To τελευταίο σημείωμα ενός ανάπηρου πολέμου πριν από την εκτέλεση. Το γερμανικό μπλόκο στα νοσοκομεία και οι διώξεις των πολεμιστών του ’40

Ο ανάπηρος πολέμου, Κώστας Χατζηγεωργίου, λίγο πριν οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα, πέταξε στο δρόμο μια φωτογραφία του νεογέννητου ανιψιού του. “Εγώ πάω για εκτέλεση. Το παιδί να το βγάλετε Κώστα”, έγραψε.

Η δημοσιογραφική έρευνα της Μηχανής του Χρόνου για τα Μπλόκα της Κατοχής, αναζήτησε τα ίχνη του βρέφους της φωτογραφίας. Τον εντόπισε και σχεδόν ογδόντα χρόνια αργότερα, μας περιέγραψε:

“Λέγομαι Κωνσταντίνος Χατζηγεωργίου. Ο θείος μου συμμετείχε στην αντίσταση μαζί με τον πατέρα μου. Ήταν ανάπηρος πολέμου από τα κρυοπαγήματα και μεταφέρθηκε σε ένα από τα νοσοκομεία της Αθήνας. Τον Απρίλιο του 1943, οι Γερμανοί τον συνέλαβαν εκεί, μαζί με άλλους 100 ανάπηρους και τους οδήγησαν για εκτέλεση στη Ριτσώνα”.

Αφού τους έβαλαν να σκάψουν ένα μεγάλο λάκκο, τους ανάγκασαν να μπουν μέσα. Έπειτα οι Γερμανοί πέταξαν εκρηκτικά και τους ανατίναξαν”.

Ο βετεράνος μαζί με άλλους συμπολεμιστές του από το έπος του ’40 φυλακίστηκε στο εφιαλτικό στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Στην συνέχεια τους φόρτωσαν σε ένα καμιόνι για τον τόπο της εκτέλεσης στην Ριτσώνα. Ο ανιψιός του διηγείται:

“Φτάνοντας στο Λουξ, σε ένα καφενείο στο Χαϊδάρι που μαζεύονταν αρκετός κόσμος, πέταξε τη φωτογραφία μου”

Στη φωτογραφία αναγράφονταν το όνομά του και η τελευταία του επιθυμία. Να πάρει ο πολυαγαπημένος του ανιψιός το όνομά του. Όπως και έγινε.

Την ιστορία του Κωνσταντίνου Χατζηγεωργίου και άλλων πατριωτών που οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα μετά τα μπλόκα των Γερμανών στην κατοχική Αθήνα θα παρουσιάσει η “Μηχανή του Χρόνου” προσεχώς στο COSMOTE HISTORY

Οι ανάπηροι στο εκτελεστικό απόσπασμα

Με την κατάρρευση του Μετώπου και τη συνθηκολόγηση του Ελληνικού Στρατού,  τραυματίες και ανάπηροι πολέμου συγκεντρώθηκαν στα νοσοκομεία της Αθήνας και οργανώθηκαν στο ΕΑΜ. Αμέσως, βρέθηκαν στο στόχαστρο του καθεστώτος.

Όπως εξηγεί ο Διδάκτορας Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μενέλαος Χαραλαμπίδης:

“Οι άνθρωποι είχαν τεράστιο κύρος απέναντι στον ελληνικό λαό. Ήταν οι ανάπηροι της πατρίδας απέναντι στον εισβολέα και ταυτόχρονα ήταν οι άνθρωποι που ανέτρεπαν το πατριωτικό αφήγημα της κυβέρνησης Ράλλη. Ο Ράλλης κατηγορούσε ως ανθέλληνες όσους ήταν στο ΕΑΜ και τόνιζε ότι σκοπός των ανταρτών είναι να παραδώσουν τη χώρα στη Σοβιετική Ένωση.

Με την ένταξή τους στο ΕΑΜ, οι ανάπηροι πολέμου ενίσχυσαν την αντιστασιακή οργάνωση και την έφεραν ακόμα πιο κοντά στην κοινωνία.

Οι ανάπηροι πολέμου πρωτοστατούσαν στις διαδηλώσεις, τις απεργίες, σε όλες τις αντιστασιακές ενέργειες, με αποτέλεσμα η ανάπτυξη του εαμικού κινήματος στα νοσοκομεία να είναι μεγάλη

Σε  όλα τα νοσοκομεία συγκροτήθηκαν Επιτροπές του ΕΑΜ ενώ ποτέ δεν κατάφεραν να στεριώσουν οι διοικήσεις, που όρισαν οι κατοχικές Κυβερνήσεις.

Σύντομα, η κατοχική κυβέρνηση Ράλλη πέρασε στην αντεπίθεση, αποφασισμένη να σπάσει “αυτό το καρκίνωμα“, όπως χαρακτήριζε την κατάσταση στα νοσοκομεία.

Το βράδυ της 26ης προς την 27η Νοεμβρίου του 1943, οι κατοχικές δυνάμεις συνέλαβαν τους επικεφαλής των αναπηρικών οργανώσεων και ήρωες του αλβανικού μετώπου, Διονύση Γονατά και Ηλία Τζαμουράνη, καθώς επίσης και άλλους 17 αγωνιστές. Τους οδήγησαν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Πριν εκτελεστούν, και οι 19 τραγουδούσαν τον Εθνικό Ύμνο.

Ο Νίκος Καρκάνης στο βιβλίο του «Οι δοσίλογοι της Κατοχής – δίκες παρωδία», έγραψε:

“Το φρικιαστικό αυτό έγκλημα ήταν επινόηση του Ράλλη και σχεδιάστηκε μαζί με το “μαύρο” άνθρωπο, τον Στυλιανό Γονατά. Όταν λίγες μέρες πριν παρουσιάστηκε μια επιτροπή αναπήρων, ο Γονατάς δήλωσε κυνικά: “Θα σας εξοντώσουμε όλους γιατί είστε εαμίτες”. Ακολούθησαν δηλώσεις του Ράλλη με τις οποίες αποκαλούσε τους ανάπηρους “αναρχικούς κηφήνες”.

Το Μπλόκο των Νοσοκομείων

Ξημερώματα της 30ης Νοεμβρίου του 1943, περισσότεροι από 1.000 Ταγματασφαλίτες, άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας και Γερμανοί, περικύκλωσαν με καμιόνια 19 Νοσοκομεία, στα οποία νοσηλεύονταν ανάπηροι και τραυματίες πολεμιστές του Αλβανικού Έπους.

Αφού τους συνέλαβαν, τους ξυλοκόπησαν και τους έσυραν προς την έξοδο:

Η αγριότητα των γερμανοτσολιάδων ξεπέρασε κάθε όριο. Έσερναν ανάπηρους με κομμένα και τα δυο πόδια στο χώμα μέχρι που μάτωναν. Δεν άφηναν τις νοσοκόμες να τους βοηθήσουν. Αρπάζαν από τα χέρια τους ή από τα χέρια των αναπήρων τα τεχνητά μέλη και τα έσπαζαν, για να μην τα χρησιμοποιήσουν και τους χτύπαγαν με αυτά στο κεφάλι.

Αντίστοιχη βαρβαρότητα επέδειξαν και στο ιατρικό προσωπικό των νοσοκομείων. Σύμφωνα με μαρτυρίες, οι πράκτορες των Γερμανών υποδείκνυαν τα μέλη των νοσοκομειακών επιτροπών, που είχαν συγκροτηθεί ενάντια στους Ναζί και στη συνέχεια τους οδηγούσαν στην κλούβα.

Στοιβαγμένοι στις γερμανικές κλούβες, ανάπηροι, νοσοκόμοι, γιατροί και καθαρίστριες οδηγήθηκαν κυρίως στις φυλακές Χατζηκώνστα. Πολλοί από αυτούς πέθαναν κατά τη μεταφορά τους ή μέσα στις φυλακές, γιατί τα μη επουλωμένα τραύματά τους αιμορραγούσαν. Άλλοι στάλθηκαν απευθείας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία, άλλοι στο Χαϊδάρι και άλλοι εκτελέστηκαν λίγες ώρες αργότερα.

Μόνο το βράδυ της 30ης Νοεμβρίου του 1943 σημειώθηκαν 283 εκτελέσεις.

Το πογκρόμ απεικονίστηκε σε χαρακτικό από τον Τάσσο (Αναστάσιο Αλεβίζο) ενώ στο Νοσοκομείο “Σωτηρία” ανεγέρθηκε μνημείο προς τιμήν των εκτελεσθέντων αναπήρων.