Το πρωτοχρονιάτικο λαχείο εκδιδόταν από την Ένωση Συντακτών και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1927. Την δεκαετία του ’60 μοίραζε πολυκατοικίες και έγινε κρατικό επί Χούντας

Εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, η κλήρωση του πρωτοχρονιάτικου λαχείου είναι θεσμός. Ξεκίνησε ως ενίσχυση του ταμείου των δημοσιογράφων, επιβίωσε στα χρόνια της Κατοχής, έφτασε να μοιράζει πολυκατοικίες και υπερπολυτελή οχήματα, άλλαξε “χέρια” με απόφαση του καθεστώτος της 21ης Απριλίου.

Από το 1927 μέχρι σήμερα, τίποτα δεν είχε εμποδίσει την κυκλοφορία του.

Στις αρχές του 20ου αιώνα, το επάγγελμα του δημοσιογράφου, μισθολογικά, συνταξιοδοτικά και θεσμικά, ήταν ένας αγώνας μετ’ εμποδίων. Οι εργαζόμενοι στον Τύπο δεν είχαν ασφάλιση και το καθεστώς εργασίας τους δεν ήταν σταθερό.

Το ταμείο της Ενώσεως Συντακτών (ΕΣΗΕΑ) δεν είχε αρκετούς πόρους έτσι ώστε να τους στηρίξει καθώς βασιζόταν κυρίως σε δωρεές και έσοδα από δράσεις, όπως οι μεγάλοι ετήσιοι χοροί του. Η ιδέα του λαχείου εφαρμόστηκε για πρώτη φορά την πρωτοχρονιά του 1927. Βέβαια, τα έπαθλα των πρώτων τυχερών του πρωτοχρονιάτικου “Λαχείου Συντακτών” δεν είχαν καμία σχέση με τα αμύθητα ποσά που θα μοιράζονταν σε μερικές δεκαετίες.

1936-1966: Η χρυσή τριακονταετία

Μέχρι το 1936, η Ένωση Συντακτών δεν ήταν ο μόνος οργανισμός που είχε το δικαίωμα να εκδώσει λαχείο. Ακόμα δεν υπήρχαν οργανωμένα κρατικά λαχεία, παρά μόνο σποραδικές εκδόσεις, τα έσοδα των οποίων αξιοποιούνταν προς ενίσχυση της αρχαιολογικής έρευνας και του πολεμικού ναυτικού.

Κατά τ’ άλλα, μπορούσε να εκδώσει λαχείο όποιος ήθελε. Η κατάσταση άλλαξε, όταν ήρθε στα πράγματα το καθεστώς της 4ης Αυγούστου. Ο Ιωάννης Μεταξάς ίδρυσε τη Διεύθυνση Κρατικών Λαχείων και απαγόρευσε κάθε άλλη έκδοση. Επέτρεψε μόνο μία εξαίρεση: το Λαχείο της Ενώσεως Συντακτών. Ο δικτάτορας γνώριζε ότι χρειαζόταν τον τύπο με το μέρος του. Έτσι, πριμοδότησε την ΕΣΗΕΑ με το αποκλειστικό προνόμιο της έκδοσης του μεγαλύτερου λαχείου στη χώρα.

Διαβάστε ακόμα: Ήταν σίγουρη ότι κέρδισε τον πρώτο λαχνό στο Λαϊκό Λαχείο, αλλά το απόκομμα πλύθηκε μαζί με μια ρόμπα στο πλυντήριο. Η επιχείρηση συναρμολόγησης του λαχνού που χάριζε 6 εκατομμύρια δραχμές

Το πρωτοχρονιάτικο “Λαχείο Συντακτών”, όπως ονομαζόταν, είχε τεράστια απήχηση. Τα έπαθλα των τυχερών κάθε χρόνο αυξάνονταν, με τους πρώτους να κερδίζουν από μεγάλα χρηματικά ποσά, μέχρι σπίτια και αυτοκίνητα. Ακόμα και στα χρόνια της Κατοχής, δεν σταμάτησε η κυκλοφορία του. Τα έπαθλα ήταν πιο φτωχά, όμως υπήρξαν μια ανάσα ανακούφισης για τους λιγοστούς νικητές, που την εποχή εκείνη μαστίζονταν από την πείνα και τη φτώχεια.

Μεταπολεμικά, το “Λαχείο Συντακτών” γνώρισε μεγάλη αίγλη. Τη δεκαετία του ’50 και του ’60 είχε αρχίσει η “εποχή της πολυκατοικίας”. Οι Έλληνες της επαρχίας συνέρρεαν μαζικά στην πρωτεύουσα, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει η πλήρης -και άναρχη- ανοικοδόμησή της. Οι παλιές μονοκατοικίες γκρεμίζονταν και στη θέση τους υψώνονταν πολυκατοικίες με δεκάδες διαμερίσματα.

Παράλληλα, η αγορά του πρωτοχρονιάτικου λαχείου είχε γίνει παράδοση. Η πώλησή του, μάλιστα, ξεκινούσε από τον Σεπτέμβριο και τα έπαθλα που διαφημίζονταν ήταν αμύθητα.

Οι πρώτοι των πρώτων κέρδιζαν ολόκληρες νεόδμητες πολυκατοικίες. Οι λιγότερο τυχεροί, μεμονωμένα διαμερίσματα και αυτοκίνητα, ενώ δεν έλειπαν και τα έπαθλα των δεκάδων εκατομμυρίων δραχμών σε μετρητά.

Οι νικητές ήταν δύσκολο να κρυφτούν από τα φώτα της δημοσιότητας. Άλλωστε πλέον όλοι γνώριζαν που να τους βρουν: στα νέα τους σπίτια. Έτσι, τις πρώτες εβδομάδες του Γενάρη, τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων γέμιζαν από ιστορίες υπερτυχερών που από τη μια μέρα στην άλλη, η ζωή τους άλλαξε.

Όσοι δεν εμφανίζονταν δημόσια κινούσαν υποψίες. Κι αυτό διότι δεν σπάνιζαν τα περιστατικά που οι νικητές πωλούσαν τα λαχεία τους σε επιχειρηματίες για ξέπλυμα χρήματος.

Όλα τα κέρδη από τα λαχεία ήταν απαλλαγμένα από φόρους, ενώ για τα υλικά έπαθλα, όπως τα σπίτια και τα αυτοκίνητα, ήταν πληρωμένη η ασφάλεια, τα δημοτικά τέλη και τα συμβολαιογραφικά έξοδα.

“Κρατικό Λαχείο”

Το “Λαχείο Συντακτών” καθιερώθηκε επί χούντας Μεταξά και καταργήθηκε επί χούντας Παπαδόπουλου. Η τελευταία κλήρωση έγινε την πρωτοχρονιά του 1967 στη μεγάλη αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου “Παρνασσός”, παρουσία του προέδρου της κυβερνήσεως και της Βουλής, καθώς και πολλών αρχηγών κομμάτων. Τα έπαθλα των μεγάλων νικητών ήταν τρεις πολυκατοικίες.

Τρεις μήνες μετά την επιβολή του καθεστώτος της 21ης Απριλίου, το πρωτοχρονιάτικο λαχείο πέρασε στα χέρια του κράτους. Μετονομάστηκε σε “Κρατικό Λαχείο Κοινωνικής Αντίληψης” και τα έσοδά του δεν θα πήγαιναν πια στο ταμείο της ΕΣΗΕΑ, αλλά στον κρατικό προϋπολογισμό.

Ως αντιστάθμιση του σημαντικότατου εσόδου που έχανε η Ένωση, ο Παπαδόπουλος ανέβασε το περίφημο Αγγελιόσημο, δηλαδή τον φόρο σε διαφημίσεις και αγγελίες που εμφανίζονταν στον Τύπο, από το 15% στο 20%. Τα έσοδα αυτά θα έμπαιναν στα ταμεία του νεοσυσταθέντα Ενιαίου Δημοσιογραφικού Οργανισμού Επικουρικής Ασφαλίσεως και Περιθάλψεως (ΕΔΟΕΑΠ).

Με την πτώση της Χούντας, δεν άλλαξαν πολλά όσον αφορά την διαχείριση του κρατικού πρωτοχρονιάτικου λαχείου. Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα, τουλάχιστον το 55% των εισπράξεών του μοιράζεται στους τυχερούς νικητές, ενώ μεγάλο μέρος από τα υπόλοιπα έσοδα δίνονται σε νοσοκομεία, γηροκομεία και ιδρύματα.

Το 2021, για πρώτη φορά μετά από 93 χρόνια, δεν έγινε η ιστορική κλήρωση, ελέω πανδημίας.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: 52684. Ο αριθμός του λαχείου που άλλαξε τη ζωή της οικογένειας του Γιώργου Καπουτζίδη, όταν ο πατέρας του κέρδισε τον πρώτο λαχνό στο εθνικό λαχείο!