Το πρώτο τεχνητό γλυκαντικό ανακαλύφθηκε τυχαία όταν ένας ερευνητής ξέχασε να πλύνει τα χέρια του από τα χημικά. Η διαμάχη για την πατρότητα και οι κατηγορίες ότι προκαλεί καρκίνο

Η σακχαρίνη ανακαλύφθηκε τυχαία από τον ερευνητή Κονσταντίν Φάλμπεργκ το 1879. Όταν έτρωγε φαγητό παρατήρησε κάτι γλυκό στα δάχτυλα του. Παραξενεύτηκε και τελικά συνειδητοποίησε ότι η γεύση αυτή ήταν πιο γλυκιά από οτιδήποτε στο τραπέζι.

Πιθαντότατα, ήταν κάποιο υλικό που είχε μείνει στα χέρια του από το εργαστήριο. Ο Φάλμπεργκ δούλευε ως ερευνητής στο εργαστήριο του χημικού Άιρα Ράμζεν.

Ο Φάλμπεργκ δεν γνώριζε όμως ποιο από τα διαφορετικά χημικά που χρησιμοποιούσε στο εργαστήριο είχε προκαλέσει τη γλυκιά γεύση. Ξεκίνησε αμέσως τις δοκιμές μέχρι να καταλήξει στην ανακάλυψη του. Γρήγορα ανακάλυψε την πηγή του γλυκού, ένα χημικό παράγωγο της λιθανθρακόπισσας.

Αποδείχτηκε 500 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη και παρά το ότι ο ερευνητής  ήταν πολύ εξοικειωμένος με το συγκεκριμένο μείγμα, δεν είχε τύχει να το δοκιμάσει. Το πρώτο τεχνητό γλυκαντικό μόλις είχε εφευρεθεί.

Ο ερευνητής Φάλμπεργκ με τον χημικό Ρέμζεν περιέγραψαν γραπτά τη χημική ένωση και τους τρόπους παραγωγής της. Το 1879 το έγγραφο που ανακοίνωνε την ανακάλυψη της σακχαρίνης συμπεριλάμβανε και τους δύο ως ερευνητές. Ωστόσο, όταν λίγα χρόνια αργότερα ο Φάλμπεργκ συνειδητοποίησε τη μαζική και εμπορική προοπτική του γλυκαντικού, υπέβαλε αίτηση ευρεσιτεχνίας μόνος του.

H επιστημονική κοινότητα διχάστηκε. Ορισμένοι υποστήριξαν πως ο Ρέμζεν ήθελε να καταχωρηθεί ως συν-εφευρέτης, καθώς η σακχαρίνη ανακαλύφθηκε στο εργαστήριο του, την περίοδο που αυτός ήταν πρόεδρος του εργαστηρίου.

Όμως, απουσίαζε τη περίοδο που έγινε η ανακάλυψη. Άλλοι υποστήριξαν ότι ο Ρέμζεν διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανακάλυψη, καθώς και προηγουμένως είχε δημοσιεύσει ακαδημαϊκά έγγραφα πάνω στο ασπαρτικό οξύ, που περιέχει το γλυκαντικό. Ο Ρέμζεν δεν κατάφερε να συγχωρέσει τον Φάλμπεργκ.

“Ο Φάλμπεργκ είναι ένας παλιάνθρωπος. Μου προκαλεί  ναυτία να ακούω το όνομα μου να αναφέρεται μαζί με το δικό του.”

Ο πόλεμος στη σακχαρίνη

Το τεχνητό γλυκαντικό διαφημίστηκε ως υποκατάστατο της ζάχαρης. Η σακχαρίνη δεν περιέχει θερμίδες ή υδατάνθρακες. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να διασπάσουν σακχαρίνη, κάτι που σημαίνει ότι διέρχεται από το σώμα και αποβάλλεται αμετάβλητα. Διαδόθηκε ευρέως στις Ηνωμένες Πολιτείες την περίοδο του Α Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι προμήθειες της ζάχαρης ήταν ανεπαρκείς.

Από τις πρώτες μέρες που κυκλοφόρησε το γλυκαντικό θεωρήθηκε ανασφαλές για την υγεία των καταναλωτών. Ο Υπουργός Γεωργίας των ΗΠΑ το 1908 προσπάθησε μάλιστα να απαγορέψει την κυκλοφορία της, υποστηρίζοντας στον πρόεδρο της Αμερικής Θίοντορ Ρούζβελτ ότι:

“Όποιος έφαγε από αυτούς τους γλυκούς κόκκους εξαπατήθηκε. Νόμιζε ότι έτρωγε ζάχαρη όταν στην πραγματικότητα έτρωγε ένα προιόν που στερείται θρεπτικής αξίας και είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την υγεία.”

Ωστόσο, ο πρόεδρος Ρούζβελτ αποδείχθηκε ο μεγαλύτερος οπαδός της σακχαρίνης. “Όποιος λέει ότι η ζαχαρίνη είναι επιβλαβής για την υγεία είναι ηλίθιος”, υποστήριξε.

Η σακχαρίνη πολεμήθηκε ξανά πολλά χρόνια αργότερα, όταν επικράτησε φήμη ότι το γλυκαντικό προκαλεί καρκίνο. Παρότι η Εθνική Ακαδημία Επιστημών στην Αμερική υποστήριξε πως δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η σακχαρίνη είναι καρκινογόνος ουσία, οι φήμες είχαν διαδοθεί. Η μόνη έρευνα με αμφισβητούμενα αποτελέσματα δημοσιεύθηκε το 1970 όταν ερευνητές απέδειξαν ότι η σακχαρίνη μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στην ουροδόχο κύστη των ποντικιών. Ωστόσο, πέρα από πιθανές ατέλειες στη μεθοδολογία της έρευνας, υπάρχει η προφανής περιοριστική ρήτρα ότι οι άνθρωποι με τα τρωκτικά δεν είναι ακριβώς ίδια. Γι΄αυτό και χρειάστηκαν περισσότερες έρευνες για να αποδειχθεί αν καρκίνος προκαλείται και στους ανθρώπους, κάτι που τελικά δεν επιβεβαιώθηκε.

Το πρώτο τεχνητό γλυκαντικό ήταν ευρέως γνωστό. Για πρώτη φορά η εταιρεία Sweet n’ Low εισήγαγε το 1957 στην αγορά. Ο δικηγόρος Μπεν Άιζενστατ που εφηύρε το 1947 το φακελάκι ζάχαρης μαζί με το γιο του Μαρβ ήταν οι πρώτοι που κυκλοφόρησαν το τεχνητό γλυκαντικό σε φακελάκια. Η Sweet n’ Low διέθεσε στην αγορά μια μορφή ζαχαρίνης σε κόκκους σε ροζ φακελάκια. Μια νέα εποχή με γλυκαντικά προϊόντα χαμηλής θερμιδικής αξίας εγκαινιάστηκαν. Η εταιρία εκμεταλλεύτηκε την τρέλα με τις δίαιτες αδυνατίσματος και το προϊόν της εξελίχθηκε σε μεγάλη εμπορική επιτυχία.

Διαβάστε ακόμη στη “Μτχ”: Πώς ο Παπαδόπουλος έστησε το «σαμποτάζ τον Έβρο» και κατηγόρησε στρατιώτες ότι έριξαν ζάχαρη στη βενζίνη και κατέστρεψαν 19 στρατιωτικά οχήματα. Τι απέγιναν οι ανακριτές που απέδειξαν ότι ήταν σκευωρία