Το σοβιετικό αεριωθούμενο που πέταξε ακυβέρνητο για 900 χλμ. Συνετρίβη στο Βέλγιο και σκότωσε ένα νεαρό που κοιμόταν

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Στις τέσσερις δεκαετίες περίπου που διήρκησε ο Ψυχρός Πόλεμος μόνο μία φορά η Σοβιετική Αεροπορία έπληξε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ και προκάλεσε το θάνατο ενός πολίτη της.

Αυτό έγινε το 1989 ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος έφθανε στο τέλος του. Ευτυχώς το περιστατικό δεν οδήγησε σε πόλεμο αφού οφειλόταν σε ανθρώπινο λάθος.

Ο Ρώσος πιλότος εγκατέλειψε το αεριωθούμενό του στην Πολωνία, το οποίο στη συνέχεια πέταξε ακυβέρνητο μόνο του για 900 χιλιόμετρα και συνετρίβη στο Βέλγιο όπου σκότωσε ένα νεαρό την ώρα που κοιμόταν!

Το MiG-23 εκτός ελέγχου

Στις 4 Ιουλίου 1989, ένα σοβιετικό μαχητικό αεροσκάφος MiG-23 απογειώθηκε από μια αεροπορική βάση στην Πολωνία, για μια συνηθισμένη εκπαιδευτική πτήση.

Λίγο μετά την απογείωση, σε υψόμετρο περίπου 130 μέτρων, ο πιλότος του, σμήναρχος Νικολάι Σκουρίντιν διαπίστωσε ότι ο κινητήρας του αεριωθούμενου είχε αρχίσει να χάνει ισχύ και ότι είχε πάθει βλάβη.

Θεωρώντας ότι σύντομα θα έπεφτε στο έδαφος, ο πιλότος εκτινάχθηκε από το αεροσκάφος. Ωστόσο, αμέσως μετά την εκτίναξή του, ο κινητήρας ανέκτησε ισχύ και το MiG-23  συνέχισε να πετά με αυτόματο πιλότο.

Το μη επανδρωμένο πολεμικό άρχισε τότε να πετά προς τα δυτικά

Αφού πέρασε πάνω από την Πολωνία, μπήκε στο εναέριο χώρο της Ανατολικής Γερμανίας. Στη συνέχεια εισήλθε σε αυτό κρατών του ΝΑΤΟ και συγκεκριμένα της Δυτικής Γερμανίας, Ολλανδίας, και του Βελγίου με κατεύθυνση προς τη Γαλλία.

Πρόβλημα με το ΝΑΤΟ

Οι Σοβιετικοί δεν ενημέρωσαν αμέσως το ΝΑΤΟ για το εκτός ελέγχου αεριωθούμενό τους. Ήταν ακόμη η εποχή του Ψυχρού Πολέμου και η Δυτική Συμμαχία ήταν για τους Σοβιετικούς «ο αντίπαλος».

Έτσι υπήρχε καχυποψία μεταξύ τους. Επιπλέον, οι Σοβιετικοί βρέθηκαν στη δύσκολη θέση να  αποκαλύψουν ότι είχαν χάσει τον έλεγχο ενός στρατιωτικού αεροσκάφους.

Στη Δυτική Γερμανία τα ραντάρ του ΝΑΤΟ παρακολουθούσαν την πτήση του MiG-23.

Δύο F-15 της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας επιχείρησαν να το αναχαιτίσουν

Καθώς ακολουθούσαν το MiG οι χειριστές τους έλαβαν εντολή να το καταρρίψουν εάν έφτανε στη Βόρεια Θάλασσα για να αποτρέψουν τη συντριβή του σε κατοικημένες περιοχές. Ωστόσο, το MiG έμεινε από καύσιμα πριν φτάσει στη θάλασσα.

Ο άτυχος φοιτητής

Αφού πέταξε εκτός ελέγχου για περίπου μία ώρα και κάλυψε μία απόσταση 900 χιλιομέτρων, στις 10:30 π.μ. το  MiG-23 έπεσε στο έδαφος. Συνετρίβη πάνω σ’ ένα σπίτι στο μικρό οικισμό του Μπέλεγκεμ κοντά στην πόλη Κόρτριτζκ του Βελγίου, περίπου πέντε χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Γαλλία.

Το σπίτι καταστράφηκε εντελώς και ένα άτομο που ήταν μέσα σε αυτό σκοτώθηκε ακαριαία. Αυτός ήταν ο Ουίμ Ντελαέρε, φοιτητής πληροφορικής 18 ετών.

Ο Ουίμ ήταν ιδιαίτερα άτυχος αφού εκείνη την ώρα δεν συνήθιζε να βρίσκεται στο σπίτι του. Όμως το προηγούμενο βράδυ είχε βγει με συμφοιτητές του για να γιορτάσουν το τέλος των πανεπιστημιακών τους εξετάσεων και έτσι άργησε να κοιμηθεί.

Το αποτέλεσμα ήταν η συντριβή του αεροπλάνου να τον βρει να κοιμάται ακόμη.

Τα άλλα μέλη της οικογενείας έτυχε να λείπουν από το σπίτι αφού η μητέρα και ο αδερφός του Ουίμ είχαν πάει για ψώνια στο Κόρτριτζκ ενώ ο πατέρας του στη δουλειά του στο Ύπρες.

Διαμαρτυρίες εκ των υστέρων

Η βελγική κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε στη Σοβιετική Ένωση για την έλλειψη ειδοποίησης για το “αδέσποτο” αεροσκάφος.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου Μαρκ Έισκενς υπέβαλε επίσημη διαμαρτυρία στη Σοβιετική κυβέρνηση καθώς ενώ τα ραντάρ των χωρών του ΝΑΤΟ είχαν εντοπίσει για μία ώρα το σοβιετικό αεροσκάφος να πετά στο εναέριο χώρο της συμμαχίας δεν στάλθηκε καμία προειδοποίηση ότι ήταν μη επανδρωμένο και εκτός ελέγχου ώστε να καταρριφθεί.

Επίσης υπήρξε «αξιοσημείωτη βραδύτητα» εκ μέρους των Σοβιετικών στην αποκάλυψη εάν το αεροσκάφος μετέφερε πυρηνικά ή τοξικά όπλα.

Όμως Βέλγοι αξιωματούχοι αργότερα κατηγόρησαν και το ΝΑΤΟ επειδή οι πιλότοι του δεν κατέρριψαν το MiG πριν εισέλθει στο εναέριο χώρο της χώρας τους και σκοτώσει τον Ουίμ Ντελαέρε.

Η Σοβιετική Ένωση αποδέχτηκε την ευθύνη του πιλότου της για το δυστύχημα και κατέβαλε στην οικογένεια του Ουίμ Ντελαέρε 685.000 δολάρια. Σημερινή αξία περίπου 1.6 εκατομμύρια ευρώ.

Το περιστατικό είχε σαν αποτέλεσμα να συνταχθούν πρωτόκολλα για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχουν στρατιωτικά αεροσκάφη που πετούν εκτός ελέγχου και για το χειρισμό παρόμοιων περιστατικών στο μέλλον.