Τσαντρασεκάρ. Ο αστροφυσικός που κέρδισε το Νόμπελ όπως και ο θείος του. Τον ταπείνωσαν στην Αγγλία, τον αποθέωσαν στις ΗΠΑ

Ο Ινδός Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ θεωρείται ένας από του κορυφαίους αστροφυσικούς στην ιστορία.

Γεννήθηκε το 1910 στη Λαχώρη της Βρετανικής Ινδίας, το σημερινό Πακιστάν. Ήταν το τρίτο από τα δέκα παιδιά μιας ταμιλικής οικογένειας.

Οι γονείς του ήταν πολύ μορφωμένοι και ο μικρός μέχρι τα 12 εκπαιδευόταν κατ’ οίκον.

Ο πατέρας του τον δίδασκε μαθηματικά και φυσική και η μητέρα του δίδασκε τη διάλεκτο ταμίλ. Από τα 13 έως τα 15 πήγε σε λύκειο του Μαντράς κι έπειτα ξεκίνησε να φοιτά στο Προεδρικό Κολέγιο της πόλης. Οι επιδόσεις του, αλλά και το ακαδημαϊκό του έργο στο Κολέγιο και στο συνεργαζόμενο Πανεπιστήμιο του Μαντράς, τράβηξαν την προσοχή των καθηγητών του.

Στροφή στην αστροφυσική

Το 1930 ήταν καθοριστική χρονιά στη ζωή του 20χρονου Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ. Πήρε το πτυχίο του στην Φυσική. Η Ινδική Κυβέρνηση του έδωσε υποτροφία για να σπουδάσει στο Κέιμπριτζ. Και ο θείος του, Τσαντρασεκάρα Ράμαν, βραβεύτηκε με Νόμπελ Φυσικής.

Γεμάτος έμπνευση και ενθουσιασμό, ο νεαρός επιστήμονας αναχώρησε τον Ιούλιο του 1930 για την Αγγλία.

Ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, όπου ανακάλυψε το πάθος του για την αστροφυσική. Άρχισε να μελετά εντατικά τη δομή των άστρων και να διατυπώνει μαθηματικά μοντέλα. Μέχρι σήμερα, στο πεδίο της αστρικής εξέλιξης και των μαύρων τρυπών, τα μοντέλα του δεν έχουν ξεπεραστεί.

Η ερμηνεία του αναφορικά με τη δομή των λευκών νάνων αστέρων, έδειξε ότι η μάζα τους δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 1,44 ηλιακές μάζες. Πρόκειται για το “όριο Τσαντρασεκάρ”, το οποίο πήρε το όνομά του.

Αναγορεύτηκε διδάκτωρ φυσική το 1933 και μέχρι το 1937 εργάστηκε ως ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Το 1938 εντάχθηκε στο επιστημονικό προσωπικό του Πανεπιστημίου του Σικάγου ως επίκουρος καθηγητής της Αστροφυσικής . Το 1952 έγινε τακτικός καθηγητής και τον επόμενο χρόνο απέκτησε την αμερικανική ιθαγένεια.

Τραυματική εμπειρία

Ο λόγος που πήρε την απόφαση να πάει στην Αμερική δεν ήταν μόνο οι ερευνητικές ευκαιρίες που του προσφέρονταν. Πριν μετοικήσει στο Σικάγο, ο Τσαντρασεκάρ είχε την πρόθεση να πάει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Μία επεισοδιακή συνάντηση με τον βρετανό αστροφυσικό Άρθουρ Έντινγκτον στάθηκε καταλυτική για την απότομη αλλαγή πλεύσης.

Ο Έντινγκτον αρχικά ενθάρρυνε τον νεαρό Ινδό να παρουσιάσει τα ευρήματά του στην Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία. Πραγματική του πρόθεση όμως ήταν να γελοιοποιήσει τον Τσαντρασεκάρ. Μετά από εκείνον, ανέβηκε ο ίδιος στη σκηνή προκειμένου να αποδομήσει και να περιγελάσει τις θεωρίες του.

Προσπάθησε να πείσει τους ακροατές ότι το “όριο Τσαντρασεκάρ” δεν ήταν παρά ένα “μαθηματικό παιχνίδι” και τα μοντέλα του Τσαντρασεκάρ δεν ίσχυαν. 30 χρόνια αργότερα, διαψεύστηκε πανηγυρικά. Ωστόσο, η ζημιά είχε ήδη γίνει στην ψυχοσύνθεση του Ινδού αστροφυσικού.

Λέγεται ότι πληγώθηκε βαθιά από αυτό το συμβάν, καθώς θεώρησε ότι τα κίνητρα του Έντινγκτον, πέρα από επιστημονικά, ήταν εν μέρει ρατσιστικά. Τότε, άρχισε να σκέφτεται σοβαρά το ενδεχόμενο να συνεχίσει την έρευνά του εκτός Ηνωμένου Βασιλείου.

Νόμπελ και διακρίσεις

Πράγματι, στην Αμερική βρήκε ένα δεύτερο σπίτι. Ο Σουμπραμανιάν Τσαντρασεκάρ έμεινε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο μέχρι το τέλος της ζωής του.

Μεταξύ άλλων, παρήγαγε σημαντικό ερευνητικό έργο για την μεταφορά ενέργειας με τον μηχανισμό της ακτινοβολίας στις ατμόσφαιρες των αστέρων και επιχείρησε να αναπτύξει ένα μαθηματικό πρότυπο για την περιγραφή των μαύρων τρυπών, που περιγράφεται στο έργο του «Η μαθηματική θεωρία των μαύρων τρυπών».

Συνεισέφερε σημαντικά στη σύγχρονη κατανόηση της αστρικής δομή, των λευκών νάνων, της αστροδυναμικής, της κβαντικής θεωρίας του ανιόντος υδρογόνου, της υδροδυναμικής και υδρομαγνητικής ισορροπίας, την ισορροπία ελλειψοειδών σωμάτων, τη γενική σχετικότητα, τη μαθηματική θεωρία των μαύρων τρυπών και τη θεωρία των συγκρουόμενων βαρυτικών κυμάτων.

Το 1983, σε ηλικία 73 ετών, βραβεύτηκε από κοινού με τον Αμερικανό συνάδελφό του Γουίλιαμ Φάουλερ με το Νόμπελ Φυσικής για τις «θεωρητικές μελέτες στις φυσικές διεργασίες που είναι σημαντικές στη δομή και εξέλιξη των αστέρων».

Πέθανε πλήρης ημερών, τον Αύγουστο του 1995. Προς τιμήν του, η ΝΑΣΑ ονόμασε ένα από τα μεγαλύτερα αστεροσκοπεία της, “Αστεροσκοπείο Ακτίνων-Χ Τσάντρα”.

Πηγή αρχικής εικόνας: Wikimediamtx Commons