Το Βιβλιοπωλείο που δημιούργησαν 3 άστεγοι στην καρδιά της Αθήνας. Όλα τα βιβλία κοστίζουν δύο ευρώ. 20.000 βιβλία από τα σκουπίδια και τα αζήτητα, που άλλαξαν τη ζωή τους

Ο 68χρονος Λεωνίδας Κουρσούμης βρίσκεται ανάμεσα σε σχεδόν 20.000 βιβλία σε έναν τεράστιο χώρο στην οδό Πειραιώς, χωρίς ρεύμα και κλιματισμό. Τα βιβλία έχουν συγκεντρωθεί από τρεις άστεγους που δημιούργησαν το δικό τους βιβλιοπωλείο. Τα έσοδα εξασφαλίζουν το ενοίκιο σε δύο από αυτούς και τους δίνουν ελπίδα να συνεχίσουν να παλεύουν. 

Για 11 μήνες ο κ. Λεωνίδας έμεινε άστεγος. Περιπλανιόταν στους δρόμους αναζητώντας μεροκάματο, για το φαΐ της ημέρας.

Κάποια στιγμή άρχισε να μαζεύει πεταμένα βιβλία από κάδους ανακύκλωσης και να τα πουλά στο Μοναστηράκι σε παλαιοβιβλιοπώλες. “Όλοι κοίταζαν να τα πάρουν σε εξευτελιστικές τιμές, τα πουλούσα ένα με δύο ευρώ το καθένα ίσα ίσα για να καταφέρω να αγοράσω ένα σουβλάκι να φάω”, θυμάται με πικρία.

Στην κατοχή του είχε 2.000 βιβλία που μάζεψε από τους κάδους και με δύο ακόμη άστεγους αποφάσισαν να στήσουν ένα παλαιοπωλείο. Η ιδέα ήταν απλή και αποτελεσματική. Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν μεγάλη. Από τα έσοδα, εξασφαλίστηκε το νοίκι για τους δύο άστεγους συνεργάτες του. “Πλέον ξέρουν ότι έχουν ένα σπίτι που τους περιμένει το βράδυ να κοιμηθούν, να ξεκουραστούν και να κάνουν ένα μπάνιο”, αναφέρει. Τα αυτονόητα για πολλούς, ήταν ζητούμενο ζωής για τους δύο συνεργάτες του.

Το βιβλιοπωλείο που τους έδωσε ζωή

Ο κ. Λεωνίδας σπούδασε Οικονομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Εργάστηκε χρόνια σε φοροτεχνικό γραφείο και σε εκδοτικούς οίκους, στο τμήμα παραγωγής. Ίσως τα βιβλία να ήταν η μοίρα του ή “το σαράκι του από τα εφηβικά του χρόνια”.

Κατά τη διάρκειας της οικονομικής κρίσης απολύθηκε και όταν οι οικονομίες του τελείωσαν δεν είχε πλέον τη δυνατότητα να πληρώνει το νοίκι του. Του έκαναν έξωση. Η οικογένειά του, αδιαφόρησε για την κατάστασή του. Τους ζήτησε έναν χώρο να αφήνει τα πράγματα του και να κοιμάται, αλλά λέει ότι δεν βρήκε ανταπόκριση. Βρέθηκε να κοιμάται στο δρόμο και να τρώει από συσσίτια. Στα 68 του ήταν σχεδόν αδύνατον να βρει δουλειά.

“Όταν ψάχνεις να βρεις δουλειά και παράλληλα είσαι στον δρόμο κάθε μέρα και ταλαιπωρείσαι για το πού θα φας και πού θα πλυθείς, χάνεσαι, βρίσκεσαι σε αδιέξοδο”, διηγείται. Για ένα μεγάλο διάστημα, ενώ περιπλανιόταν στους δρόμους, κλείστηκε στον εαυτό του. Δεν μιλούσε σε κανέναν. Αισθανόταν ντροπή.

Βιβλία που για κάποιους δεν είναι χρήσιμα για άλλους είναι απαραίτητα

“Δεν σκέφτηκα το βιβλιοπωλείο για να κάνω ακτιβισμό, αλλά γιατί υπάρχουν ανάγκες και αυτές είναι στο δρόμο”. Ζήτησε από άλλους δύο άστεγους με τα ίδια αδιέξοδα, να τον συνδράμουνν. Συγκέντρωσαν βιβλία και κοινοποίησαν την ιδέα τους μέσα από μια σελίδα στο Facebook. “Bιβλία που για κάποιους δεν είναι χρήσιμα, για κάποιους άλλους είναι απαραίτητα”, έγραφε.

Έτσι και έγινε. Ένα ζευγάρι έφερε σπάνια βιβλία Μαθηματικών, διάσημων γάλλων και ελλήνων μαθηματικών. Τα είχαν χρόνια στη βιβλιοθήκη τους, καθώς ο παππούς τους ήταν ακαδημαϊκός μαθηματικός. Για χρόνια τα κρατούσαν για συναισθηματικούς λόγους. Μέχρι που αποφάσισαν να τα χαρίσουν. Προσέγγισαν τη Μαθηματική Εταιρεία, η οποία όμως δεν ενδιαφέρθηκε. Τους απάντησαν ότι θα τα έστελναν στην ανακύκλωση. Κι όμως, αντί αυτά τα βιβλία να καταλήξουν στα σκουπίδια βρήκαν μία θέση στο Βιβλιοπωλείο των Αστέγων.

“Ο πατέρας μιας γιατρού ήρθε και μας έφερε 500 βιβλία. Ήταν πολύ συγκινητικό”.

Η συλλογή των βιβλίων πολλαπλασιάστηκε και ταυτόχρονα βρέθηκε χώρος να στεγαστεί το πλούσιο υλικό. Σήμερα στην Πειραιώς 132 φιλοξενούνται σχεδόν 20.000 βιβλία. Είναι τοποθετημένα σε παλέτες στο πάτωμα. Εκεί μπορούν οι αναγώστες να βρουν τα πάντα. “Λογοτεχνία, ποίηση, παιδικά βιβλία, βιβλία μαγειρικής, οικονομικά, νομικά, εγκυκλοπαίδειες και λευκώματα”. Το πιο παλιό βιβλίο της συλλογής έχει ημερομηνία έκδοσης 1854! Είναι το λατινοελληνικό λεξικό του Κουμανούδη, το οποίο πλέον δεν κυκλοφορεί στην αγορά. Τίτλοι σπάνιοι, λευκώματα από μουσεία με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και ακόμη βιβλία με χειρόγραφες αφιερώσεις των συγγραφέων είναι μερικά από τα στοιχεία της συλλογής. Όλα πωλούνται στην τιμή των 2 ευρώ. Είναι μια δραστηριότητα βιοπορισμού. Το μεροκάματο που βγαίνει κάθε μέρα μοιράζεται ισομερώς στους τρεις συνεργάτες και είναι αρκετό για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες τους. Από τα έσοδα έχει εξασφαλιστεί το νοίκι για τους δύο. Ο κ. Λεωνίδας συνεχίζει να μένει στην αποθήκη.

“Το πρόβλημα των αστέγων δεν είναι μόνο τα Χριστούγεννα και το Πάσχα”

Πλέον στόχος τους είναι το Βιβλιοπωλείο των Αστέγων να φιλοξενείται σε ένα μόνιμο χώρο. Ένα χώρο με ρεύμα και με υπολογιστές που θα τους βοηθούν στην καλύτερη ταξινόμηση. Επιδιώκουν το βιβλιοπωλείο των άστεγων να γίνει σημείο αναφοράς για την Αθήνα.

“Το εγχείρημα του βιβλιοπωλείου δεν έχει αλλάξει την εικόνα για τους άστεγους. Θέλει πολλή δουλειά. Για να γίνει αυτό θέλει συνεχή ενημέρωση”, πιστεύει ο κ. Λεωνίδας. Και συμπληρώνει: “το πρόβλημα των αστέγων δεν είναι μόνο τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, που τους καλούν σε τραπέζια”. Μπορεί να λυθεί, αρκεί να το κοιτάξεις στα μάτια. Στη Φιλανδία λύθηκε μέσα σε μία διετία όταν το κράτος έχτισε 15.000 σπίτια και τα έδωσε υπό προϋποθέσεις σε άστεγους. Έτσι τους εξαφάνισε από τους δρόμους”.

Οι τρεις πρώην άστεγοι πλέον με το βιβλιοπωλείο, αντιμετώπισαν τα βιοποριστικά προβλήματα αλλά συνάμα κατάφεραν να βγουν από το περιθώριο και να κοινωνικοποιηθούν. Ο Λεωνίδας Κουρσούμης δεν ξεχνά την αλληλεγγύη του κόσμου: “Πιστεύουν σε αυτό που κάνουμε και αυτό από μόνο του είναι συγκινητικό. Θέλω να θυμάμαι όλα αυτά που πέρασα. Δεν τα ξεχνάω γιατί είναι σαν να ξεχνάω τη ζωή μου. Νομίζω ότι μου κάνει και εμένα καλό για να πάω παραπέρα ,για να διορθώσω όσα μου συνέβησαν και να γιατρέψω όσες πληγές άνοιξαν”.

Επικοινωνία: booksleonis@yahoo.gr, τηλ. 6977239766

Της Μαριάννας Χιονά

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Η κούνια του 1796, το γραφείο του Καραμανλή και τα παζάρια στο Γιουσουρούμ. Πώς δημιουργήθηκε η γραφική αγορά στην πλατεία Αβησσυνίας