Τους έστησαν στον τοίχο για εκτέλεση και ο γερμανός διοικητής τη ματαίωσε την τελευταία στιγμή. Το άγνωστο σαμποτάζ της Ραφήνας και το ισχυρό οχυρό των Ναζί

Το μπλόκο της Ραφήνας

Στη Ραφήνα την περίοδο της Κατοχής τα γερμανικά και ιταλικά στρατεύματα επέβαλαν διάφορες απαγορεύσεις και στερήσεις στους κατοίκους. Οι κάτοικοι αντέδρασαν και οργανώθηκαν στο ΕΑΜ. Στις 12 Ιουλίου 1944 σε ενέδρα στο Πικέρμι, σκοτώθηκε ο γερμανός Διοικητής του «Οχυρού» της Ραφήνας και ο γερμανός Λιμενάρχης.

Η ενέδρα είχε στόχο ένα γερμανικό όχημα που μετέφερε Έλληνες αιχμαλώτους και αποστολή ήταν η απελευθέρωσή τους. Τα αντίποινα δεν άργησαν να έρθουν.

Τετάρτη 17 Ιουλίου, ανήμερα της Αγίας Μαρίνας, οι Γερμανοί έκαναν μπλόκο στη Ραφήνα και οδήγησαν όλους τους άνδρες στην πλατεία. Τελικά συνέλαβαν 20 Ραφηνιώτες και τον πρόεδρο της κοινότητας, ενώ αναζητούσαν οργανωτικά στελέχη του ΕΑΜ. Για όσους δεν βρήκαν, έπιασαν μέλη των οικογενειών τους. Συνέλαβαν μέχρι και την έγκυο γυναίκα του γραμματέα του ΕΑΜ Ραφήνας.

Οδήγησαν τους συλληφθέντες στο κτήμα Λεβίδη στην Παλλήνη και τους έστησαν στον τοίχο της μάντρας. Περίμεναν απλά το τελικό παράγγελμα.

Λίγο πριν να δοθεί η εντολή να ανοίξουν πυρ, εμφανίστηκε ο γερμανός υποδιοικητής του Ναυτικού και ματαίωσε την εκτέλεση.

Οι άνθρωποι δεν εκτελέστηκαν, αλλά στη συνέχεια βασανίστηκαν και οδηγήθηκαν στο Χαϊδάρι, στις φυλακές Αβέρωφ και στου Γουδή.

Σε ανάμνηση της ιστορίας ένα πολυβολείο μετατράπηκε σε εκκλησάκι τιμώντας την Αγία Μαρίνα, καθώς ανήμερα της γιορτής της έγινε το μπλόκο.

Ακριβώς από πάνω χτίστηκε το ξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου, σήμα κατατεθέν της πόλης.

Το οχυρό της Ραφήνας

Γερμανοί, κυρίως αυστριακής καταγωγής, έφτασαν πρώτη φορά στη Ραφήνα την Πρωτομαγιά του 1941.

Από την πλατεία Πλαστήρα κάλεσαν όλους τους κάτοικους που έντρομοι κοιτούσαν πίσω από τις γρίλιες των σπιτιών τους.

Οι Γερμανοί ξεκίνησαν τις επιτάξεις σπιτιών και ξενοδοχείων, κάποια τμήματα κατέβηκαν προς τη θάλασσα και κάποιες μονάδες ανέβηκαν στο Λόφο της Παναγίτσας. Αυτή τη στρατηγική θέση επέλεξαν, ώστε να μπορούν να εποπτεύουν όλη την περιοχή.

Η περιοχή μετά τα  οχυρωματικά έργα που έκαναν ονομάστηκε “Λόφος του Οχυρού” και ήταν το αρχηγείο τους.

Στο κέντρο του Οχυρού, στο σημείο με την καλύτερη θέα έστησαν ένα μεγάλο παρατηρητήριο για να ελέγχουν το Νότιο Ευβοϊκό.

Για τις ανάγκες του έργου επιτάχθηκαν όλοι οι άνδρες της περιοχής που άνοιξαν στοές και έκαναν όλες τις βαριές οικοδομικές εργασίες για να στηθούν τα πολυβολεία.

Στο λόφο χτίστηκαν καταλύματα, καταφύγια, υπόγειες τσιμεντένιες αποθήκες πυρομαχικών και ορύγματα. Ο χώρος περιφράχθηκε με αγκαθωτά συρματοπλέγματα και ανάμεσα στους πασσάλους είχαν τοποθετήσει νάρκες.

Το οχυρό διέθετε πέντε περιστρεφόμενα κανόνια που προέρχονταν από τη Γαλλία, από τη περίφημη γραμμή Μαζινό, η οποία κατέρρευσε μπροστά στη γερμανική ορμή.

Στη συνέχεια κατασκεύασαν βάσεις αντιαεροπορικών, άνοιξαν στα βράχια ορύγματα δημιουργώντας φυσικά παρατηρητήρια και έστησαν πολυβολεία από μπετόν σε διάφορες θέσεις της Ραφήνας.

Για ασφάλεια έχτισαν και ένα αντιαρματικό τείχος με  πύλη, ώστε να ελέγχουν όποιον ήθελε να περάσει στο λιμάνι.

Πίστευαν ότι το τείχος θα τους προστάτευε από ενδεχόμενη συμμαχική απόβαση ή χτύπημα της αντίστασης.

Η αντιαρματική τάφρος μετά την Κατοχή μπαζώθηκε και ίχνη της βρίσκονται εκεί που είναι το σημερινό πάρκο Καραμανλή, στις αρχές του οικισμού Πρωτέα.

Πηγές: Θανάσης Πιστικίδης: «Ριζώματα – Βιώματα – Παθήματα, Αληθινές Ιστορίες», Ραφήνα 1985

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Αλεξάνδρεια-Ραφήνα. Το θρυλικό καΐκι «Αγία Κυριακή» που διέσωσε χιλιάδες πατριώτες στην Κατοχή και το τραγούδησε η Ρένα Κουμιώτη…