Τζον Λεάλ. Ο γιατρός που καθιέρωσε την χλωρίωση του πόσιμου νερού. Για να πείσει τις αρχές έριξε κρυφά χλώριο στη δεξαμενή του Νιου Τζέρσεϋ. Η δικαστική διαμάχη

Η πανδημία του covid 19, μας έκανε να εκτιμήσουμε μια από τις πιο σημαντικές εφορεύσεις του σύγχρονου αστικού κόσμου. Μπορεί φέτος η δημόσια υγεία να έχει πληγεί αλλά  αν πάμε δύο αιώνες πίσω θα καταλάβουμε πως αυτά που έχουμε εμείς δεδομένα σήμερα τότε σε καμία περίπτωση δεν ήταν.

Το μολυσμένο νερό ήταν η πηγή των ασθενειών

Τον 19^ο αιώνα οι δρόμοι στις μεγάλες αστικές πόλεις  ήταν γεμάτοι από ακαθαρσίες αλόγων και ανθρώπων. Γενικότερα επικρατούσε ένα κλίμα ακαταστασίας και βρωμιάς. Η βροχή αντί να ξεπλένει τους δρόμους στις πόλεις έφερνε νέα δυσάρεστα αποτελέσματα. Τα νερά αναμειγνύονταν με τα λύματα και συχνά μόλυναν το πόσιμο νερό της πόλης.

Εξαιτίας αυτής της κατάστασης ξεσπούσαν αλλεπάλληλες επιδημίες με πολλά θύματα. Ευλογιά, τύφος, οστρακιά, δυσεντερία, χολέρα. Για αυτό το λόγο και το προσδόκιμο ζωής ήταν κατά μέσο όρο τα 40 χρόνια. Τα χρόνια εκείνα η ζωή ήταν έθραυστη και ο θάνατος συναντούσε τους ανθρώπους σε μικρή ηλικία.

Οι επιστήμονες της εποχής προσπαθούσαν να βρουν απαντήσεις για την αντιμετώπιση των θανατηφόρων ασθενειών. Ο Άγγλος γιατρός Τζόν Σνόου, έπειτα από μελέτες συμπέρανε πως το μολυσμένο πόσιμο νερό ήταν εκείνο που προκαλούσε τις αρρώστιες. Από το 1855 ξεκίνησε παγκόσμια εκστρατεία για να απολυμανθεί το νερό, αλλά χωρίς αποτέλεσμα καθώς δεν είχαν ιδέα τότε τι να πάει να πει «βακτήριο», «ιός» και γενικότερα, « παθογόνος μικροοργανισμός».

Πρόοδος στο χώρο των επιστημών

Λίγα χρόνια αργότερα όμως, τη δεκαετία του 1870 οι μικροβιολόγοι  Ρόμπερτ Κοχ και ο Λουί Παστέρ έχοντας στα χέρια τους τον κατάλληλο εξοπλισμό από μικροσκόπια κατάφεραν να εντοπίσουν τα πρώτα παθογόνα βακτήρια και να αναπτύξουν μεθόδους για να τα καλλιεργούν στο εργαστήριο.

Ο Κοχ παίρνοντας δείγμα από σωλήνες και δεξαμενές και μελετώντας  τις αποικίες των βακτηριδίων που υπήρχαν μέσα στο νερό, μπορούσε να διαπιστώσει αν είναι επικίνδυνο για τον ανθρώπινο οργανισμό ή όχι. Πριν από αυτή την τεχνική δεν υπήρχε άλλος τρόπος να διαπιστώσεις αν το νερό είναι πόσιμο από το να το πιείς. Αν δεν πέθαινες ήταν πόσιμο! Αν και με αυτή τη μέθοδο  μπορούσαν  να καταλάβουν αν το νερό είναι κατάλληλο ή όχι, δεν είχαν ανακαλύψει ακόμα τον τρόπο να το απολυμαίνουν.

Η λύση στο πρόβλημα που είχε στοιχίσει εκατομμύρια ζωές

Η λύση ήρθε το 1908, από έναν γιατρό στο New Jersey, τον Τζον Λεάλ ο οποίος κατάφερε να συλλάβει την ιδέα και να εφαρμόσει την πρώτη απολύμανση παροχής πόσιμου νερού στις ΗΠΑ με χρήση χλωρίου. Το Χλώριο ανακαλύφθηκε το 1774 από τον Σουηδό χημικό Καρλ Βίλχελμ Σέελε. Το όνομά του προέρχεται από την ελληνική λέξη «χλωρός= πράσινος». Παράγεται με ηλεκτρόλυση του νερού με αλάτι. Θεωρείται ένα από τα κορυφαία εξυγιαντικά στοιχεία.  

Γεννήθηκε στη μικρή πόλη των Άνδεων της Νέας Υόρκης στις 5 Μαΐου του 1858. Ο πατέρας του, Τζον Ροσε Λεάλ ήταν γιατρός που εντάχθηκε στο 144ο Σύνταγμα και πολέμησε στον εμφύλιο πόλεμο. Αρρώστησε από δυσεντερία, η οποία προκλήθηκε από μολυσμένο πόσιμο νερό και πέθανε το 1882. Για 17 χρόνια υπέφερε. Συγκλονιστικό είναι το γεγονός πως στο τάγμα που υπηρέτησε πέθαναν 19 άνθρωποι από σφαίρες και 178 από μολύνσεις. Απόδειξη πως το πρόβλημα ήταν μεγάλο και κάτι έπρεπε να γίνει άμεσα.

Ο Λεάλ είχε σπουδάσει ιατρική και ήταν σύμβουλος υγειονομικής περίθαλψης σε ιδιωτικές εταιρείες νερού στο New Jersey. Η πόλη υπέφερε για πολλά χρόνια από μολυσμένη παροχή νερού έχοντας ως αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες θανάτους από τυφοειδή πυρετό και διάρροια.

Το 1899, η πόλη συνεργάστηκε με την Jersey City Water Supply Company για την κατασκευή φράγματος στον ποταμό Rockaway, μια νέα παροχή νερού. Το φράγμα δημιούργησε μια δεξαμενή, ονόματι Boonton Reservoir, η οποία είχε χωρητικότητα αποθήκευσης πάνω από επτά δισεκατομμύρια γαλόνια. Ο Λεάλ ανέλαβε για λογαριασμό της εταιρείας να απολυμάνει το νερό της δεξαμενής. Στις 23 Μαΐου 1904 επρόκειτο να παραδοθεί το έργο.

Η πολιτεία έπρεπε να πληρώσει πάνω από 175 εκατομμύρια δολάρια για το έργο και προκειμένου να ρίξει την τιμή επικαλέστηκε ότι η καθαρότητά του δεν ήταν η προβλεπόμενη. Οι εκπρόσωποι της πόλης ισχυρίστηκαν ότι το νερό δεν ήταν καθαρό και κατέθεσαν αγωγή εναντίον της εταιρείας για να λάβουν μειωμένη τιμή αγοράς. Το δικαστήριο έκρινε πως το Boonton Reservoir ήταν μια αξιόλογη δουλειά, καθώς τα βακτήρια είχαν μειωθεί κατά πολύ. Όμως σε περιόδους βροχοπτώσεων συγκεντρώνονταν πάλι μέσα στο νερό.

Ο Λεάλ και ο δικηγόρος  της εταιρείας υποστήριξαν στο δικαστήριο πως έχουν στο μυαλό τους μια αποτελεσματική μέθοδο για να πετύχουν καλύτερα αποτελέσματα. Ο δικαστής συμφώνησε και τους έδωσε προθεσμία τριών μηνών. Ήταν Μάιος του 1908. Ο Λεάλ είχε αποφασίσει ότι ήρθε η ώρα να προστεθεί ένα χημικό απολυμαντικό στο πόσιμο νερό. Είχε υπόψιν του κάποιες επιτυχημένες περιπτώσεις χρήσης μορφών χλωρίου στην Ευρώπη, αν και στις ΗΠΑ δεν είχαν γίνει ποτέ τέτοια πειράματα. Ο λόγος ήταν πως οι επιστήμονες της εποχής θεωρούσαν επικίνδυνες τις χημικές ουσίες στα τρόφιμα, στα φάρμακα και στο νερό.

«Η ιδέα της προσθήκης δηλητηριωδών χημικών ουσιών, όπως το χλώριο, στο νερό με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητάς της για σκοπούς κατανάλωσης θεωρείται γενικά ως παράλογη και μη ασφαλής», είχε δηλώσει ο μικροβιολόγος  George C. Whipple το 1906.

Παρ΄όλα αυτά, ο Λεάλ ήταν πεπεισμένος ότι η προσθήκη χλωρίου στην παροχή νερού στη πόλη του Jersey ήταν η λύση που έψαχναν. Έπειτα από πειράματα στο εργαστήριο του είχε συμπεράνει πως μικρές ποσότητες χλωριούχου ασβεστίου είναι σε θέση να απολυμάνουν το νερό και να σκοτώσουν τα βακτήρια χωρίς επιπτώσεις στην υγεία. Έτσι, παρά την αποδοκιμασία των επιστημόνων και την πιθανή καταδίκη του από το κοινό, κρυφά από όλους έριξε στη δεξαμενή του νερού χλώριο.

Χρειάστηκε βέβαια και τη βοήθεια του καλύτερου μηχανικού υγιεινής της χώρας, του Τζορτζ Γουόρεν Φούλερ, ο οποίος ήταν διάσημος για τη δουλειά του στο φιλτράρισμα. Ο Φούλερ ολοκλήρωσε με επιτυχία το σύστημα χλωρίωσης μέσα σε 99 ημέρες. 

Η δικαίωση

Εντός της δικαστικής προθεσμίας που είχε οριστεί,  κατασκευάστηκε το νέο σύστημα τροφοδοσίας χλωρίου και λειτούργησε άψογα. Το υγρό χλώριο μάλιστα αντικατέστησε το χλωριούχο ασβέστιο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη περίοδο απολύμανσης νερού οπουδήποτε στον κόσμο.

Σε μια δεύτερη δίκη, το δικαστήριο δικαίωσε την απόφαση του Λεάλ. Στη συνέχεια, η χρήση χλωρίου επεκτάθηκε σε όλες τις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα  τα ποσοστά θανάτου τυφοειδούς πυρετού να μειωθούν και τα παιδιά κάτω του ενός έτους να σταματήσουν να πεθαίνουν. Το πείραμα έσωσε εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές.

Αρχική Εικόνα: wikipedia

Διαβάστε επίσης στη «ΜτΧ»:Τζον Σνόου. Ο βρετανός μαιευτήρας που χορήγησε χλωροφόρμιο στη βασίλισσα Βικτωρία για να γεννήσει. Πειραματίστηκε στα αναισθησιογόνα και ανακάλυψε γιατί οι άνθρωποι πέθαιναν από τη χολέρα