Το πρώτο ελληνικό τρακτέρ είχε υπογραφή Μαλκότση. Η ελληνική εταιρεία που κινούσε ακόμα και καΐκια. Τι απέγινε η βιομηχανία

Ο χαρακτηριστικός δυνατός ήχος «γκντουπ, γκντουπ, γκντουπ» που κάνουν οι παλιές βάρκες, τα καΐκια, τα τρακτέρ και οι μηχανές ποτίσματος έχει ονοματεπώνυμο και μάλιστα, ελληνικό. 

Το εργοστάσιο Μαλκότση ήταν μια από τις δυναμικές επιχειρήσεις στην ελληνική βιομηχανία και γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στη μεταπολεμική περίοδο.

Παρήγαγε μηχανές «αθάνατες», όπως έλεγαν οι μάστορες σε τέτοιο βαθμό που βγήκε η φήμη ότι ο λόγος της χρεοκοπίας της επιχείρησης ήταν ότι οι μηχανές δεν χάλαγαν ποτέ κι έτσι σταμάτησε να πουλάει. Οι μηχανές Μαλκότση παίρνουν μπροστά ακόμη και σήμερα, αλλά η αιτία της κατάρρευσης  φαίνεται πως ήταν διαφορετική και αρκετά πιο περίπλοκη.

Η εταιρεία «Τέχνικα Σ. Μαλκότσης Α.Ε. Γενικών και Τεχνικών Επιχειρήσεων», έκλεισε στις αρχές της δεκαετίας του ΄60, όταν η ελληνική βιομηχανία είχε πάρει μπροστά και ο ανταγωνισμός από το εξωτερικό ήταν σκληρός.

Η αντίστροφή μέτρηση ξεκίνησε όταν η βιομηχανία Μαλκότση εκτέθηκε σε υψηλό δανεισμό για να ανταποκριθεί σε μια μεγάλη παραγγελία 1.000 μηχανών για στρατιωτικά οχήματα προς την ΕΛΒΟ. Όμως, η κρατική εταιρεία δεν ήταν συνεπής στις πληρωμές της απέναντι στην ελληνική βιομηχανία που έβαλε αναπόφευκτα λουκέτο.

Χιλιάδες εργαζόμενοι έμειναν στον δρόμο, ενώ η Ελλάδα έχασε μια από τις καλύτερες βιομηχανικές επιχειρήσεις στον δύσκολο τομέα παραγωγής ντιζελομηχανών.

Ιδρυτής της εταιρείας ήταν ο μηχανολόγος Σωκράτης Μαλκότσης με καταγωγή από τη Μικρά Ασία.

Είχε εξαιρετικές σπουδές στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Πολυτεχνείο της Λειψίας, ενώ την περίοδο από το 1921 έως το 1924 εργάστηκε στην εγκατάσταση κέντρων αυτόματης τηλεφωνίας στην Αμβέρσα.

Στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα και άνοιξε τεχνικό γραφείο. Η επιχείρηση προχώρησε και το 1934 επεκτάθηκε στις μηχανικές κατασκευές  ίδρυσε με κύριο μέτοχο την Τράπεζα Χίου, την «Τέχνικα Σ. Μαλκότσης Α.Ε. Γενικών και Τεχνικών Επιχειρήσεων».

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του “caranddriver”, μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η επιχείρηση κατασκεύαζε εξαρτήματα για το σιδηροδρομικό δίκτυο, μηχανουργικά δράπανα, εμβολοφόρους αντλίες βαθέων φρεάτων, μηχανήματα κατεργασίας μαρμάρων.

Κατά την περίοδο του πολέμου, το μηχανουργείο του Μαλκότση συνεργάστηκε με το Ελληνικό Πυριτιδοποιείο και Καλυκοποιείο του Μποδοσάκη και κατασκεύαζε βλήματα για το Βασιλικό Ναυτικό, αλλά και όργανα ακριβείας, στοιχείο που μαρτυρά το υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας.

Οι Γερμανοί επέταξαν το εργοστάσιο και ανέθεσαν στην επιχείρηση να επισκευάζει πολεμικό υλικό.

Μεταπολεμικά εταιρεία ασχολήθηκε με την ανακατασκευή πετρελαιομηχανών και ηλεκτροπαραγωγικών ζευγών για δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Το 1949 η εταιρεία του Μαλκότση ενισχύθηκε από το σχέδιο Μάρσαλ και παρήγαγε τους πρώτους πετρελαιοκινητήρες, οι οποίοι ήταν τετράχρονοι, δικύλινδροι, αερόψυκτοι, με οριζόντια διάταξη των κυλίνδρων. Τότε απασχολούνταν στην επιχείρηση 150 τεχνικοί.

Το 1951 η βιομηχανία συνεργάστηκε με βρετανικό οίκο και ξεκίνησε την παραγωγή μονοκύλινδρου, κατακόρυφου, υδρόψυκτου πετρελαιοκινητήρα, ισχύος 10-12 ίππων. με κωδικό ΕΜ-1 – Ελσα Μαλκότση, που ήταν το όνομα της κόρης του Σωκράτη Μαλκότση.

Το σχέδιο για την κατασκευή του πρώτου τρακτέρ ήταν το μεγάλο όραμα του ιδρυτή της επιχείρησης, αλλά δεν ευοδώθηκε, καθώς η υπόθεση με τις μηχανές της ΕΛΒΟ σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος παραγωγής και τον ανταγωνισμό από το εξωτερικό, οδήγησαν σε ναυάγιο τη σπουδαία ελληνική εταιρείας.

Είναι εντυπωσιακό ότι οι Μηχανές Μαλκότση πωλούνται ακόμη και σήμερα ανακατασκευασμένες σε αγγελίες στο διαδίκτυο, κυρίως αυτές που χρησιμοποιούνται για αντλίες. Θεωρούνται εξαιρετικά αξιόπιστες παρά τον μισό αιώνα που έχει περάσει από τα έμβολά τους.

Ενδεικτικό της ποιότητας που ήθελε να δώσει η εταιρεία στα προϊόντα της είναι το εγχειρίδιο 25 σελίδων του 1956 που βρισκόταν μέσα στη συσκευασία της μηχανής.

Το εγχειρίδιο που δημοσιεύει η ιστοσελίδα agrotikistegi.gr, έχει αναλυτική περιγραφή των τεχνικών χαρακτηριστικών της μηχανής: ισχύς, στροφές διάμετρος εμβόλου, κυλινδρισμός, κατανάλωση λιπαντικών και καυσίμου.

Εξηγεί αναλυτικά στους χρήστες πως πρέπει να τοποθετήσουν τη μηχανή στο έδαφος κάθετα και καλώς αλφαδιασμένη και περιγράφει αναλυτικά όλα τα στάδια μέχρι την εκκίνηση λειτουργίας. Περιλαμβάνει κεφάλαιο με πιθανές βλάβες και τρόπους αντιμετώπισης για τον χρήστη, αναλυτικό κατάλογο ανταλλακτικών και σχεδιαγράμματα.

Πολύς κόσμος διαβάζει την επιγραφή “malcochi” πάνω στις μηχανές και νομίζει πως είναι ιταλικές γιατί θεωρεί αδιανόητο μια ελληνική εταιρεία να κατασκευάζει μηχανές που κινούν βάρκες, τρακτέρ και ποτίζουν εκατοντάδες στρέμματα.

Κι όμως, υπήρξαν τέτοιες επιχειρήσεις και η ποιότητα των προϊόντων τους πιστοποιείται από την αντοχή τους στον χρόνο και αναγνωρίζεται από τον χαρακτηριστικό ήχο στις βάρκες που τη χρησιμοποιούν ακόμη.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το «Άλσος» του Γιώργου Οικονομίδη ήταν το διασημότερο αναψυκτήριο της Αθήνας. Κάθε βράδυ συνέρρεαν 2.000 άνθρωποι για να διασκεδάσουν με μουσική και θεατρικά σκετς. Η μαρτυρία της κόρης του