Το σχέδιο να μετατραπούν τα Μετέωρα σε ξενοδοχεία. Ο θάνατος του ηγούμενου από στενοχώρια και η ανατροπή

Μετά το τέλος της Κατοχής, τα μοναστήρια των Μετεώρων βρίσκονταν σε παρακμή. Είχαν υποστεί καταστροφές από τους Γερμανούς και οι περισσότεροι μοναχοί τα είχαν εγκαταλείψει.

Έτσι, τη δεκαετία του ’50, ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ) είχε την ιδέα να μετατρέψει κάποια από τα ερειπωμένα μοναστήρια σε ξενοδοχεία.

Η Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, γνωστή ως Μεγάλο Μετέωρο, ήταν η πρώτη που υποδέχθηκε τουρίστες, αλλά για μικρό χρονικό διάστημα. Την λησμονημένη αυτή παράμετρο της ιστορίας των μοναστηριών της περιοχής επιβεβαιώνει στην “Μηχανή του Χρόνου” ο Μητροπολίτης Σταγών και Μετεώρων, Θεόκλητος:

“Η παρακμή έφτασε σε σημείο τα μοναστήρια να τα πάρει ο ΕΟΤ, να παραγκωνίσει τους μοναχούς σε μικρά δωματιάκια, να τα κάνει ξενοδοχεία και να πηγαίνουν τουρίστες να μένουν εκεί“.

Ο Ηγούμενος πέθανε από τη στενοχώρια του

Ένα ακόμη μοναστήρι που κινδύνευσε να γίνει τουριστικό κατάλυμα ήταν η Μονή Βαρλαάμ. Ο ηγούμενος της Μονής, πατήρ Βενέδικτος θυμάται ότι είχαν τοποθετηθεί κρεβάτια για την φιλοξενία, αλλά δεν πρόλαβαν να λειτουργήσουν μετά τον ξαφνικό θάνατο του ηγούμενου στο Μεγάλο Μετέωρο:

“Τότε ηγούμενος εκεί ήταν ο πατήρ Καλλίνικος, ο οποίος έζησε ακριβώς αυτή την κατάσταση. Η Μονή φιλοξενούσε τους πρώτους φοιτητές, οι οποίοι ασχημονούσαν. Εκείνος από λύπη κλείστηκε στο κελί του και, μάλιστα, λένε ότι πέθανε σε ένα μήνα από τη στεναχώρια, που είδε το μοναστήρι να βιώνει όλο αυτό το ξεπεσμό”.

Ο θάνατος του ηγούμενου συγκίνησε τις εκκλησιαστικές αρχές και υπήρξε κινητοποίηση. Μάλιστα ο π. Βενέδικτος θυμάται ότι το σχέδιο τουριστικοποίησης των Μετέωρων τέθηκε σε ισχυρή αμφισβήτηση:

“Εδώ στη Μονή Βαρλαάμ ήταν έτοιμο να λειτουργήσει το ξενοδοχείο. Είχαν βάλει και κρεβάτια στον ξενώνα, αλλά, αντί να κοιμηθούν οι τουρίστες, κοιμήθηκαν οι πατέρες“, καταλήγει.

Ο αντιστασιακός Μητροπολίτης που έδωσε ξανά “ζωή” στα Μετέωρα

Όλα έδειχναν πως τα ιστορικά μοναστήρια των Μετεώρων θα έχαναν την ταυτότητά τους στο “βωμό” του κέρδους και του τουρισμού. Ο άνθρωπος που απέτρεψε αυτή την εξέλιξη και μερίμνησε για την αναστήλωσή τους ήταν ο αντιστασιακός Μητροπολίτης Λήμνου, Διονύσιος, κατά κόσμον Κωνσταντίνος Χαραλάμπους.

Ο ίδιος είχε βιώσει τα βασανιστήρια και τις σκληρές διώξεις των γερμανών κατακτητών, που τον έστειλαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης κατά την διάρκεια της κατοχής.

Επιβίωσε των δοκιμασιών και επέστρεψε στην Ελλάδα νικητής. Αρχικά ως Μητροπολίτης Λήμνου και στη συνέχεια ως Μητροπολίτης Τρίκκης με ειδικό έργο την αναβίωση των μοναστηριών στα Μετέωρα.

Εγκαταστάθηκε στα Μετέωρα τη δεκαετία του ’60, μετά από απόφαση της Ιεράς Συνόδου, που αναζητούσε ένα δυναμικό και αποφασιστικό ιεράρχη.

Σταδιακά επάνδρωσε ξανά με μοναχούς τις παρηκμασμένες μονές. Ο Μητροπολίτης Σταγών και Μετεώρων Θεόκλητος θυμάται το έργο του:

“Ξεκαθάρισε το καθεστώς με τον ΕΟΤ και πήρε τα μοναστήρια στα χέρια του. Έκανε κάλεσμα σε μονάχους, βρήκε ανθρώπους που τους ήξερε και ήταν πνευματικά του παιδιά, τους έφερε στα μοναστήρια και έσωσε τα Μετέωρα“.

Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, Χριστόδουλος ήταν ένας από τους πρώτους που βρέθηκαν στην Μονή Βαρλαάμ. Ο κ. Θεόκλητος αναφέρει:

“Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος και άλλοι μόνασαν εδώ, στη Μονή Βαρλαάμ και ήταν αυτοί που ξεκίνησαν την ανανέωση των Μετεώρων.

Από τότε τα Μετέωρα γνώρισαν άνθιση και άρχισε να τα επισκέπτεται ο κόσμος. Τα μοναστήρια έχουν σχεδόν στο 100% αναπαλαιωθεί και ανακατασκευαστεί και όλα μαζί είναι προστατευόμενα ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO“.

Δείτε τη μεγάλη έρευνα της “Μηχανής του Χρόνου” για την ιστορία των Μετεώρων στο Cosmote History. Η πρεμιέρα Δευτέρα 29 Μαΐου και σε επανάληψη την Κυριακή 4 Ιουνίου, στις 5 το απόγευμα. Εδώ το τρέιλερ του επεισοδίου.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: © Μηχανή του Χρόνου