Ο “εργασιακός μεσαίωνας” είχε λιγότερες ώρες εργασίας και περισσότερες αργίες από όσες έχουμε εμείς; Διαχρονική πρωταθλήτρια στον ελεύθερο χρόνο η Γαλλία

Εργασιακός μεσαίωνας; Πού τέτοια τύχη!

Μία από τις πλέον δημοφιλείς εκφράσεις των τελευταίων ετών είναι αυτή του “εργασιακού μεσαίωνα”.  Kι όμως, οι δουλοπάροικοι του μεσαίωνα, στην πραγματικότητα δούλευαν λιγότερο από τον μέσο εργαζόμενο της βιομηχανικής εποχής. Πόσο μαλλον της ψηφιακής!

Η Έντιθ Ρότζερς στο βιβλίο της «Discussion of Holidays in the Later Middle Ages» (Συζήτηση για τις αργίες στα τέλη του μεσαίωνα), εξηγεί πως η εκκλησία καθιέρωνε θρησκευτικές αργίες για να ξεκουράζoνται τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα και να έχουν χρόνο για εκκλησιασμό.

Οι φεουδάρχες συμφωνούσαν στην καθιέρωση αργιών, καθώς οι ανάπαυλες μείωναν τον κίνδυνο κοινωνικών αναταραχών.

Στην Αγγλία, οι αργίες έφταναν τις 120 μέρες τον χρόνο, ενώ στην Ισπανία τις 150.

Πρωταθλήτρια Ευρώπης ήταν η μεσαιωνική Γαλλία, που εξασφάλιζε στους χωρικούς της 180 μέρες άδειας.

Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος γάλλος δουλοπάροικος του 13ου – 14ου αιώνα, αφιέρωνε σχεδόν έξι μήνες τον χρόνο στην οικογένειά του, στους φίλους του, στα καπηλειά, σε χορούς και πανηγύρια.

Το ωράριο

Σύμφωνα με τον καθηγητή της Οξφόρδης, Τζέιμς Ρότζερς (James E. Thorold Rogers), το ωράριο σπάνια ξεπερνούσε τις 9 ώρες ημερησίως και περιελάμβανε διαλείμματα για τουλάχιστον τρία γεύματα και μεσημεριανή σιέστα.

Πέντε αιώνες αργότερα, στην ακμή της βιομηχανικής επανάστασης, το ωράριο εξαφανίσθηκε και οι αργίες σχεδόν καταργήθηκαν. Γι’ αυτό εμφανίσθηκαν τα εργατικά κινήματα και οι ιδεολογίες που βασίστηκαν στην καταπίεση των εργαζομένων και στην απληστία των εργοδοτών. Οι εργάτες ουσιαστικά ζητούσαν να επιστρέψουν στον «εργασιακό μεσαίωνα»!

Σήμερα στην Αγγλία, ετησίως οι αργίες φτάνουν τις 105, μαζί με τα σαββατοκύριακα και τις άδειες. Πριν από τετρακόσια χρόνια ήταν 120. Οι Γάλλοι συνεχίζουν να διατηρούν ψηλά τον πήχη στις 175 μέρες, παρά τις προσπάθειες των τελευταίων κυβερνήσεων να αυξήσει τις εργατοώρες. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι οι αργίες είναι γύρω στις 110, ενώ στη Νότια Κορέα ίσα που αγγίζουν τις 70.

Κατόπιν όλων αυτών φαίνεται πως έχει βγει το όνομα στον εργασιακό μεσαίωνα, τουλάχιστον ως προς τη διάρκεια της απασχόλησης. Ασφαλώς, υπάρχει και ένα μεγάλο κεφάλαιο που αφορά στις συνθήκες εργασίες και εκεί, τα πράγματα, τουλάχιστον στη δύση, έχουν μάλλον βελτιωθεί.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ’: Το ανατρεπτικό πανεπιστήμιο στη Γαλλία που δεχόταν φοιτητές χωρίς απολυτήριο λυκείου και είχε εναλλακτικά μαθήματα, που προκάλεσαν σάλο. Είχε διδάξει ο Πουλαντζάς και ο Φουκώ…