Το “χαμένο” Ξενία της Αθήνας. Ήταν σανατόριο και θεωρείται το πιο επισκέψιμο ερείπιο της Ελλάδας. Η σχέση με το Πάρκο των Ψυχών

Στο ψηλότερο βουνό της Αττικής βρίσκεται ένα από τα πιο συζητημένα μέρη της Αττικής. Ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο, που ¨κουβαλάει” πολλές ιστορίες οδύνης που το στοίχειωσαν, σύμφωνα με τους λάτρεις του μεταφυσικού.

Το σανατόριο της Πάρνηθας,  για περίπου 30 χρόνια, “φιλοξένησε” τον πόνο και το θάνατο των ασθενών από φυματίωση. Στο Πάρκο των Ψυχών δίπλα του, αποτυπώνεται η σκοτεινή αυτή περίοδος.

Το 1914, η Μονή Πετράκη δώρισε στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός τη συγκεκριμένη έκταση προκειμένου να δημιουργηθεί σανατόριο που θα αναλάμβανε τη φροντίδα ασθενών που έπασχαν από φυματίωση.

Η νόσος «θέριζε» εκείνη την εποχή στην Αθήνα και ήταν η αιτία πολλών θανάτων. Περίπου 100.000 άνθρωποι στην Ελλάδα υπολογίζεται πως έχασαν τη ζωή τους λόγω φυματίωσης, τη δεκαετία 1929 – 1938.

Το εξαιρετικό κλίμα και ο καθαρός αέρας του βουνού ήταν ιδανικά  για την θεραπεία της ασθένειας. Όχι όμως για όλους. Υπήρχαν περιπτώσεις που δεν κατάφεραν να επιζήσουν ακόμη και μέσα στο σανατόριο.

Ανάμεσα τους ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος. Παρά τη νοσηλεία του από τον Οκτώβριο του 1937 ως τον Απρίλιο του 1938, τελικά δεν θεραπεύθηκε.

Το Ξενία

Η ανακάλυψη της πενικιλίνης το 1943, περιόρισε την επικινδυνότητα της νόσου και σταδιακά καταργούσε τα σανατόρια σε όλο τον κόσμο. Το σανατόριο της Πάρνηθας ήταν ένα απ΄αυτά. Οι υπηρεσίες του κτιρίου ατόνησαν με αποτέλεσμα, το 1960, να κλείσει.

Το 1965, το κτίριο αλλάζει η ιδιοκτησία και τη διαχείρισή του αναλαμβάνει ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού. Το μετατρέπει σε ξενοδοχείο με το όνομα Ξενία. Ωστόσο, ο τρόπος κατασκευής του και το γεγονός πως υπήρχε κοντά το «Μον Παρνές», λίγα χρόνια αργότερα, προξένησαν το κλείσιμό του.

Ταυτόχρονα χρησιμοποιείται και ως σχολή τουριστικών επαγγελμάτων. Το 1984, οι τουριστικές σχολές  μεταφέρθηκαν στην Ανάβυσσο και λίγο αργότερα το κτίριο εγκαταλείφτηκε και παρέμεινε ανεκμετάλλευτο.

Μετά τον σεισμό του 1999 που είχε ως επίκεντρο την Πάρνηθα, το κτίριο θεωρήθηκε ακατάλληλο προς επίσκεψη. Ο εξοπλισμός και τα αρχεία του λεηλατήθηκαν σε απίστευτο βαθμό.

Στα τέλη Ιουλίου του 2022 χαρακτηρίστηκε «διατηρητέο» από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. 

Το Πάρκο των Ψυχών

Τις ιστορίες πόνου από το σανατόριο, αλλά και τους αστικούς μύθους σχετικά με τα φαντάσματα που έχουν στοιχειώσει το μέρος, αποτυπώνει ένα υπαίθριο τρομακτικό μουσείο.

Λίγα μέτρα από το εγκαταλελειμμένο κτίριο,  βρίσκεται το «απόκοσμο» Πάρκο των Ψυχών.  Κορμοί δέντρων έχουν μετατραπεί σε ανθρώπινες φιγούρες που μοιάζουν να «φωνάζουν» και προσπαθούν να μεταδώσουν τον πόνο τους.

Το πάρκο αυτό δημιουργήθηκε το 2012, από τον γλύπτη Σπυρίδων Ντασιώτη, ο οποίος εκείνη την εποχή, εργαζόταν στο δασαρχείο της Πάρνηθας. Η ιστορία του σανατόριου, ο πόνος και η οδύνη που βίωσαν οι φυματικοί, αλλά και οι φυσικές καταστροφές που έπληξαν το βουνό, ενέπνευσαν τον γλύπτη.

«Η έγκυος», «Ο σταυρός του μαρτυρίου», «Η νοσταλγία της μάνας για το παιδί που άφησε πίσω», «Το ζευγάρι», «Το αυτί», «Το φτερό», «Ο συλλογισμός», είναι μερικά από τα εκθέματα. Συνθέτουν ένα σύνολο που δύσκολα μπορεί να περάσει απαρατήρητο από τον οδοιπόρο της περιοχής.

Και είναι τόσο ανατριχιαστικά «ζωντανό», που απέκτησε πολύ γρήγορα φήμη ισάξια σε κάτι  που στέκει εκεί για πολλές δεκαετίες.

Δείτε το βίντεο του συνεργάτη μας Michael Miller: