Το “σημείο Μηδέν” στον Άραχθο, όπου έγινε υγρός τάφος για τα γυναικόπαιδα. Προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τους Ναζί (drone)

Στην άκρη του Αμβρακικού, στις εκβολές του ποταμού Άραχθου, το μικρό χωριό Κομμένο Άρτας έζησε μία από τις μεγαλύτερες σφαγές αμάχων  στην κατοχική Ελλάδα. 

Οι Γερμανοί της αιματοβαμμένης Μεραρχίας Εντελβάις με έδρα τα Ιωάννινα επέδραμαν κατά του ανυπεράσπιστου χωριού, βίασαν γυναίκες, ξεκοίλιασαν εγκύους και σκότωσαν βρέφη με βαμβάκι που έβαλαν αναμμένο στο στόμα τους.

Μέσα σ’ ένα πρωί το μαρτυρικό χωριό μέτρησε 317 θύματα. Όσοι πρόλαβαν να ξεφύγουν από την σφαγή, έτρεξαν να σωθούν στο ποτάμι. Εκεί γράφτηκε ο δραματικός επίλογος με τον πνιγμό 17 αμάχων.

Το χωριό Κομμένο λόγω της θέσης του στον κάμπο της Άρτας και δίπλα στο Άραχθο είχε μεγάλη κινητικότητα. Ήταν σημείο όπου προσέγγιζαν βάρκες με τρόφιμα από την Λευκάδα . Ήταν ακόμα σημείο ανεφοδιασμού των ανταρτών της ευρύτερης περιοχής.

Τον Αύγουστο του 1943 τόσο αντάρτες του ΕΔΕΣ, όσο και του ΕΛΑΣ βρίσκονταν στο χωριό ζητώντας ενισχύσεις σε τρόφιμα από τους κατοίκους. Κανείς δεν γνώριζε ότι ο συνταγματάρχης Γιόζεφ Ζάλμινγκερ βρισκόταν στην περιοχή.

Στην πλατεία οι χωρικοί συζητούσαν με αντάρτες των δύο ομάδων. Ένας από αυτούς φαίνεται ότι είχε τοποθετήσει το οπλοπολυβόλο του σε κοινή θέα. Εκείνη την ώρα πέρασε το αυτοκίνητο του γερμανού διοικητή και ο οδηγός είδε την σκηνή και πανικοβλήθηκε.

Αυτή είναι η επίσημη γερμανική εκδοχή που προπαγανδίστηκε και έλαβε μυθιστορηματικές διαστάσεις. Ο Ζάλμινγκερ επέστρεψε στη μονάδα του, που είχε στρατοπεδεύσει κοντά στη Φιλιππιάδα και έστειλε αναφορά στην Μεραρχία στα Ιωάννινα, ότι δήθεν δέχτηκε επίθεση στο Κομμένο.

Με πρόσχημα την δράση των ανταρτών ξεκίνησαν τρομερά αντίποινα εναντίον του χωριού βάσει οργανωμένου σχέδιου που υπηρετούσε την χιτλερική αντίληψη περί συλλογικής ευθύνης.

“Θα μπούμε στο χωριό και δεν θα αφήσουμε τίποτε όρθιο”, διέταξε ο γερμανός μακελάρης.

Τα χαράματα της 16ης Αυγούστου 1943 άντρες του 12ου Λόχου Καταδρομών του 98ου Συντάγματος εισέβαλαν στο χωριό και άρχισαν να βάλλουν με όπλα, πολυβόλα, χειροβομβίδες και όλμους. Δεν άφησαν τίποτε όρθιο. Έκαιγαν ό,τι έβρισκαν μπροστά τους και σκότωναν με αγριότητα άντρες, γυναίκες και παιδιά.

Ούτε τα μωρά δεν γλίτωσαν. Γέμισαν με βαμβάκι τα στόματα των δύο βρεφών του Ευστάθιου Κολιοκώτση. Το βαμβάκι το άναψαν με βενζίνη και σύμφωνα με τις μαρτυρίες απολάμβαναν τη σαδιστική θηριωδία.

Σε άλλο σημείο συλλάβανε μια έγκυο γυναίκα. Αφού της άνοιξαν την κοιλιά, της έβγαλαν το έμβρυο που κυοφορούσε. Η γυναίκα βρέθηκε κατακρεουργημένη και με το αγέννητο παιδί της στα χέρια της. Οι Γερμανοί της “ηρωικής” μεραρχίας Εντελβάις βίασαν γυναίκες και τους έκοψαν τους μαστούς. Η πρωτοφανής σφαγή κράτησε έξι ώρες.

Οι εισβολείς δεν σεβάστηκαν ούτε τον γάμο ενός νεαρού ζευγαριού και αιματοκύλησαν το γλέντι που μόλις είχε τελειώσει.

Το καλοκαίρι του 1943 ο Θεόδωρος Μάλλιος, πάντρευε την κόρη του Αλεξάνδρα με ένα παλικάρι από γειτονικό χωριό. Όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στο Κομμένο η νύφη και ο γαμπρός περνούσαν την πρώτη νύχτα του γάμου τους, που έμελλε να είναι και η τελευταία.

Ο παπάς προσπάθησε να κατευνάσει τους γερμανούς και βγήκε να τους καλωσορίσει. Βρέθηκε και αυτός κατακρεουργημένος με βγαλμένα τα μάτια. Η νύφη, ο γαμπρός και δεκάδες καλεσμένοι εκτελέστηκαν όλοι.

Τους σκότωσαν και τους έβαλαν φωτιά. Από την οικογένεια της νύφης επέζησαν μόνο δυο αδέλφια. Στην προσπάθεια να ξεφυγούν μια ομάδα κατοίκων έτρεξε προς το ποτάμι.

“Το σημείο μηδέν”

Το ποτάμι του Αράχθου ήταν το μοναδικό μέρος του χωριού όπου οι γερμανοί δεν είχαν στήσει μπλόκο. Αυτή φάνηκε ως η μοναδική διαφυγή των κατοίκων. Εάν έφταναν στην απέναντι όχθη είχαν ελπίδα να σωθούν. Λίγοι γνώριζαν κολύμπι και οι βάρκες ήταν μετρημένες.

Την ώρα της άτακτης φυγής επικράτησε πανικός. Κάποιοι  διαπληκτίστηκαν για τη σειρά προτεραιότητας και μία βάρκα δεν άντεξε το βάρος και αναποδογύρισε.

“Ένας πατέρας που ήξερε μπάνιο, έπεσε να σώσει το παιδί του. Οι υπόλοιποι αναζητούσαν απελπισμένη βοήθεια και ο ένας συμπαρέσυρε τον άλλο στο βυθό. Έτσι πνίγηκαν πολλοί”, αφηγήθηκε στη Μηχανή του Χρόνου η Περσεφόνη Σκάρα, που έζησε τα γεγονότα.

Οι περισσότεροι δεν κατάφεραν να φτάσουν στη στεριά. Στο σημείο μηδέν, όπως ονομάστηκε, πνίγηκαν 17 κάτοικοι του μαρτυρικού Κομμένου. Όσοι έμειναν έξω από τις βάρκες οδύρονταν και θρηνούσαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα που τους έβλεπαν να πνίγονται.

Ο θρήνος τους ήταν μεγαλύτερος γιατί δεν μπορούσαν να τους σώσουν. Οι εικόνες της φρίκης στον Άραχθο ποταμό έχουν σημαδέψει όσους επέζησαν.

Λίγες ώρες μετά την γερμανική επιδρομή το χωριό έμοιαζε με υπαίθριο νεκροτομείο. Οι χωρικοί του χωριού έθαψαν επιφανειακά με λίγο χώμα τους αγαπημένους τους στις αυλές των σπιτιών τους. Σήμερα στην πλατεία του μαρτυρικού Κομμένου δεσπόζει το μνημείο των 317 πεσόντων.

Δείτε από ψηλά το μαρτυρικό χωριό Κομμένο Άρτας:

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: Η συγκλονιστική συνάντηση του γερμανού μουσικού με την ηλικιωμένη που επέζησε από τη σφαγή των Ναζί στο Κομμένο Άρτας. Το μουσικό έργο – καταγγελία του ολοκαυτώματος με τους 317 νεκρούς (Βίντεο drone)