Το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 1986, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Σουηδίας, Ούλωφ Πάλμε, περπατούσε με τη γυναίκα του, Λίζμπεθ, σ’ έναν από τους κεντρικότερους δρόμους της Στοκχόλμης. Είχαν μόλις παρακολουθήσει τη σουηδική κωμική ταινία «Οι αδελφοί Μότσαρτ» και πήγαιναν στο μετρό για να γυρίσουν σπίτι τους.
του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού
Η δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε
Στις 10.21 μ.μ,. ένα άτομο πλησίασε το ζευγάρι και το πυροβόλησε δύο φορές από πολύ κοντινή απόσταση. Η πρώτη σφαίρα τραυμάτισε θανάσιμα τον Ούλωφ Πάλμε και η δεύτερη ελαφριά τη γυναίκα του.
Σήμερα μία απλή μπρούτζινη πλάκα στο πεζοδρόμιο επισημαίνει το σημείο όπου το 1986 δολοφονήθηκε ο Ούλωφ Πάλμε. Πηγή: Pinterest
Το 2020 η εισαγγελία της Στοκχόλμης ανακοίνωσε ότι ένας Σουηδός που αυτοκτόνησε το 2000 πιθανότατα ήταν αυτός που είχε δολοφονήσει τον Πάλμε. Για το λόγο αυτό, έκλεισε ο φάκελος για την έρευνα του εγκλήματος. Όμως, καθώς δεν παρουσιάστηκε κανένα επιβαρυντικό στοιχείο για το συγκεκριμένο άτομο, υπήρξαν πολλές αντιδράσεις στην απόφαση της εισαγγελίας.
Μέχρι και σήμερα ο δολοφόνος του Πάλμε παραμένει ασύλληπτος και το έγκλημα δεν έχει διαλευκανθεί. Για λεπτομέρειες της δολοφονίας και διάφορες θεωρίες για το ποιοι μπορεί να κρύβονταν πίσω απ’ αυτή:
Διεθνείς πρωτοβουλίες για την ειρήνη
Ο Ούλωφ Πάλμε υπήρξε κορυφαίος σοσιαλιστής πολιτικός της Ευρώπης. Από το 1969 μέχρι και τη δολοφονία του το 1986 ήταν επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Σουηδίας. Μεταξύ 1969-1976 και 1982-1986 διετέλεσε πρωθυπουργός.
Ο Ούλωφ Πάλμε με τη γυναίκα του, Λίζμπεθ και τα τρια αγόριά τους το 1969, τη χρονιά που έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός της Σουηδίας. Πηγή:svenska.yle.fi
Εκτός από το έργο του στο εσωτερικό της χώρας του, ο Πάλμε είχε σημαντική παρουσία στο εξωτερικό με πρωτοβουλίες για τη διεθνή ειρήνη και τη συνεργασία μεταξύ των λαών. Μεγάλο ρόλο στην εξωτερική πολιτική του έπαιξε εκτός από την ιδεολογία του και το γεγονός ότι η Σουηδία είχε παραμείνει ουδέτερη στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Αγάπη για την Ελλάδα
Μία από τις χώρες για τις οποίες ο Ούλωφ Πάλμε ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα ήταν η Ελλάδα. Η πρώτη πενταετία της πρωθυπουργίας του μεταξύ 1969-1974 συνέπεσε με τη χούντα. Σε πολλές δηλώσεις του εκείνη την εποχή, ο Πάλμε καταδίκαζε το χουντικό καθεστώς και συμπαραστεκόταν στους Έλληνες αντιστασιακούς. Τότε ξεκίνησε και η φιλία του με τον Ανδρέα Παπανδρέου, τη Μελίνα Μερκούρη, τον Μίκη Θεοδωράκη και άλλους Έλληνες. Με τον Παπανδρέου συνεργάστηκε στενά και την περίοδο 1982-1986 όταν και οι δύο ήταν πρωθυπουργοί. Μάλιστα, μαζί με άλλους τέσσερις ηγέτες ανέλαβαν την πρωτοβουλία για την «Κίνηση των Έξι» για την ειρήνη και τον διεθνή αφοπλισμό.
Ο Ούλωφ Πάλμε με τον Ανδρέα Παπανδρέου την εποχή που και οι δύο ήταν στην εξουσία των χωρών τους. Πηγή: thesocialist.gr
Ο Ούλωφ Πάλμε και η γυναίκα του, πέρα από τη φιλία τους με γνωστούς Έλληνες ανέπτυξαν μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα και το λαό της. Αυτό φάνηκε αμέσως μετά την πτώση της χούντας όταν άρχισαν να την επισκέπτονται ινκόγκνιτο ως τουρίστες. Απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας, κυρίως η Κρήτη τους γοήτευσε. Μάλιστα, αγόρασαν ένα εξοχικό στη Χερσόνησο στο οποίο έμεναν όποτε μπορούσαν.
Όύλωφ Πάλμε και ο «Καημός»
Στην Κρήτη ο Πάλμε έκανε συχνά παρέα με τον Μίκη Θεοδωράκη τη μουσική του οποίου λάτρευε. Του άρεσε ιδιαίτερα το τραγούδι «Καημός» («Καϋμός») σε μουσική Θεοδωράκη και στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου. Η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού έγινε από τον Καζαντζίδη και τη Μαριλένα το 1961 στο θέατρο «Κεντρικόν», με τον Μανώλη Χιώτη στο μπουζούκι. Ωστόσο, η πλέον γνωστή ερμηνεία του τραγουδιού ήταν από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Αυτή άκουσε ο Πάλμε και τον συγκλόνισε. Μάλιστα, είχε πει στους οικείους του ότι θα ήθελε να ακουστεί το τραγούδι στην κηδεία του.
Ο Μίκης Θεοδωράκης στη διάρκεια συνάντησης με τον Ούλωφ Πάλμε. Πηγή:gr.pinterest.com
Η επιθυμία του έγινε σεβαστή.
Στις 3 Μαρτίου 1986, στο Δημαρχείο της Στοκχόλμης παρουσία δεκάδων ηγετών έγινε η πολιτική κηδεία του Ούλωφ Πάλμε. Παράλληλα, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παρακολουθούσαν από την τηλεόραση ζωντανά την τελετή. Στη διάρκειά της, η Φινλανδή ερμηνεύτρια Aria Saijonmaa τραγούδησε τον «Καημό» στα σουηδικά. Η Saijonmaa είχε συνεργαστεί με τον Μίκη Θεοδωράκη ερμηνεύοντας τραγούδια του σε διάφορες γλώσσες.
Η ερμηνεία της στην κηδεία του Πάλμε, συγκλόνισε τους Σουηδούς που πενθούσαν για την απώλεια του δημοφιλούς πρωθυπουργού τους. Το τραγούδι έγινε αμέσως μεγάλη επιτυχία στην Σουηδία, όπου ταυτίστηκε με τον Ούλωφ Πάλμε και τους αγώνες του για την ελευθερία και τη δημοκρατία.
Σουηδοί τοποθετούν λουλούδια στο σημείο που δολοφονήθηκε ο Πάλμε. Πηγή: Wikipedia
“Τραγούδι της Ελευθερίας”
Ο «Καημός» στη σουηδική του μετάφραση τιτλοφορείται «Τραγούδι για την Ελευθερία». Ακόμη και σήμερα ακούγεται συχνά σε πολιτικές εκδηλώσεις. Έτσι, ένα τραγούδι που στην Ελλάδα δεν θεωρούταν πολιτικό στη Σουηδία ταυτίστηκε με την πολιτική.
“Είναι μεγάλος ο γιαλός
Είναι μακρύ το κύμα
Είναι μεγάλος ο καημός
Κι είναι πικρό το κρίμα
Ποτάμι μέσα μου πικρό
Το αίμα της πληγής σου
Κι από το αίμα πιο πικρό
Στο στόμα το φιλί σου
Δεν ξέρεις τι ‘ναι παγωνιά
Ραδιά χωρίς φεγγάρι
Να μη γνωρίζεις ποια στιγμή
Ο πόνος θα σε πάρει
Ποτάμι μέσα μου πικρό
Το αίμα της πληγής σου
Κι από το αίμα πιο πικρό
Στο στόμα το φιλί σου”
Δείτε την Aria Saijonmaa να τραγουδά τον «Καημό» στα σουηδικά στην κηδεία του Πάλμε:
Ακολουθήστε την mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr