Το πρώτο ντέρμπι μεταξύ ΠΑΟ και ΟΣΦΠ. Έληξε 8-2 και οι φίλαθλοι συγκρούστηκαν. Η επόμενη χρονιά ήταν του Ολυμπιακού

Η 1η Ιουνίου 1930 αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου αφού για πρώτη φόρα διεξήχθη αγώνας μεταξύ των ομάδων του Ολυμπιακού και Παναθηναϊκού για το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Ελλάδος. Τότε ξεκίνησε και η αντιπαλότητα των δύο μεγάλων ποδοσφαιρικών ομάδων που αργότερα θα πάρουν το προσωνύμιο «Αιώνιοι Αντίπαλοι»

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

 «Φιλικές» σχέσεις ΟΣΦΠ και ΠΑΟ (1925-1929)

Ο Παναθηναϊκός (ΠΑΟ) ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1908 και ο Ολυμπιακός (ΟΣΦΠ) στον Πειραιά το 1925. Στα πρώτα τους χρόνια, οι οπαδοί των δύο ομάδων ήταν σχεδόν αποκλειστικά οι κάτοικοι των αντίστοιχων πόλεων.

Όμως, εκτός από τη γεωγραφία υπήρχε και έντονη κοινωνική διαφορά μεταξύ των φιλάθλων του ΠΑΟ και του ΟΣΦΠ. Καθώς ο Πειραιάς ήταν εργατούπολη, ο Ολυμπιακός είχε πολλούς φιλάθλους από την εργατική τάξη. Αντίθετα, ο Παναθηναϊκός ήταν ομάδα της αστικής τάξης χωρίς να σημαίνει ότι δεν τον στήριζε, ο εργατικός πληθυσμός της Αθήνας και οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή.

Τα πρώτα χρόνια οι οπαδοί των δύο ομάδων παρακολουθούσαν αρμονικά τα μεταξύ τους παιχνίδια. Ο λόγος ήταν ότι ήταν φιλικά είτε «επιδείξεων» σε εορταστικά τουρνουά, όπως το Κύπελλο Χριστουγέννων, Κύπελλο Πάσχα κ.ά.

Η αντιπαλότητα ήταν θέμα χρόνου. Όπως σε όλο τον κόσμο, οι φίλαθλοι είχαν ανάγκη από το αντίπαλο δέος και η Ελλάδα δεν θα γινόταν εξαίρεση. Ο πρώτος αγώνας ανάμεσα στον ΟΣΦΠ και τον ΠΑΟ, ήταν ένα φιλικό παιχνίδι που διεξήχθη στις 28 Ιουνίου 1925 στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και έληξε ισόπαλος με σκορ 3–3.

Η αρχή των «Αιωνίων Αντιπάλων» (1930)

Αυτή η σχέση μεταξύ των δύο ομάδων άλλαξε την περίοδο 1929-1930. Τότε, για πρώτη φορά οι δύο ομάδες συμμετείχαν στο Πανελλήνιο (ή Εθνικό) Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου, όπως λεγόταν τότε το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Ελλάδος.

Ακόμη και τότε συγκαταλέγονταν στις κορυφαίες ομάδες στην Ελλάδα. Το 1930 ο ΠΑΟ ήταν παλαιότερος ποδοσφαιρικός σύλλογος και με μεγαλύτερη εμπειρία σε σχέση με τον ΟΣΦΠ. Πολλοί πίστευαν ότι διέθετε καλύτερη ενδεκάδα. Παρά ταύτα, και ο Ολυμπιακός είχε στις τάξεις του κάποιους από τους καλύτερους Έλληνες παίκτες της εποχής, με προεξάχοντες τους θρυλικούς πέντε αδελφούς Ανδριανόπουλους. Έτσι, αρκετοί παίκτες της ομάδας, έπαιζαν στην Εθνική Ελλάδας, αρχηγός της οποίας ήταν τότε ο αρχηγός του ΟΣΦΠ, Γιώργος Ανδριανόπουλος.

Όλοι οι ποδοσφαιρόφιλοι λοιπόν περίμεναν με αγωνία την Κυριακή 1^η Ιουνίου 1930 για τον πρώτο αγώνα πρωταθλήματος μεταξύ Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού. Ο νικητής θα έπαιρνε δύο βαθμούς, σ’ ένα πρωτάθλημα που ακόμη δεν είχε κριθεί.

Εκείνη τη μέρα γεννήθηκε και η αντιπαλότητα μεταξύ των οπαδών των δύο μεγάλων ομάδων.

Πριν από τον αγώνα

Η 1^η Ιουνίου 1930 ήταν μία ασυνήθιστα ζεστή μέρα για την εποχή. Αυτό, όμως, δεν εμπόδισε χιλιάδες ανθρώπους να ξεκινήσουν να κατακλύζουν τις κερκίδες του γηπέδου του Παναθηναϊκού στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας ήδη από τις 1 το μεσημέρι, σχεδόν τέσσερις ώρες πριν από την προκαθορισμένη ώρα έναρξης του αγώνα.

Τα εισιτήρια εξαντλήθηκαν πολύ γρήγορα. Υπολογίζεται ότι 10.000 θεατές παρακολούθησαν τον αγώνα, αριθμός ρεκόρ για ποδοσφαιρικό αγώνα εκείνης της εποχής. Η πλειοψηφία τους ήταν Αθηναίοι, και, φυσικά, φίλαθλοι του ΠΑΟ. Χιλιάδες άλλοι έμειναν έξω από το γήπεδο, είτε γιατί δεν βρήκαν εισιτήριο, είτε γιατί δεν είχαν χρήματα. Προκειμένου να παρακολουθήσουν το παιχνίδι, σκαρφάλωσαν σε δέντρα, πήραν θέση σε μπαλκόνια και ταράτσες, ή ανέβηκαν στους πρόποδες του Λυκαβηττού.

Με αφορμή τον αγώνα, για πρώτη φορά χιλιάδες Πειραιώτες κατέφθασαν στην Αθήνα προκειμένου να δουν τον Ολυμπιακό να παίζει. Υπολογίστηκαν σε περίπου 4.000 άτομα.

Πολλοί έφθασαν στην Ομόνοια παίρνοντας τον Ηλεκτρικό από τον Πειραιά. Εκεί κανονικά θα έπρεπε να επιβιβαστούν στα τραμ για να φθάσουν μέχρι και το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Όμως, αρνήθηκαν να το κάνουν μόλις διαπίστωσαν ότι τα τραμ της Εταιρείας «Πάουερ» που έκαναν το συγκεκριμένο δρομολόγιο ήταν βαμμένα πράσινα!

Έτσι συνέχισαν με τα πόδια, ανεβαίνοντας όλοι μαζί την Ιπποκράτους. Ήταν μία αυθόρμητη διαδήλωση, όπου κυριαρχούσε το κόκκινο χρώμα, λόγω των κόκκινων σημαιών και ρούχων στο πλήθος. Μαζί τους οι Ολυμπιακοί κουβαλούσαν μέχρι το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και ένα φέρετρο στο οποίο σύμφωνα με αυτούς, «θα έβαζαν το πτώμα του ΠΑΟ μετά τον αγώνα».

Αν και ο αγώνας ήταν να ξεκινήσει στις 4.30 το απόγευμα, οι παίκτες και ο Ιταλός διαιτητής εισήλθαν στο γήπεδο στις 5.20.

Στιγμιότυπα από το ντέρμπι

Όπως φάνηκε από το ξεκίνημα του αγώνα, η ομάδα του Παναθηναϊκού ήταν καλύτερη. Ξεκίνησε σχεδόν αμέσως τις επιθέσεις εναντίον του τέρματος του Ολυμπιακού. Στο 10΄ ο ΠΑΟ πέτυχε το πρώτο τέρμα του με τον Συμεωνίδη. Στο 20΄ διπλασίασε τα τέρματά του με τον αρχηγό του, τον Μεσσάρη. Πέντε λεπτά, αργότερα ο ίδιος παίκτης σημείωσε το τρίτο τέρμα για την ομάδα του.

Στο 30΄ ο Συμεωνίδης σημείωσε το δεύτερό του τέρμα και το τέταρτο του ΠΑΟ. Έτσι, στη λήξη του ημιχρόνου, ο αγώνας ήταν 4-0 υπέρ του Παναθηναϊκού. Λίγα λεπτά μετά την έναρξη του Β΄ ημιχρόνου, στο 53΄, η ομάδα του Τριφυλλιού σημείωσε και πέμπτο τέρμα με τον Μ. Πιερράκο.

Το 5-0 φαίνεται ότι αφύπνισε τους παίκτες του Ολυμπιακού. Έτσι ο σπουδαίος επιθετικός τους, Γιώργος Ανδριανόπουλος –γνωστός ως «Ποδάρας», λόγω του μεγάλου διασκελισμού του- σημείωσε δύο διαδοχικά τέρματα στο 56΄ και το 59’.

Όμως, εκεί που είχαν αναθαρρήσει και προσπαθούσαν να επιτύχουν και τρίτο τέρμα, ο παίκτης του ΟΣΦΠ, Κουράντης, στο 72΄ σημείωσε αυτογκόλ. Σε μία προσπάθεια να αποκρούσει τη μπάλα στη διάρκεια αντεπίθεσης του Παναθηναϊκού, έστειλε κατά λάθος με κεφαλιά τη μπάλα στα δίχτυα της ομάδας του.

Έτσι, το σκορ διαμορφώθηκε σε ΠΑΟ-ΟΣΦΠ 6-2.

Το αυτογκόλ του Κουράντη υπήρξε μοιραίο για τον Ολυμπιακό. Το ηθικό των παικτών του εξανεμίστηκε. Αυτό το εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο οι παίκτες του ΠΑΟ που σημείωσαν άλλα δύο τέρματα. Στο 76΄ με το Μυγιάκη και στο 81΄ με τον Μ. Πιερράκο.

Το τελικό αποτέλεσμα ήταν 8-2 υπέρ του ΠΑΟ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διαφορά τερμάτων στην ιστορία των ποδοσφαιρικών αναμετρήσεων μεταξύ των δύο ομάδων σε επίσημο παιχνίδι.

Οι πρώτες φασαρίες εξαιτίας αγώνα ποδοσφαίρου

Όπως ήταν φυσικό, ο θρίαμβος του Παναθηναϊκού σε αυτό το πρώτο επίσημο παιχνίδι πρωταθλήματος με τον Ολυμπιακό πανηγυρίστηκε έξαλλα από τους Αθηναίους και στεναχώρησε αφάνταστα τους Πειραιώτες. Εκτός από το διασυρμό της ομάδας τους, πολλοί έχασαν και σημαντικά χρηματικά ποσά σε στοιχήματα που είχαν βάλει με Αθηναίους για τη νίκη της. Κάτι πολύ συνηθισμένο από τότε.

Λέγεται ότι αμέσως μετά το ντέρμπι της 1^ης Ιουνίου 1930, σημειώθηκαν και τα πρώτα έκτροπα εξαιτίας ενός ποδοσφαιρικού αγώνα στην Ελλάδα. Οι οπαδοί των δύο ομάδων έσπασαν το φέρετρο που είχαν φέρει οι οπαδοί του Ολυμπιακού και άρχισαν να χτυπιούνται μεταξύ τους με τα ξύλα, έξω από το γήπεδο.

Όμως τα σοβαρότερα έκτροπα έγιναν οκτώ μέρες αργότερα, στο λιμάνι του Πειραιά. Τότε τα μέλη της αποστολής του ΠΑΟ επέστρεφαν ατμοπλοϊκώς από τη Θεσσαλονίκη όπου η ομάδα τους είχε νικήσει και τον Άρη. Οπαδοί του ΟΣΦΠ τους πέτυχαν στο λιμάνι και τους προπηλάκισαν.

Γιατί ηττήθηκε ο Ολυμπιακός;

Για πολλές μέρες μετά τον αγώνα, υπήρξαν δημοσιεύματα στον ελληνικό τύπο που ανέλυαν το παιχνίδι των δύο ομάδων. Κύριο θέμα τους ήταν γιατί η κακή απόδοση του Ολυμπιακού. Στο πλαίσιο αυτό, οι δημοσιογράφοι επιζητούσαν να πάρουν δηλώσεις από τους πρωταγωνιστές του παιχνιδιού.

Ο αρχηγός του Ολυμπιακού, Γιώργος Ανδριανόπουλος, μίλησε και αναφέρθηκε στο βασικό λόγο γιατί έχασε η ομάδα του και μάλιστα, με τόσο αρνητικό σκορ.

Λίγες μέρες πριν το παιχνίδι μεταξύ των δύο ομάδων, έξι βασικοί παίκτες του ΟΣΦΠ αγωνίστηκαν σε παιχνίδι της Εθνικής Ελλάδας με τη Ρουμανία στο Βουκουρέστι, όπου υπέστη βαριά ήττα (με 8–1). Η αποστολή της Εθνικής είχε επιστρέψει από το Βουκουρέστι με λεωφορείο και το κουραστικό ταξίδι, κάτι που καταπόνησε τους παίκτες.

Μάλιστα, ούτε ένας παίκτης του Παναθηναϊκός δεν ήταν στην Εθνική Ομάδα.

Σύμφωνα με τον Ανδριανόπουλο, παρά τη μεγάλη νίκη του ΠΑΟ, δεν ήταν ανώτερος ποιοτικά του ΟΣΦΠ. Η ομάδα του είχε ακόμη πολλές ελπίδες για την κατάκτηση του πρωταθλήματος.

Πριν από τον αγώνα με τον Ολυμπιακό, οι οπαδοί του Παναθηναϊκού στις κερκίδες του γηπέδου ειρωνεύονταν την ομάδα του αντιπάλου, μετρώντας ρυθμικά από το ένα ως το οκτώ. Δηλαδή, όσα ήταν τα τέρματα που πέτυχαν οι Ρουμάνοι σε βάρος της Εθνικής. Λίγο θα μπορούσαν να φανταστούν ότι το σύνθημα αυτό θα αποδεικνυόταν προφητικό στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας!

Δεν υπήρχε καμία συνωμοσία ώστε να χάσει ο ΟΣΦΠ από τον ΠΑΟ εξαιτίας της συμμετοχής των παικτών του στον αγώνα της Εθνικής Ελλάδας με τη Ρουμανία.

Προπονητής της Εθνικής ήταν τότε ο Τσέχος Γιαν Κοψίβα, ο οποίος ήταν παράλληλα και προπονητής του Ολυμπιακού. Αυτός είχε διαλέξει τους παίκτες του ΟΣΦΠ για την Εθνική και είχε αποκλείσει αυτούς του ΠΑΟ. Επιπλέον, ο Παναθηναϊκός είχε αιτηθεί στην ΕΠΟ -για τους δικούς του λόγους- να αναβληθεί η αναμέτρηση της 1^ης Ιουνίου 1930. Το αίτημα όμως δεν είχε γίνει αποδεκτό.

Πάντως, στις δηλώσεις του στην εφημερίδα «Έθνος» στις 2 Ιουνίου 1930, ο Γ. Ανδριανόπουλος έδωσε συγχαρητήρια στον ΠΑΟ για τη μεγάλη νίκη του: «Η δε νίκη του Παναθηναϊκού είνε αξία παντός επαίνου, καθόσον ολόκληρος η ομάς ενεφανίσθη πλήρης και με μεγάλην ζωτικότητα».

Ο Άγγελος Μεσσάρης

Αυτός που ήταν περιζήτητος από τους δημοσιογράφους ήταν ο αρχηγός του ΠΑΟ, Άγγελος Μεσσάρης. Το 1930, υπήρξε ο ακρογωνιαίος λίθος στη “χρυσή” ομάδα των πράσινων που δημιούργησε ο Ούγγρος προπονητής Γιόζεφ Κίνσλερ. Στο παιχνίδι της 1^ης Ιουνίου είχε πετύχει δύο κρίσιμα τέρματα κατά του Ολυμπιακού. Όμως, ο Μεσσάρης αρνιόταν αυτός και οι συμπαίκτες του να παραχωρήσουν συνεντεύξεις στις εφημερίδες, επικαλούμενος τις τότε αθλητικές διατάξεις. Στην παρατήρηση ενός δημοσιογράφοι ότι πολλοί αθλητές παραβίαζαν τον κανονισμό, και έδιναν συνεντεύξεις, ο Μεσσάρης είπε: «-Βρίσκετε πως είνε σωστό, επειδή παραβαίνουν παραδόξως οι άλλοι τους κανονισμούς, να κάμη το ίδιο και ο αρχηγός του Παναθηναϊκού;».

Έτσι, τα ρεπορτάζ των εφημερίδων κατέγραψαν τις απόψεις των παικτών του ΠΑΟ με βάση «φιλικές συζητήσεις» μαζί τους. Το βασικό επιχείρημά τους ήταν ότι η ομάδα τους ήταν ανώτερη από τον ΟΣΦΠ. Θα νικούσαν ακόμη και αν δεν είχαν πάει οι παίκτες του στο Βουκουρέστι. Το πρωτάθλημα ήταν δικό τους!

Το ρεβάνς του Ολυμπιακού το 1931

Δύο εβδομάδες μετά τη συντριβή του Ολυμπιακού, έγινε ο επαναληπτικός αγώνας με τον Παναθηναϊκός. Αν και ο ΟΣΦΠ τυπικά ήταν γηπεδούχος, ο αγώνας διεξήχθη για λόγους ασφαλείας στη Θεσσαλονίκη στο γήπεδο του Άρη. Εκεί ο Ολυμπιακός ηττήθηκε και δεύτερη φορά από τον Παναθηναϊκό με σκορ 1-2.

Το πρωτάθλημα του 1929-1930 κατακτήθηκε από τον ΠΑΟ, για πρώτη φορά. Όμως, ο ΟΣΦΠ πήρε τελικά τη ρεβάνς όταν κατέκτησε το πρωτάθλημα το 1931. Τότε νίκησε τον ΠΑΟ και στις δύο μεταξύ τους αναμετρήσεις.

Και τραγούδι..

Η νίκη του Παναθηναϊκού εναντίον του Ολυμπιακού στο πρώτο τους ντέρμπι αναφέρθηκε σ’ ένα τραγούδι αφιερωμένο στην κατάκτηση του πρώτου του πρωταθλήματος, το 1930:

«Παναθηναϊκέ μεγάλε και τρανέ,

που νικάς κάθε βδομάδα,

είσαι η πιο τρανή ομάδα.

Εβάλαμε οκτώ στον Ολυμπιακό

και άλλα τέσσερα στον Άρη.

Γεια σου Άγγελε Μεσσάρη!

Παναθηναϊκέ μεγάλε και τρανέ,

που’χεις έμβλημα τριφύλλι,

σ’ αγαπούν εχθροί και φίλοι.

Στην άμυνα τα άκρα του πολύ γερά,

μοιράζουνε τις πάσες δεξιά και αριστερά.

και τα εξτρέμ μεταβιβάζουν, σέντερ φορ γκολ αράδα αμέσως βάζουν!»