Τζόαν Μόργκαν, η μοναδική γυναίκα που ήταν στο κέντρο ελέγχου στην αποστολή του Απόλλων 11. «Τα κτίρια δεν είχαν καν γυναικείες τουαλέτες.» Η πρωτοπόρος που νίκησε τον σεξισμό

Η 28χρονη τότε Τζόαν Μόργκαν ήταν η μοναδική γυναίκα στο κέντρο ελέγχου της ΝΑΣΑ, που πανηγύριζε την ιστορική πρώτη προσελήνωση του ανθρώπου, τον Ιούλιο του 1969 ανάμεσα σε ένα κατά τα άλλα απολύτως ανδροκρατούμενο σύστημα.

Άνοιξε το δρόμο για τις γυναίκες σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, ενώ πολλές φορές δέχθηκε πίεση και αντιμετωπίστηκε με σεξισμό από άντρες συναδέλφους της. Υπήρξε πρωτοπόρος και όταν ήταν μικρή ανατίναξε την αυλή του σπιτιού της ενώ έκανε ένα πείραμα.

Η πανέξυπνη Τζόαν και τα πειράματα

Η Τζόαν στην παιδική της ηλικία προτιμούσε τη χημεία και τα πειράματα παρά τις κούκλες. Παρέκαμψε την πρώτη δημοτικού, ενώ είχε διαβάσει όλα τα βιβλία που υπήρχαν στη βιβλιοθήκη του σχολείου της. Το αγαπημένο της δώρο ήταν ένα σετ πειραμάτων χημείας, το οποίο χρησιμοποίησε ανατινάζοντας την αυλή του σπιτιού της. «Ανατίναξα την αυλή και έσπασε το τσιμέντο, αλλά ο πατέρας μου δε με μάλωσε. Απλά με ρώτησε πως κατάφερα να το κάνω.»

Η μικρότερη αδερφή της, Τζιν, είχε πει για τη Μόργκαν: Ήταν και όμορφη και έξυπνη. Τα είχε όλα.

Στα 17 της η Μόργκαν επιλέχθηκε να εργαστεί ως μαθητευόμενη στην Αμερικανική Στρατιωτική Υπηρεσία Βαλλιστικών Πυραύλων.

H μοναδική γυναίκα ανάμεσα σε δεκάδες άντρες

Στις 16 Ιουλίου 1969 η ΝΑΣΑ πραγματοποίησε τη διαστημική αποστολή με την ονομασία «Απόλλων 11». Ήταν η πρώτη φορά που ο άνθρωπος πάτησε στο φεγγάρι, ενώ στο κέντρο ελέγχου του Διαστημικού Κέντρου Κένεντυ βρίσκονταν δεκάδες άντρες με γραβάτες οι οποίοι αγωνιούσαν για την ιστορική εκτόξευση.

Ανάμεσά τους και η μοναδική γυναίκα, η 28χρονη τότε Τζόαν Μόργκαν η οποία εργαζόταν ως ελεγκτής οργάνων της αποστολής. Ήταν η μοναδική που της επιτρεπόταν να βρίσκεται μέσα στην αίθουσα ελέγχου της ΝΑΣΑ.

Η Μόργκαν θα έπρεπε να βρίσκεται στην αίθουσα για να κινητοποιήσει την ομάδα δοκιμών, ωστόσο έπρεπε να πάρει ειδική άδεια για να βρίσκεται εκεί. “Ο διευθυντής μου, του τμήματος συστημάτων πληροφόρησης μου τηλεφώνησε και μου είπε: ‘Είσαι η καλύτερη στο τμήμα επικοινωνιών. Θα σε βάλουμε στους πίνακες ελέγχου. Αλλά αργότερα διαπίστωσα ότι χρειάστηκε να πείσει τον διευθυντή του κέντρου δρα Κερτ Ντέμπις ότι δεν θα υπήρχε πρόβλημα με αυτό”, είχε πει η Μόργκαν.

«Ήμουν βυθισμένη σε έναν ανδρικό κόσμο. Πολλά από τα κτίρια στα οποία εργάστηκα δεν είχαν γυναικείες τουαλέτες», είχε δηλώσει, καθώς ήταν η πρώτη γυναίκα μηχανικός στο Κέιπ Κανάβεραλ.

Πολλές φορές, ο φρουρός στο κτίριο που εργαζόταν η Μόργκαν της φερόταν πολύ καλά και τη ρωτούσε συχνά αν ήθελε τη βοήθειά του. «Θα φυλάω εγώ τις τουαλέτες της έλεγε…»

Ο σεξισμός και τα χυδαία τηλεφωνήματα

Η Μόργκαν αντιμετώπισε σεξισμό πολλές φορές από άντρες συναδέλφους της και δέχθηκε επιθετικό φλερτ. «Όταν πρωτοξεκίνησα στο συγκρότημα εκτόξευσης πυραύλων στο Κανάβεραλ, ήρθε ο επιθεωρητής δοκιμών και χτυπώντας την πλάτη μου είπε: δεν έχουμε γυναίκες εδώ.

Τότε πήρα αμέσως τηλέφωνο τον υπεύθυνο του προγράμματος «Απόλλων» και αφού κατέβηκε μου είπε ότι ήμουν ευπρόσδεκτη να εργαστώ εκεί».

Η Τζόαν είχε δεχτεί και κάποια χυδαία τηλεφωνήματα  από άντρες. Σε ένα από αυτά, όταν έκλεισε το τηλέφωνο ήταν εμφανώς ταραγμένη και ένας συνάδελφός της τη ρώτησεα ερμηνεύοντα την εκφρασή της: πέθανε κάποιος δικός σου; Η Μόργκαν απάντησε ότι είχε δεχτεί ένα χυδαίο τηλεφώνημα. «Δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να αισθάνεται ως αντικείμενο…».

Ωστόσο η Τζόαν ήταν εξαιρετικά δυναμική. «Δεν μπορούσες να την κοροϊδέψεις γιατί θα σε έκανε κομμάτια. Ήταν υπερβολικά ικανή», είχε πει για τη Μόργκαν ο συνάδελφος της Ροϊ Θαρπ.

Η προσωπική «εκτόξευση» και τα γεράματα στον Άρη

Μετά την αποστολή του Απόλλων 11 η καριέρα της Τζόαν Μόργκαν εκτοξεύθηκε. Η ίδια με τη δυναμικότητα και τη θέλησή της έγινε η πρώτη γυναίκα εκτελεστική διευθύντρια στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι. Μέσα από την προσωπικότητά της ενέπνευσε και άλλες γυναίκες να πιστέψουν στο αυτονόητο, ενώ έσπασε το άβατο της ανδροκρατίας.

«Για μένα ήταν πρωταθλήτρια. Είναι μεγάλη έμπνευση για όλες μας που μπορούσαμε να πούμε στον εαυτό μας: Μπορείς να το κάνεις!», είχε πει με θαυμασμό η Σούζι Κάνινγχαμ η οποία υπήρξε υφιστάμενη της Μόργκαν.

Η δυναμική επιστήμονας είχε ένα όνειρο, να περάσει τα γεράματά της στον Άρη. “Νομίζω ότι θα πρέπει να έχουν ένα πρόγραμμα γηριατρικής. Αν συνέβαινε πριν από 15 χρόνια, θα δήλωνα εθελόντρια”

Η Μόργκαν πέτυχε πολλά. Και ως επιστήμονας, αλλά και ως γυναίκα. “Πρέπει να βοηθήσω να πάνε 12 άνθρωποι να περπατήσουν πάνω σε αυτό το φεγγάρι. Και τρελαίνομαι να λέω σε όλους γι αυτό”.

Στα 78 της πλέον, η συνταξιούχος Τζόαν Μόργκαν ζει ανάμεσα στη Φλόριντα και τη Μοντάνα των ΗΠΑ.

Πηγή αρχικής εικόνας: Flickr.com

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Τι γράφουν οι επιστήμονες στον πίνακα; Είναι «ανθρώπινοι υπολογιστές» της ΝΑΣΑ όταν δεν υπήρχαν τα κομπιούτερ και σχεδιάζουν όπλα μαζικής καταστροφής!