Το σκάνδαλο των “101 σκυλιών Δαλματίας”. Η κακοποίηση των σκυλιών, η εμπορευματοποίηση της ράτσας και η ανεξέλεγκτη εγκατάλειψή τους, μετά την ταινία

Τη δεκαετία του ’60, τα «101 Σκυλιά της Δαλματίας» ευαισθητοποίησαν το κοινό για ένα θέμα που ερχόταν στο προσκήνιο. Την κακομεταχείριση των ζώων.

40 χρόνια αργότερα, η ίδια ταινία πέρασε στην αντίπερα όχθη. Από τον ρόλο του υπερασπιστή των τετράποδων φίλων του ανθρώπου, πήρε αυτόν του κακοποιητή…

Τα «101 Σκυλιά της Δαλματίας» θεωρούνται μία από τις κλασικότερες ταινίες κινουμένων σχεδίων της Ντίσνεϊ. Παρά τις χαμηλές προσδοκίες των δημιουργών της κατά την διάρκεια της παραγωγής το 1961, τα ασπρόμαυρα κουταβάκια αγαπήθηκαν από το παιδικό κοινό ανέλπιστα, «έσπασαν» τα κινηματογραφικά ταμεία και κατέκτησαν δίκαια μία περίοπτη θέση στο πάνθεον της Ντίσνεϊ.

35 χρόνια μετά την κυκλοφορία της, η μεγάλη εταιρεία παραγωγής αποφάσισε να επαναφέρει τα σκυλιά στην μεγάλη οθόνη. Αυτή τη φορά με πραγματικούς ηθοποιούς. Το 1996 κυκλοφόρησαν τα «101 Σκυλιά της Δαλματίας» και τέσσερα χρόνια μετά, το σίκουελ, τα «102 Σκυλιά της Δαλματίας».

Όπως σε κάθε ανάλογη διασκευή, η επιλογή των ηθοποιών που θα ενσάρκωναν τον Ρότζερ, την Ανίτα και την κακιά Κρουέλλα Ντε Βιλ, έγινε με ιδιαίτερη προσοχή. Έπρεπε άλλωστε να ικανοποιηθεί ένα πολύ απαιτητικό κοινό που είχε δει την κλασική ταινία δεκάδες φορές και είχε αγαπήσει και δεθεί με τους χαρακτήρες της.

Ακόμη δυσκολότερη υπόθεση όμως, ήταν η επιλογή των κύριων πρωταγωνιστών, των 101 σκυλιών. Εν προκειμένω, δεν αρκούσε να «προσλάβουν» μερικά ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά που να υπακούν σε συγκεκριμένες εντολές, όπως συνέβαινε σε άλλες παραγωγές με τετράποδους πρωταγωνιστές. Έπρεπε να βρουν εκατοντάδες κουτάβια μιας περιζήτητης ράτσας, τα οποία θα τα πήγαιναν καλά μεταξύ τους και θα ήταν συνεργάσιμα.

Εκατοντάδες τετράποδοι ηθοποιοί

Αν και το έργο των παραγωγών ήταν δύσκολο, τελικά τα κατάφεραν. Βρήκαν συνολικά 230 σκυλιά Δαλματίας, τα οποία ενάλλασσαν στις σκηνές. Άλλωστε στις περισσότερες, το καθήκον τους ήταν απλώς να δείχνουν σαν «τσούρμο» πίσω από τους κεντρικούς χαρακτήρες -είτε αυτοί ήταν ο Ρότζερ, η Ανίτα και η κακιά Κρουέλλα, είτε οι τετράποδοι γονείς τους.

Τα «101 Σκυλιά της Δαλματίας» κυκλοφόρησαν τον Νοέμβριο του 1996 και γνώρισαν θερμή υποδοχή από το κοινό. Τα έσοδα ξεπέρασαν τα 360 εκατομμύρια δολάρια και η ταινία βρέθηκε στην έκτη θέση των πιο κερδοφόρων της χρονιάς.

Έτσι, σύντομα ξεκίνησε να προγραμματίζεται το σίκουελ.

Η παραγωγή των «102 Σκυλιών της Δαλματίας», όπως ονομάστηκε η επόμενη ταινία, ξεκίνησε το 2000. Η τακτική που ακολουθήθηκε για την εύρεση των πρωταγωνιστών ήταν η ίδια: οι συντελεστές αγόρασαν εκ νέου εκατοντάδες κουτάβια Δαλματίας.

Φρόντισαν επίσης να λάβουν την πιστοποίηση “AHA”, η οποία επικύρωνε επίσημα ότι τα ζώα δεν κακοποιούνταν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Οι ταινίες που εξασφαλίζουν την συγκεκριμένη πιστοποίηση έχουν το δικαίωμα να αναγράφουν στους τίτλους τέλους την φράση: «Κανένα ζώο δεν βλάφθηκε κατά την παραγωγή αυτής της ταινίας».

Σκάνδαλο

Παρά την πιστοποίηση, πριν ακόμη η δεύτερη ταινία βγει στους κινηματογράφους, υπήρξαν έντονες αντιδράσεις. Πολλές φιλοζωικές οργανώσεις αντιτάχθηκαν στην κυκλοφορία της, απαιτώντας να αποσυρθεί.

Αφενός, εξέφρασαν διαμαρτυρίες για τον τρόπο που συμπεριφέρονταν στα ζώα. Η πιστοποίηση AHA εξασφάλιζε την καλή τους μεταχείριση μόνο κατά την διάρκεια του ωραρίου “εργασίας” τους. Όταν οι κάμερες ήταν σβηστές και τα στούντιο κλειδωμένα, δεν υπήρχε έλεγχος για το αν τα σκυλιά είχαν επαρκή τροφή ή αν κοιμούνταν το ένα πάνω στο άλλο.

Ωστόσο, η βασική ένσταση των φιλοζωικών οργανώσεων ήταν στην πραγματικότητα το περιεχόμενο της ταινίας. Από τον Νοέμβριο του 1996, όταν είχαν κυκλοφορήσει τα «101 Σκυλιά», η ζήτηση της συγκεκριμένης ράτσας είχε εκτοξευθεί.

Παιδιά, αλλά και πολλοί ενήλικες σε όλη την Αμερική γοητεύτηκαν τόσο από τα κάτασπρα σκυλιά με τις μαύρες βούλες που έψαχναν απεγνωσμένα τρόπο να τα αποκτήσουν.

Οι τιμές των σκυλιών Δαλματίας στα pet shop έφτασαν στα ύψη, ενώ η τεράστια ζήτηση προκάλεσε την υπερεκτροφή τους. Αυτό σε πολλές περιπτώσεις σήμαινε την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των σκυλιών, που δεν αντιμετωπίζονταν πια ως ζώα, αλλά ως προϊόντα μιας γραμμής παραγωγής. Εκτός αυτού, πολλαπλασιάστηκαν και τα κυκλώματα παράνομης εκτροφής.

Διαβάστε ακόμα: Η άγνωστη ταινία κινουμένων σχεδίων του Νταλί και του Ντίσνεϋ για τον ανεκπλήρωτο έρωτα. Έμεινε στα συρτάρια της «Ντίσνεϋ» για 58 χρόνια

Και αυτό ήταν μόνο ένα μέρος του προβλήματος. Εξίσου προβληματική ήταν η κατάληξη των σκυλιών που αγοράζονταν.

Στην πλειονότητά τους, οι νέοι τους ιδιοκτήτες δεν ήταν ευσυνείδητοι ζωόφιλοι με γνώσεις πάνω στις ανάγκες της εκάστοτε ράτσας. Τα σκυλιά Δαλματίας είναι μεγαλόσωμα, άχαρα, απότομα και ενίοτε νευρικά σκυλιά. Δεν συγκαταλέγονται στα «εύκολα» κατοικίδια που ταιριάζουν στην κάθε οικογένεια. Στην ταινία, αντίθετα, παρουσιάζονταν ως μικρά, υπάκουα και χαριτωμένα.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλά από τα σκυλιά να εγκαταλείπονται στον δρόμο ή σε καταφύγια, να μεταπωλούνται σε εξίσου ακατάλληλους ιδιοκτήτες ή ακόμα και να παραμελούνται σε βαθμό κακοποίησης.

Η Ντίσνεϊ βγάζει μια περιουσία από αυτά τα σκυλιά, αλλά δεν αναλαμβάνει καμία ευθύνη για την υπερεκτροφή και την κακοποίηση που υπομένουν όταν δεν είναι πια μικρά χαριτωμένα κουτάβια.

Η Amanda Foundation, μία οργάνωση που διασώζει κακοποιημένα ζώα, ανέφερε στην ανακοίνωσή της ότι μέσα σε 3 χρόνια, ο αριθμός των εγκαταλελειμμένων σκυλιών Δαλματίας υπερδιπλασιάστηκε.

Από την άλλη, για την Ντίσνεϊ η ράτσα ήταν απλώς ένα “brand”. Μέχρι το 2000, είχαν κυκλοφορήσει περισσότερα από 17.000 προϊόντα με σκυλιά Δαλματίας για την προώθηση της ταινίας. Από παιχνίδια και ρούχα, μέχρι κούπες, έπιπλα, ποδήλατα και μινιατούρες.

Η απάντηση της Ντίσνεϊ

Η απάντηση της Ντίσνεϊ αρχικά ήταν η απόλυτη σιγή.

Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο, η παραγωγή της ταινίας είχε σχεδόν τελειώσει και η εταιρεία δεν είχε καμία πρόθεση να την αποσύρει.

Λίγους μήνες πριν από την κυκλοφορία της, οι υπεύθυνοι Τύπου ανακοίνωσαν ότι θα συνεργάζονταν με τον οργανισμό «Dalmatian Club of America» για να ενημερώσουν το κοινό σχετικά με τις ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης ράτσας. Ανέφεραν ακόμη ότι στη νέα ταινία προβαλλόταν και προωθούταν η ιδέα του καταφυγίου και της διάσωσης και υιοθεσίας, έναντι της αγοράς.

Τα «102 Σκυλιά της Δαλματίας» βγήκαν στις κινηματογραφικές αίθουσες τον Νοέμβριο του 2000. Τα έσοδα ήταν περίπου τα μισά από την πρώτη ενώ και οι κριτικές δεν ήταν καλές.

Παρόλα αυτά, η ταινία προτάθηκε για Όσκαρ καλύτερων κοστουμιών. Πάντως οι παραγωγοί φρόντισαν οι περίφημες γούνες της Κρουέλλας να είναι συνθετικές και όχι από αληθινά ζώα.

αρχική φωτογραφία: YouTube

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η κακιά Κρουέλα είχε σύζυγο και γάτα, αλλά «εξαφανίστηκαν» στην ταινία της Ντίσνεϋ. Τα «101 Σκυλιά της Δαλματίας» δεν άρεσαν στους δημιουργούς της, αλλά η ταινία «έσπασε» ταμεία και επανακυκλοφόρησε 4 φορές μέσα σε 4 δεκαετίες