«Τυφοειδής Μαίρη». Η ασθενής μηδέν που έσπειρε τον θάνατο στη Νέα Υόρκη. Ήταν μαγείρισσα και από αυτήν ξεκίνησε πανδημία που έπληξε 3.000 άτομα. Τι απέγινε

Η Μαίρη Μάλλον έχει μείνει στην ιστορία ως μία από τις πιο επικίνδυνες γυναίκες στην Αμερική. Η «τυφοειδής Μαίρη», όπως την βάφτισε ο τύπος της εποχής, λέγεται ότι ήταν η ασθενής μηδέν που προκάλεσε ένα πρωτοφανές ξέσπασμα τυφοειδούς πυρετού στις ΗΠΑ στις αρχές του 20ου αιώνα.

Η Μαίρη Μάλλον ήταν Ιρλανδή, γεννημένη και μεγαλωμένη στο βόρειο κομμάτι του νησιού το 1869. Σε ηλικία 14 ετών πήρε τη μεγάλη απόφαση να κάνει το υπερατλαντικό ταξίδι και να αναζητήσει μία καλύτερη τύχη στη νέα ήπειρο. Τον 19ο αιώνα το μεταναστευτικό κύμα από την Ιρλανδία στις ΗΠΑ είχε φτάσει στο απόγειό του. Καθημερινά χιλιάδες Ιρλανδοί επιβιβάζονταν σε πλοιάρια και εγκατέλειπαν την πατρίδα τους για να κυνηγήσουν το αμερικανικό όνειρο.

«Ασθενής μηδέν»

Τα πρώτα χρόνια, η ανήλικη Μαίρη δούλευε ως κουβερνάντα σε σπίτια εύπορων οικογενειών της Νέας Υόρκης. Τότε, ένας από τους εργοδότες της ανακάλυψε ότι η μικρή είχε ταλέντο στη μαγειρική. Σταδιακά οι αρμοδιότητες της μεταφέρθηκαν στην κουζίνα, όπου σιγά σιγά ανέλαβε να ετοιμάζει όλα τα γεύματα της οικογένειας. Ήταν μία δουλειά που αφενός είχε καλύτερες απολαβές, και αφετέρου την ευχαριστούσε περισσότερο.

Για τα επόμενα επτά χρόνια, συνέχισε να δουλεύει ως μαγείρισσα σε διάφορες οικογένειες, αλλάζοντας συνολικά επτά σπίτια. Από το 1900 έως το 1907, η συντριπτική πλειονότητα των αφεντικών της αρρώστησε. Συνολικά 22 άτομα ασθένησαν από τυφοειδή πυρετό και ένα μικρό κορίτσι πέθανε. Τα κρούσματα αυτά ήταν εξαιρετικά ύποπτα, καθώς σημειώθηκαν σε εύπορα προάστια της Νέας Υόρκης. Μέχρι τότε, ο τυφοειδής πυρετός θεωρούταν ασθένεια των φτωχών. Μεταδιδόταν κυρίως μέσω του μολυσμένου νερού σε χώρες και περιοχές με προβλήματα υδροδότησης. Οι ΗΠΑ δεν είχαν έρθει ακόμα αντιμέτωπες με την ασθένεια.

Για επτά χρόνια κανείς δεν είχε υποψιαστεί την Μαίρη 

Η κοπέλα έδειχνε απολύτως υγιής και δεν είχε παρουσιάσει ανησυχητικά συμπτώματα. Εκτός αυτού, άλλαζε τακτικά σπίτια. Μπήκε για πρώτη φορά στο στόχαστρο των ερευνών το 1906. Ένας από τους τελευταίους εργοδότες της, είχε προσλάβει τον ειδικευμένο επιστήμονα Τζωρτζ Σόπερ για να διερευνήσει τι είχε προκαλέσει το απότομο ξέσπασμα τυφοειδούς πυρετού στην πλούσια συνοικία του Όιστερ Μπέι. Ο Σόπερ δεν άργησε να ανακαλύψει ότι οι οικογένειες που είχαν χτυπηθεί από την αρρώστια μοιράζονταν ένα κοινό στοιχείο. Μία νεαρή Ιρλανδή μαγείρισσα ονόματι Μαίρη είχε περάσει από τις κουζίνες τους. Έτσι, ο επιστήμονας ανέλαβε καθήκοντα ιδιωτικού ερευνητή και ξεκίνησε να αναζητά τα ίχνη της Μαίρης Μάλλον.

Η καραντίνα

Όταν ο Σόπερ τη βρήκε, η ανυποψίαστη κοπέλα είχε ήδη κολλήσει τον πυρετό στους ενοίκους του νέου σπιτιού που εργαζόταν. Αφού ο άντρας της συστήθηκε, της εξήγησε τις ανησυχίες του κι έπειτα, της ζήτησε να την εξετάσει. Η αντίδρασή της 27χρονης ήταν απρόσμενα επιθετική και δεν άφησε στον Σόπερ πολλά περιθώρια. Ο έμπειρος επιστήμονας αναγκάστηκε να απευθυνθεί στις αρχές.

Με τη βοήθεια των αστυνομικών, η Μαίρη Μάλλον μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο παρά τη θέλησή της και υποβλήθηκε σε εξετάσεις. Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν τη θεωρία του Σόπερ. Ο οργανισμός της Ιρλανδής είχε προσβληθεί από το βακτήριο Salmonella, το οποίο θεωρείται υπεύθυνο για τον τυφοειδή πυρετό.

Αυτό που έκανε εντύπωση στους γιατρούς ήταν ότι η κοπέλα έλεγε την αλήθεια. Πράγματι, ο οργανισμός της δεν παρουσίαζε κανένα σύμπτωμα της σοβαρής ασθένειας, τα επίπεδα ενέργειάς της ήταν υψηλά και σωματικά φαινόταν ακμαία. Ήταν μία από τις πρώτες περιπτώσεις σιωπηλού φορέα που είχαν καταγραφεί έως τότε. Έτσι, παρότι φαινομενικά έδειχνε υγιής, οι γιατροί έκριναν ότι έπρεπε να τεθεί σε καραντίνα.

Μεταφέρθηκε σε μία ειδική κλινική στο νησάκι Νορθ Μπράδερ ανοιχτά του Μανχάταν. Εν τω μεταξύ, στη Νέα Υόρκη ο τυφοειδής πυρετός είχε εξαπλωθεί. Πολλοί θεωρούν ότι η έξαρση αυτή, που έπληξε περισσότερα από 3.000 άτομα, ξεκίνησε από την ανυποψίαστη μαγείρισσα.

Η αλλαγή ταυτότητας

Για τρία χρόνια, η Μαίρη βρισκόταν «φυλακισμένη» στην απομόνωση του νοσοκομείου. Παρόλα αυτά, δεν έπαψε να υποβάλει ενστάσεις στην επιτροπή υγείας ζητώντας να ανακληθεί η απόφαση. Τελικά, το 1910 δικαιώθηκε. Η επιτροπή αποφάσισε να την αφήσει ελεύθερη υπό τον όρο να μην εργαστεί ξανά ως μαγείρισσα και να παρουσιάζεται στο τοπικό αστυνομικό τμήμα μία φορά το τρίμηνο για να δίνει αναφορά.

Τον πρώτο καιρό η Μαίρη υπάκουσε στις εντολές. Έψαξε για νέα δουλειά σε διαφορετικούς κλάδους και για ένα διάστημα εργάστηκε ως πλύστρα. Ωστόσο, ο μισθός και οι συνθήκες εργασίας ήταν πολύ χειρότερες από τις κουζίνες των πλούσιων σπιτιών που συνήθιζε να μπαινοβγαίνει. Αναπολούσε όλο και πιο πολύ το παλιό της επάγγελμα και σύντομα αποφάσισε να επιστρέψει. Πρώτα άλλαξε το όνομά της, προκειμένου οι αρχές να χάσουν τα ίχνη της. Ύστερα άρχισε να πιάνει περιστασιακές δουλειές σε μαγειρεία της πόλης.

Όπως ήταν αναμενόμενο, τα πρώτα μαζικά κρούσματα δεν άργησαν κι αυτή τη φορά να κάνουν την εμφάνισή τους. Ωστόσο, πέρασαν πέντε χρόνια μέχρι η αστυνομία να την εντοπίσει και πάλι. Τα «θύματά» της είχαν υπερδιπλασιαστεί και, με τη σειρά τους, μετέδιδαν το βακτήριο στα κοντινά τους άτομα.

Τελικά τον Μάρτιο του 1915 η Μαίρη εντοπίστηκε από τις αρχές ενώ δούλευε στην κουζίνα ενός γυναικείου νοσοκομείου. Συνελήφθη και με συνοπτικές διαδικασίες, οδηγήθηκε πίσω στο νησί Νορθ Μπράδερ, όπου μπήκε και πάλι σε καραντίνα.

Στην καραντίνα πέρασε το υπόλοιπο της ζωής της. Άφησε την τελευταία της πνοή το 1938 σε ηλικία 69 ετών.

Μέχρι το θάνατό της, το όνομά της είχε μετατραπεί σε θρύλο. Η ιστορία της «τυφοειδούς Μαίρης» ήταν πλέον γνωστή σε όλη τη χώρα και η ίδια είχε γίνει ένα από τα πιο μισητά πρόσωπα της Νέας Υόρκης. Πολύ συχνά στις εφημερίδες, εμφανίζονταν συνεντεύξεις της και εξελίξεις για την υγεία της.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η Μαίρη δεν πίστεψε ποτέ ότι ήταν άρρωστη. Αντίθετα, θεωρούσε ότι είχε πέσει θύμα της ξενοφοβίας των Αμερικανών, που με ψέματα και σκευωρίες την φυλάκισαν για να καθαρίσουν την μεγαλούπολη από το ιρλανδικό στοιχείο.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Δεν ήταν έμπολα ο λοιμός που αφάνισε την Αθήνα του Περικλή, απαντούν στους ξένους ερευνητές, οι Έλληνες επιστήμονες. Η έρευνα σε ομαδικό τάφο στον Κεραμεικό δείχνει τυφοειδή πυρετό