα εξαιρετικό όπλο για αντάρτικο πόλεων.