Το ταξίδι των λέξεων. Ο δορυφόρος βγαίνει από το δόρυ, ο πλανήτης από την πλάνη και ο κομήτης από τους έχοντες την κόμη μακριά

O δορυφόρος είναι το ουράνιο σώμα που περιφέρεται γύρω από τον πλανήτη. Εκτοξεύεται με πύραυλο και κινείται γύρω από τη Γη, δίνοντας σημαντικές πληροφορίες στους επιστήμονες. Η λέξη προέρχεται από το “δόρυ” και το ρήμα “φέρω” και στην αρχαιότητα χαρακτήριζε τον οπλισμένο φρουρό που κρατούσε δόρυ.

Το “δόρυ” ήταν αρχαίο όπλο με μακρύ κοντάρι, το οποίο στην άκρη είχε μια ορειχάλκινη αιχμή και αρχικά σήμαινε δέντρο, καθώς είναι ομόρριζό του.

Η λέξη “όπλο” προέρχεται από το ρήμα “έπω” που σημαίνει “ασχολούμαι, φροντίζω κάτι” η οποία με τη σειρά της πηγάζει από το σανσκριτικό “sapati”, δηλαδή “φροντίζω”.

Πλανήτης

Οι πλανήτες είναι τα ουράνια σώματα που περιστρέφονται γύρω από τον ήλιο ή κάποιο άλλο αστέρι. Η λέξη “πλανήτης’ προέρχεται από τον “πλάνη”, η οποία στην αρχαιότητα χαρακτήριζε αυτόν που μετακινείται συνεχώς, δηλαδή τον περιπλανώμενο και το ρήμα “πλανώ”, που σημαίνει περιφέρομαι, τριγυρνώ σε διάφορα μέρη.

Κομήτης

Κομήτες είναι τα ουράνια σώματα που έχουν μικρές διαστάσεις και αποτελούνται από πάγο και σκόνη και κινούνται στις παρυφές του ηλιακού συστήματος. Όταν πλησιάζουν τον ήλιο, λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας αποκτούν ένα αεριώδες περίβλημα που μοιάζει με ουρά. Η λέξη “κομήτης” προέρχεται από το μετονοματικό παράγωγο ρήμα “κομώ (αω)”που σημαίνει “έχω μακριά μαλλιά”, καθώς η ουρά του μοιάζει με μαλλιά.

Μετεωρίτης

Τη λέξη μετεωρίτης τη χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το μεσοπλανητικό αντικείμενο που φθάνει στην επιφάνεια της Γης. Προέρχεται από τη λέξη “μετέωρος”, η οποία περιγράφει αυτόν που αιωρείται πάνω από το έδαφος και σημαίνει τον “υψωμένο στον αέρα”.

Γαλαξίας

Γαλαξίας είναι η τεράστια συγκέντρωση αστεριών, αερίων, σκόνης και ακτινοβολίας που βρίσκονται στο σύμπαν και στα οποία ασκείται βαρυτική έλξη μεταξύ τους.

Προέρχεται από τις λέξεις “γαλακτ-ίας”και “γάλα” και πηγάζει από την αρχαιότητα.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Ηρακλής θήλαζε από το στήθος της Ήρας, η οποία έμαθε ότι ήταν νόθο παιδί του Δία και τον απώθησε με αποτέλεσμα το χυμένο γάλα να κάνει τροχιά στον ουρανό.

Το κείμενο βασίστηκε στο Λεξικό Νέας Ελληνικής Γλώσσας του καθηγητή γλωσσολογίας Γεωργίου Μπαμπινιώτη

Διαβάστε επίσης: Στο «πι και φι». Γιατί η έκφραση που σημαίνει γρήγορα έχει σχέση με τα μεσαιωνικά βασανιστήρια και τις εκτελέσεις. Ήξερες ότι η αγγλική λέξη «pain» προέρχεται από την «ποινή»;