Ο Στρατηγός Τζωρτζ Πάττον ήταν ένας από τους καλύτερους και πιο διάσημους Αμερικανούς στρατηγούς του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με σημαντικές νίκες εναντίον των δυνάμεων του Άξονα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι απ’ όλους τους διοικητές των Συμμάχων, οι Γερμανοί στρατηγοί θεωρούσαν τον Πάττον ως τον πιο επικίνδυνο. Επίσης, είναι ο Αμερικανός στρατηγός με το περισσότερο χρόνο πολέμου εναντίον των Γερμανών, από το 1942 στη Βόρεια Αφρική μέχρι και την τελική τους ήττα το 1945.
Ο Τζώρτζ Πάττον ήταν γνωστός ως σκληροτράχηλος και ριψοκίνδυνος, χαρακτηριστικά που απαιτούσε να έχει και ο τελευταίος στρατιώτης υπό τη διοίκησή του. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1943 μετά την απόβαση των Αμερικανών στη Σικελία, ο Πάττον, δημοσίως χαστούκισε και αποκάλεσε δειλό, ένα στρατιώτη που είχε πάθει μετατραυματικό άγχος και έτρεμε μπροστά του. Έτσι θα περίμενε κανείς ότι θα ήταν ο τελευταίος Αμερικανός στρατιωτικός που θα διακινδύνευε τις ζωές των ανδρών του προκειμένου να απελευθερώσει μια ώρα αρχύτερα το γαμβρό του που ήταν αιχμάλωτος πολέμου των Γερμανών.
Και όμως, αυτό ακριβώς έκανε ο Τζώρτζ Πάττον τον Μάρτιο του 1945, θυσιάζοντας τις ζωές Αμερικανών στρατιωτών σε μια αποτυχημένη απόπειρα για να απελευθερώσει τον γαμβρό του, Τζον Ουότερς (John Waters), τον οποίο οι Γερμανοί είχαν αιχμαλωτίσει δύο χρόνια νωρίτερα στην Τυνησία. Η αποστολή θυμίζει πολύ το σενάριο της ταινίας «Η διάσωση του στρατιώτη Ράιν», με τη διαφορά ότι οι Αμερικανοί γνώριζαν καλά που βρισκόταν ο στρατιωτικός που σκόπευαν να διασώσουν. Ήταν περίπου 80 χιλιόμετρα πίσω από τις γραμμές των Συμμάχων στο στρατόπεδο αιχμαλώτων OFLAG XIII-B, κοντά στην πόλη Χάμμελμπεργκ (Hammelburg).
Στα τέλη Μαρτίου 1945, όταν ο Πάττον διέταξε να γίνει η επιχείρηση διάσωσης του Ουότερς, οι Αμερικανοί προχωρούσαν ακάθεκτα στην καρδιά της ηττημένης Γερμανίας και όλοι γνώριζαν ότι ήταν ζήτημα λίγων εβδομάδων η οριστική ήττα της. Ο Πάττον ποτέ δεν παραδέχθηκε δημοσίως ότι είχε σχεδιάσει τη συγκεκριμένη αποστολή επειδή ήθελε να απελευθερώσει τον γαμβρό του. Ισχυριζόταν ότι στόχος του ήταν η απελευθέρωση όλων των αιχμαλώτων που βρίσκονταν στο στρατόπεδο και -τάχα- δεν γνώριζε ότι ανάμεσά τους ήταν και ο Ουότερς.
Όμως αυτό είναι ψευδές, αφού την ίδια μέρα που ξεκίνησε η αποστολή ανέφερε σε επιστολή στη γυναίκα του ότι είχε στείλει μία δύναμη να απελευθερώσει το γαμβρό τους και ήλπιζε να πάνε όλα καλά. Επιπλέον, οι Αμερικανοί που ηγήθηκαν της αποστολής ήταν σίγουροι ότι αυτός ήταν ο στόχος τους. Η αποστολή ήταν πλήρης αποτυχία και έδωσε στους Γερμανούς μία σπάνια νίκη σε βάρος των Αμερικανών στην τελική φάση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη.
Ο Πάττον τοποθέτησε ως επικεφαλής της επιχείρησης τον λοχαγό Αβραάμ Μπάουμ (Abraham Baum), βετεράνο των μαχών της Νορμανδίας και των Αρδεννών. Στην αποστολή συμμετείχαν 300 άνδρες με 57 άρματα μάχης και άλλα οχήματα. Η ομάδα ήταν γνωστή ως «Ομάδα Κρούσης Μπάουμ» (Task Force Baum) και η αποστολή της χαρακτηρίστηκε ως άκρως απόρρητη. Παρά ταύτα, είχε συσταθεί βιαστικά και πρόχειρα. Για παράδειγμα, δεν διέθετε χάρτες με την ακριβή θέση του στρατοπέδου και ο Μπάουμ θα το έβρισκε ρωτώντας Γερμανούς πολίτες που θα συναντούσε στο δρόμο!
Οι Γερμανοί που συνάντησαν οι άνδρες του Μπάουμ τους έδωσαν αλλοπρόσαλλες κατευθύνσεις προς το στρατόπεδο με αποτέλεσμα να καθυστερήσουν μία ημέρα μέχρι να φθάσουν εκεί. Παράλληλα, οι Αμερικανοί είχαν υποτιμήσει τις γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή του Χάμμελμπεργκ όπου θα επιχειρούσε η ομάδα του Μπάουμ. Αν και αυτές οι δυνάμεις ήταν περιορισμένες, διέθεταν καλό εξοπλισμό, και το πιο σημαντικό ήταν ότι ανάμεσά τους υπήρχαν βετεράνοι με μεγάλη πολεμική εμπειρία που ήταν αποφασισμένοι να πολεμήσουν ως το τέλος.
Οι Γερμανοί παρακολουθούσαν διακριτικά την ομάδα κρούσης του Μπάουμ καθώς διείσδυε βαθιά πίσω από τις γραμμές τους αναμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία να της καταφέρουν το μοιραίο χτύπημα. Μέχρι αυτό να συμβεί έκαναν ξαφνικές επιθέσεις με λίγους στρατιώτες που ανατίναζαν κάποια από τα οχήματα των Αμερικανών και υποχωρούσαν πριν προλάβουν οι άνδρες του Μπάουμ να απαντήσουν.
Ήδη από τις 26 Μαρτίου 1945 που ξεκίνησε η αποστολή, ο Μπάουμ είχε αρχίσει να υφίσταται απώλειες τόσο σε άνδρες όσο και σε άρματα μάχης και άλλα οχήματα εξαιτίας εχθρικών ενεργειών. Όμως, ο λοχαγός Μπάουμ συνέχισε την αποστολή του και την άλλη ημέρα το απόγευμα είχε φθάσει στο στρατόπεδο αιχμαλώτων με περίπου τα μισά οχήματά του. Οι περισσότεροι Γερμανοί σκοποί ήταν μεγάλοι σε ηλικία ή τραυματίες πολέμου, και δεν είχαν διάθεση να πολεμήσουν τους Αμερικανούς. Ο διοικητής του στρατοπέδου τότε αποφάσισε να καθυστερήσει τους Αμερικανούς μέσω διαπραγματεύσεων και έστειλε τον Ουότερς με μερικούς Γερμανούς αξιωματικούς για να κανονίσουν κατάπαυση πυρός.
Όμως, ένας σκοπός του στρατοπέδου αποφάσισε να αντισταθεί και πυροβόλησε τον Ουότερς στον γοφό. Έτσι χάθηκε πολύτιμος χρόνος προκειμένου να του δοθούν οι πρώτες βοήθειες. Επιπλέον, ο Μπάουμ βρέθηκε σε δύσκολη θέση αφού στο στρατόπεδο ήταν πολύ περισσότεροι από τους 300 αξιωματικούς των Συμμάχων που οι Αμερικανοί θεωρούσαν ότι υπήρχαν εκεί. Ο αριθμός είχε μεγαλώσει εξαιτίας των πολλών Αμερικανών αξιωματικών που οι Γερμανοί είχαν αιχμαλωτίσει πριν τρεις μήνες στη μάχη των Αρδεννών.
Ο Μπάουμ διαπίστωσε ότι με τα οχήματα που διέθετε μπορούσε να διασώσει από το στρατόπεδο το πολύ 200 αξιωματικούς. Για το λόγο αυτό αποφασίστηκε ότι στα οχήματα θα επέβαιναν μόνο υψηλόβαθμοι αξιωματικοί ενώ όλοι οι υπόλοιποι θα έφευγαν με τα πόδια. Όμως, οι αιχμάλωτοι ήταν υποσιτισμένοι και δεν ήταν σε θέση να κάνουν την πορεία των 80 χλμ μέχρι τις αμερικανικές γραμμές. Αποφάσισαν λοιπόν να παραμείνουν στο στρατόπεδο. Ανάμεσά τους ήταν και ο τραυματισμένος Ουότερς, ο βασικός στόχος της επιχείρησης, ο οποίος δεν μπορούσε να μετακινηθεί.
Διαβάστε ακόμα: Το «σκυλί του πολέμου». Η θρυλική μηχανή της BMW με το καλάθι που αντέγραψαν σοβιετικοί και αμερικανοί. Μετέφερε 450 κιλά και «κόλλησε» μόνο στο παγωμένο Στάλινγκραντ. Γιατί σταμάτησε η παραγωγή της
Τα άρματα μάχης και τα άλλα οχήματα με τους άνδρες του Μπάουμ και τους απελευθερωμένους αξιωματικούς αποχώρησαν από το στρατόπεδο μέσα στη νύχτα ώστε να διαφύγουν της προσοχής των γερμανικών δυνάμεων. Ωστόσο, οι Γερμανοί γνώριζαν πολύ καλά που κατευθύνονταν οι Αμερικανοί και τους έστησαν παγίδα. Περίπου 100 Γερμανοί στρατιώτες βετεράνοι του Ανατολικού Μετώπου που έτυχε να περνούν μία σχολή υπαξιωματικών στην πόλη του Χάμμελμπεργκ εξουδετέρωσαν το πλήρωμα ενός από τα αμερικανικά τανκ, στην εμπροσθοφυλακή της ομάδας του Μπάουμ.
Οι Γερμανοί οδήγησαν το άρμα αυτό σ’ ένα στενό κήπο όπου θα μπορούσαν να εγκλωβίσουν και τ’ άλλα αμερικανικά άρματα. Ένας Γερμανός που γνώριζε αγγλικά κάλεσε στο ασύρματο του άρματος τα υπόλοιπα πληρώματα, ζητώντας τάχα βοήθεια. Με τον τρόπο αυτό προσέλκυσε στο χώρο του κήπου άλλα τέσσερα αμερικανικά άρματα μάχης της ομάδας του Μπάουμ τα οποία και εξουδετερώθηκαν. Η ενέργεια αυτή υπήρξε το μοιραίο χτύπημα εναντίον της όλης επιχείρησης. Ο Μπάουμ με όσους άνδρες του είχαν επιβιώσει και τους απελευθερωμένους αξιωματικούς περικυκλώθηκαν από τους Γερμανούς στο Ύψωμα 427. Αποφασίστηκε τότε ότι ήταν αδύνατη η διαφυγή τους με τα εναπομείναντα οχήματα και ότι η μόνη ελπίδα σωτηρίας τους ήταν να προσπαθήσουν να διαφύγουν πεζή. Όμως, οι πρώην αιχμάλωτοι αξιωματικοί ήταν πολύ αδύναμοι να περπατήσουν και παραδόθηκαν στους Γερμανούς.
Την αυγή της 28ης Μαρτίου 1945 ο Μπάουμ και οι λιγοστοί άνδρες που του είχαν απομείνει προσπάθησαν να σπάσουν τον γερμανικό κλοιό. Στη μάχη που ακολούθησε οι Γερμανοί σκότωσαν ή αιχμαλώτισαν τους περισσότερους Αμερικανούς. Μόνο 35 από την αρχική δύναμη των 300 του Μπάουμ κατάφεραν να επιστρέψουν με τα πόδια στις αμερικανικές γραμμές. Συνολικά σκοτώθηκαν 32 Αμερικανοί και αιχμαλωτίστηκαν άλλοι 233, πολλοί από τους οποίους ήταν τραυματίες. Στην επιχείρηση οι Αμερικανοί απώλεσαν και τα 57 άρματα μάχης και άλλα οχήματα που είχαν μαζί τους. Ο λοχαγός Μπάουμ τραυματίστηκε και συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Γερμανούς. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του στρατοπέδου στο Χάμμελμπεργκ όπου βρισκόταν και ο τραυματίας Όουτερς.
Διαβάστε ακόμα: Ο επιστήμονας που έλυσε το πρόβλημα της μετάγγισης αίματος στα μέτωπα του Β΄ΠΠ. Έσωσε χιλιάδες στρατιώτες και η ανακάλυψή του άλλαξε την ιατρική
Μόλις εννέα ημέρες μετά την αποτυχημένη αποστολή του Μπάουμ, στις 6 Απριλίου 1945, ο αμερικανικός στρατός απελευθέρωσε -οριστικά- το στρατόπεδο αιχμαλώτων στο Χάμμελμπεργκ. Οι Γερμανοί αυτή τη φορά είχαν προετοιμαστεί για την έλευση των Αμερικανών και έτσι είχαν προλάβει να εκκενώσουν το στρατόπεδο. Όσοι αιχμάλωτοι ήταν σε θέση να περπατήσουν τους φόρτωσαν σ’ ένα τραίνο και τους έστειλαν στη Νυρεμβέργη και από εκεί σε άλλα στρατόπεδα αιχμαλώτων. Τους τραυματίες και ασθενείς αιχμαλώτους τους άφησαν πίσω στο στρατόπεδο του Χάμμελμπεργκ. Έτσι οι Αμερικανοί βρήκαν τον Μπάουμ και τον Όουτερς στο νοσοκομείο του στρατοπέδου.
Ο Πάττον ήθελε να απονείμει στον Μπάουμ το ανώτατο παράσημο ανδρείας του αμερικανικού στρατού, το Μετάλλιο Τιμής (Medal of Honour), αλλά θα έπρεπε στην αναφορά του να εξηγήσει αναλυτικά τους λόγους για την απονομή του μεταλλίου. Καθώς αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα να αποκαλυφθούν στοιχεία που θα έβλαπταν την εικόνα του, ο Πάττον τελικά έδωσε στον Μπάουμ ένα κατώτερο παράσημο, το Σταυρό Εξαιρετικής Υπηρεσίας (Distinguished Service Cross), του οποίου την απονομή δεν θα χρειαζόταν να στοιχειοθετήσει.
Η επιχείρηση υπήρξε ένα μελανό σημείο στην καριέρα του Τζώρτζ Πάττον και όταν το έμαθε ο στρατηγός Ντουάιτ Άιζενχαουερ, ανώτατος διοικητής των Συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη, εξεμάνη εναντίον του. Όμως, για λόγους προπαγάνδας, λεπτομέρειες της επιχείρησης κρατήθηκαν απόρρητες από τον Αμερικανικό Στρατό για πολλά χρόνια μετά το τέλος του πολέμου.
του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού
Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Το ερωτικό τραγούδι που σφύριζαν οι Γερμανοί όταν έκαναν παρέλαση στις κατεχόμενες χώρες. Το ελληνικό λουλούδι που έγινε εφιαλτικός ύμνος
Ακολουθήστε την mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr