Το Βασιλικό Κοιμητήριο στο Τατόι. Ποια ήταν η πρώτη ταφή, που βρίσκεται η μυστική κρύπτη και το μαυσωλείο. Νέα εκπομπή

Το Βασιλικό Κοιμητήριο στο Τατόι παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο τη Δευτέρα 1 Μαΐου στις 21:00 από το COSMOTE HISTORY HD. 

Η εκπομπή προβάλλεται σε επανάληψη την Κυριακή 7 Μαΐου στις 5 το απόγευμα. 

Το Βασιλικό Κοιμητήριο στο Τατόι αποτελεί ένα σημαντικό τοπόσημο για την ανάγνωση της ελληνικής ιστορίας και ειδικότερα την ιστορία της μοναρχίας στην Ελλάδα., που βρίσκεται η μυστική κρύπτη

Η εκπομπή παρουσιάζει τον χώρο όπου έχουν ενταφιαστεί τουλάχιστον 23 μέλη της βασιλικής οικογένειας. Η αρχή έγινε το 1880, όταν πέθανε η βασιλοπούλα Όλγα, το έκτο παιδί του Γεωργίου Α’ και της Όλγας, προτού κλείσει έναν χρόνο ζωής.

Ιστορικοί και ερευνητές εξηγούν πως τότε ο Γεώργιος Α’ επέλεξε τον λόφο του Παλαιόκαστρου ως τον τελευταίο τόπο κατοικίας της δυναστείας του. Οι βασιλείς είχαν το δικαίωμα να επιλέξουν δικό τους τόπο ταφής για την οικογένειά τους.

Η Αλεξάνδρα

Η «Μηχανή του Χρόνου» περιγράφει τη ζωή και τον θάνατο των μελών της βασιλικής οικογένειας που ενταφιάστηκαν στο Τατόι.

Η «πολυαγαπημένη κόρη των Αθηνών», όπως την αποκαλούσαν, πριγκίπισσα Αλεξάνδρα, πέθανε το 1891 σε νεαρή ηλικία στη Ρωσία και τα οστά της μεταφέρθηκαν στο Τατόι, αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έπειτα από συνεννόηση του τότε Έλληνα Βασιλιά Γεώργιου Β’ με τον Στάλιν.

Ο ναός και η κρύπτη

Στο Τατόι ανεγέρθηκε ο βυζαντινός Ναός της Αναστάσεως. Ο σταυρός της εκκλησίας, κοσμείται από έναν πολύτιμο λίθο που έφερε η Όλγα από την Ρωσία και από τότε έμεινε γνωστός ως ο «λίθος της Όλγας». Μια άγνωστη παράμετρος του ναού είναι η κρύπτη που είχε κατασκευαστεί για να ταφεί μέσα ο βασιλιάς, αλλά αυτό συνάντησε την άρνηση του Γεωργίου, που ήθελε υπαίθριο μνήμα.

Τελικά ο Γεώργιος Α’ μετά από μια μακρά θητεία 50 ετών, δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1913 και ενταφιάστηκε σε έναν λιτό τάφο με Πεντελικό μάρμαρο στο Παλαιόκαστρο.

Ο Αλέξανδρος και η μαϊμού

Ακολούθησε η ταφή του Αλέξανδρου, που βασίλευσε στη θέση του πατέρα του Κωνσταντίνου Α΄ και συνεργάστηκε με τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο την ταραγμένη περίοδο του Εθνικού Διχασμού.

Ο νεαρός Βασιλιάς έχασε τη ζωή του όταν τον δάγκωσε μαϊμού στο κτήμα και η απώλειά του επηρέασε καθοριστικά τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα την περίοδο της Μικρασιατικής εκστρατείας.

Οι ιστορικοί εξηγούν στη «Μηχανή του Χρόνου» γιατί ο τάφος του Αλέξανδρου γράφει «Βασιλόπαις της Ελλάδας» και όχι Βασιλεύς των Ελλήνων.

Το μαυσωλείο  

Η έρευνα της εκπομπής, με αφετηρία τα πρόσωπα που αναπαύθηκαν στο βασιλικό κοιμητήριο, εστιάζει στην πολιτική αναταραχή μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ενώ περιγράφει τις τελευταίες στιγμές της εξόριστης βασιλικής οικογένειας.

Ο Γεώργιος Β’, συνέδεσε το όνομά του με την επιστροφή των οστών του πατέρα του Κωνσταντίνου Α’ και της μητέρας του Σοφίας από την Ιταλία, όπου παρέμειναν μέχρι την παλινόρθωση της Βασιλείας στην Ελλάδα. Η νέα ταφή έγινε στην Ελλάδα στο Μαυσωλείο που κατασκευάστηκε στο βασιλικό κοιμητήριο Τατοϊου. Δίπλα τους μεταφέρθηκε και ο τάφος του Αλέξανδρου, από άλλο σημείο του κοιμητηρίου.

Ο Γεώργιος Β’, βασίλευσε την περίοδο του ελληνο – ιταλικού πολέμου και μετά την εισβολή των Γερμανών, κατέφυγε αρχικά στην Αίγυπτο και έπειτα στην Αγγλία. Στην Ελλάδα επέστρεψε στην Ελλάδα το 1946 αλλά είχε μικρή θητεία, καθώς πέθανε αιφνιδίως την Πρωταπριλιά του 1947.

Οι άλλες ταφές

Η «Μηχανή του Χρόνου» εκτός από τους βασιλείς, καταγράφει και όλους τους τάφους των βασιλόπαιδων και παρουσιάζει άγνωστες ιστορίες από την περίοδο της Μοναρχίας στην Ελλάδα.

Ξεχωρίζει η περιπετειώδης ζωή του πρίγκιπα Γεωργίου, ύπατου Αρμοστή της Κρήτης, που ζήτησε στον τάφο του να αναγραφεί και το όνομα «Ο Κρης», τονίζοντας την ιδιαίτερη σύνδεση που απέκτησε με το νησί και τους κατοίκους της, αν και η θητεία του δεν θεωρήθηκε πετυχημένη.

Στο κοιμητήριο βρίσκεται και η τέφρα της Μαρίας Βοναπάρτη, συζύγου του πρίγκηπα Γεωργίου. Υπήρξε συγγενής το Ναπολέοντα και πρωτοπόρος της ψυχανάλυσης. Ήταν αυτή που έσωσε τον Φρόιντ από τις ναζιστικές διώξεις.

Στο Βασιλικό Κοιμητήριο έχει ενταφιαστεί και ο πρίγκιπας Ανδρέας, πατέρας του Φιλίππου και παππούς του σημερινού Βασιλιά της Αγγλίας, Καρόλου.

Ο Παύλος και η Φρειδερίκη

Ιστορικοί και ερευνητές περιγράφουν τη βασιλεία του Παύλου, που αναπαύεται στο κοιμητήριο. Βασίλευσε την περίοδο του εμφυλίου πολέμου και πέθανε το 1964, δίνοντας τη θέση του στον νεαρό υιό του, Κωνσταντίνο Β’.

Το 1981, ο θάνατος και η κηδεία της Φρειδερίκης προκάλεσε πολιτική σύγκρουση ανάμεσα στα κόμματα σχετικά με την «επιστροφή» της σορού στην Ελλάδα και το ενδεχόμενο να γίνει νεκρώσιμη ακολουθία στη Μητρόπολη Αθηνών. Ερευνητές της περιόδου περιγράφουν το χρονικό του ενταφιασμού της Φρειδερίκης και τον συμβιβασμό για την αποφυγή εντάσεων.

Η ιστορία του Βασιλικού Κοιμητηρίου κλείνει με τον ενταφιασμό του τελευταίου βασιλιά της Ελλάδας, του Κωνσταντίνου Β’, ολοκληρώνοντας την πλούσια και ταραχώδη ιστορία της Μοναρχίας στην Ελλάδα.

Στην εκπομπή μιλούν: 

Κώστας Σταματόπουλος, Ιστορικός

Μελέτης Μελετόπουλος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Γενεύης/ Λυκειάρχης στην Ιόνιο Σχολή

Αντώνης Κλάψης, Επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων – Παν/μιο Πελοποννήσου

Αριστέα Παπανικολάου – Κρίστενσεν, Ιστορικός – αρχαιολόγος

Τάσος Σακελλαρόπουλος, Υπεύθυνος ιστορικών αρχείων – Μουσείο Μπενάκη

Αλεξάνδρα Στεφανοπούλου, Δημοσιογράφος – συγγραφέας