Τουρλίτης. Ο ιστορικός φάρος που γκρέμισαν οι Γερμανοί και αναστήλωσε ο Γουλανδρής. Η “μάχη” στις σκαλωσιές κόντρα στο κύμα (drone)

Πρόκειται για τον μοναδικό φάρο στην Ευρώπη που είναι χτισμένος πάνω σε βράχο μέσα στην θάλασσα. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το ενετικό κάστρο στην πρωτεύουσα της Άνδρου στην Χώρα. 

Κατασκευάστηκε το 1887. Το ύψος του κυλινδρικού του πύργου είναι 7 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 36 μέτρα.

Ο Φάρος «πρωτολειτούργησε την 1η Ιανουαρίου του 1897 και ήταν καταδιοπτρικός Ε’ τάξεως με φωτοβολία 11 ν. μίλια. Ξεχώριζε για τον τρόπο λειτουργίας του, αφού πρόκειται για τον πρώτο αυτόματο φάρο της Ελλάδας με τεχνολογία που του έδινε μεγάλη αξιοπιστία, γιατί δεν απαιτούσε συνεχή επιτήρηση.

Το 1943 καταστράφηκε από τους Γερμανούς και στην θέση του στήθηκε προσωρινά ένας σιδερένιος οβελός.

Μετά τον πόλεμο η οικογένεια Γουλανδρή αποφάσισε να τον ανακατασκευάσει και οι εργασίες ξεκίνησαν τον Απρίλιο του 1994.

Το έργο ανατέθηκε από τον Αλέκο και την Μαριέττα Γουλανδρή εις μνήμην της κόρης τους Βιολάντας.

Η μελέτη

Ο Βασίλης Τσόγκας που ανέλαβε την μελέτη του έργου, ήταν νεαρός μηχανικός που υπηρετούσε την θητεία του στην υπηρεσία Φάρων του Πολεμικού Ναυτικού.

Για την στατικότητα και ασφάλεια του έργου απευθύνθηκε στον καθηγητή ΕΜΠ Μάνο Παπακυριακόπουλο που ήταν ειδικός στην εδαφομηχανική. Αυτός επίλυσε το μεγάλο πρόβλημα της σταθεροποίησης του βράχου που έπρεπε να αντέξει το μεγάλο φορτίο του φάρου.

Την εργολαβία ανέλαβε ο νεαρός τότε πολιτικός μηχανικός του νησιού Νικόλαος Άντζακας, ο οποίος μαζί με εξειδικευμένους τεχνίτες ανέλαβε να παραδώσει το έργο μέσα στον ελάχιστο χρόνο των τεσσάρων μηνών. Έτσι ο φάρος ξαναλειτούργησε τον Αύγουστο του 1994.

Σκαλωσιές και μπετονιέρες στην θάλασσα

Αρχιτεχνίτης ήταν ο Γαυριώτης Αργύρης Μαμάης ο οποίος αρκετές φορές έπεφτε στη θάλασσα για να ανασύρει εργαλεία και υλικά. “Πολλές φορές καλούπωνε 2 και 3 φορές γιατί το κύμα έπαιρνε σκαλωσιές”, θυμάται ο Άντζακας.

Συγκεκριμένα ο ίδιος γράφει στο enandro: «ο σκελετός από οπλισμένο σκυρόδεμα κατασκευάστηκε επιτόπου με ανάμειξη αμμοχάλικων και τσιμέντου σε μικρές μπετονιέρες, οι οποίες κατέληξαν τουλάχιστον δύο φορές τη θάλασσα και αναγκάστηκαν να προμηθευτούν νέες».

Οι πέτρες έρχονταν λαξεμένες από λατομείο της Β. Ηπείρου και η επιλογή τους έγινε με βάση τις προπολεμικές φωτογραφίες του φάρου.

Τα υλικά μεταφέρονταν στην βραχονησίδα με το καΐκι του Βασίλη Μοσχόβη, αλλά η προσέγγιση ήταν ιδιαίτερη δύσκολη και απαιτούσε ειδικούς χειρισμούς.

Δαπανήθηκε το ποσό των 14 εκατομμυρίων δραχμών και δεν έγινε καμία υπέρβαση σε χρήμα και χρόνο. Ο Τουρλίτης είναι το πιο διάσημο τοπόσημο του νησιού και έγινε γραμματόσημο το 2009. Έτσι ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο.

Δείτε τον αναστηλωμένο φάρο από ψηλά. Λήψη Point Of View GR:

Με πληροφορίες από enandro .

Αρχική φωτογραφία flickr