Το πρώτο άρθρο για τις σχέσεις Ελλάδας – Κίνας γράφτηκε το 1857. Περιγράφει την αντιπάθεια των Κινέζων για τους Τούρκους

Στις 21 Σεπτεμβρίου 1857 η εφημερίδα της Αθήνας «Ανεξάρτητος», δημοσίευσε στην πρώτη σελίδα της ένα μακροσκελές άρθρο για τις σχέσεις Ελλάδας και Κίνας στο παρελθόν και το παρόν.

Συντάκτης του άρθρου ήταν ο εκδότης της εφημερίδας, Π.Κ. Παντελή (σημείωση: όχι Παντελής). Πρόκειται ίσως για το πρώτο δημοσίευμα στον ελληνικό τύπο που καταγράφει τις σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών και μάλιστα παραθέτει στοιχεία που είναι σήμερα άγνωστα. Ο Παντελή δεν αναφέρει τις πηγές του, αλλά κάνει μνεία στο ότι στην Κίνα κατοικούσαν μερικοί Έλληνες τότε. Ίσως άντλησε τις πληροφορίες του από κάποιον απ’ αυτούς.

Στο άρθρο κυρίως τονίζεται η αγάπη των Κινέζων για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της!

Το ιστορικό πλαίσιο

Αφορμή για το δημοσίευμα του «Ανεξάρτητου» ήταν ότι εκείνη την εποχή οι Μεγάλες Δυνάμεις, και κυρίως οι Βρετανοί, με στρατιωτικές τους επεμβάσεις τους στο έδαφος της Κίνας προσπαθούσαν να την εκβιάσουν να ανοίξει τα λιμάνια της στο διεθνές εμπόριο. Οι πιο γνωστές απ’ αυτές τις επεμβάσεις ήταν οι λεγόμενοι «πόλεμοι του οπίου». Οι κινεζικές αρχές είχαν απαγορεύσει την εισαγωγή στη χώρα όπιου από τους Βρετανούς στην Ινδία.

Τότε η Μεγάλη Βρετανία επενέβη δύο φορές στρατιωτικά εναντίον της Κίνας, στους δύο πολέμους του Οπίου (Α΄ Πόλεμος: 1839-1842. Β΄ Πόλεμος: 1856-1860) προκειμένου να έχει το ελεύθερο να συνεχίζει να πλημυρίζει με όπιο την Κίνα. Στους δύο αυτούς πολέμους, η Κίνα ηττήθηκε και έτσι η ροή του ναρκωτικού συνεχίστηκε απρόσκοπτα από τις βρετανικές Ινδίες με καταστρεπτικές συνέπειες για τον κινέζικο λαό και κοινωνία. Είναι με αφορμή τη διεξαγωγή του δευτέρου πολέμου του Οπίου που ο Παντελή δημοσιεύει στον «Ανεξάρτητο» το αφιέρωμά του στην Κίνα και τις σχέσεις της χώρας με την Ελλάδα.

Το άρθρο επισημαίνει γι’ αυτές τις επεμβάσεις των Ευρωπαίων στα εσωτερικά της Κίνας ότι:

Η Ευρώπη αδικεί την Κίνα και την ανθρωπότητα θέλουσα δια πολέμου αιματηρού και καταστρεπτικού να υποχρεώσει την Κίνα εις τα συμφέροντα και τας ιδέας αυτής περί πολιτισμού και κοινωνίας των εθνών!

Σύνδεση Ελλάδας – Κίνας

Ο Παντελή αναφέρει ότι οι σχέσεις μεταξύ Ελλήνων και Κινέζων αναπτύχθηκαν κυρίως στα βυζαντινά χρόνια μέσω του εμπορίου, αλλά και ιεραποστόλων που έφθαναν στην Κίνα από το Βυζάντιο, ήδη από την εποχή του Ιουστινιανού. Η επισήμανση του άρθρου ότι οι λαοί της Ελλάδας και της Κίνας εκπροσωπούν δύο από τους παλαιότερους και σπουδαιότερους πολιτισμούς στην ιστορία αποτελεί μέχρι σήμερα κοινός τόπος στις αναφορές που συνδέουν τους δύο λαούς.

Ποτέ δεν απουσιάζει από χαιρετισμούς που δίνει κάποιος Κινέζος ή Έλληνας υψηλόβαθμος αξιωματούχος όταν επισκέπτεται την άλλη χώρα. Όμως, τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του άρθρου είναι ότι οι περισσότεροι χριστιανοί Κινέζοι τότε ήταν ορθόδοξοι. Επίσης, ότι οι μορφωμένοι Κινέζοι όχι μόνο γνώριζαν την Ελλάδα, αλλά ήταν και ένθερμοι φιλέλληνες! Μάλιστα μιλά για την υποστήριξη των Κινέζων -βέβαια, περιορισμένη- στην Ελληνική Επανάσταση.

Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναφορά ότι οι Κινέζοι μισούσαν τους Τούρκους. Ακόμη και σήμερα στη δυτική Κίνα υπάρχει μειονότητα Ουιγούρων που είναι μουσουλμάνοι και συγγενικός λαός με τους Τούρκους. Κινέζοι και οι Ουιγούροι είχαν για πολλά χρόνια αντιπαλότητα μεταξύ τους και τα τελευταία χρόνια έχουν αποκαλυφθεί στοιχεία για συστηματικές διώξεις των Ουιγούρων από τις κινεζικές αρχές.

Το άρθρο

(έχει διατηρηθεί η ορθογραφία)

«Είμεθα οι Έλληνες ημείς φίλοι της Κίνας ου μόνον ως μεγάλου και πεπολιτισμένου και φιλελληνικού έθνους της Ανατολικής Ασίας μεθ’ ου οι προπάτορες είχον εκ Βυζαντίου και εκ της Συρίας πάντοτε τινές εμπορικάς και άλλας αμοιβαίως ευνοϊκάς σχέσεις αλλά και δια την προθυμίαν όσην έδειξαν τινές των Σινών προς βοήθειαν του εθνικού ημών αγώνος και προς τούτοις διότι οι Έλληνες πρώτοι εκήρυξαν το Ευαγγέλιον κατά την Κίναν και τα της Μεγάλης Ασίας μέρη από των χρόνων μάλιστα του Ιουστινιανού και έτι πρότερον και έτι σήμερον έχομεν πολλούς Σίνας (σημείωση: Κινέζους) χριστιανούς ομοδόξους όσους δεν έχουσι πάσαι ομού και οι άλλαι Χριστιανικαί Εκκλησίαι.

Σημειωτέον ότι οι κατά καιρούς διατρίψαντες ή νυν διαμένοντες εν Κίνα ολίγοι Έλληνες ευρίσκουσι παρά των Σινών πάντοτε, των λογιοτέρων, διάθεσιν ευνοϊκήν προς το Ελληνικόν Έθνος καλούμενον υπ’ αυτών Ιωνικόν, ενθυμουμένων και τον Μέγα Αλέξανδρον και την δόξαν του χριστιανικού Βυζαντίου. Οι Σίναι αποστρέφονται τους Τούρκους ως σκληρούς και τυραννικούς βαρβάρους ανέχονται και σέβονται τον Χριστιανισμόν τον Ορθόδοξον που εκήρυξεν αυτοίς οι Έλληνες απόστολοι Βυζαντίας εποχής. Οι μαθηταί του μεγάλου Κουμφουκίου ήμεροι όντες και αγαπώντες την δικαιοσύνην καίτι αποχωρισμένοι του λοιπού κόσμου δια την επικρατούσαν εν αυτώ αδικίαν και κατάθλιψιν, ανέχονται προθύμως τον ορθόδοξον χριστιανισμόν ως ήμερον και φιλοδίκαιον ουχί δε τον παπισμόν και τον μωαμεθανισμόν ως θρησκείας οχληράς και αδίκους»

Πηγή: Λάμπρος Βαζαίος, Ανεξάρτητος, Η Δημοκρατική Εφημερίδα της Επανάστασης του 1821, εκδόσεις Μένανδρος, σελ. 36-369

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Οι 20 γυναίκες που ψήφισαν σε εκλογές του 1841 στην Ελλάδα, «πράγμα μέχρι τούδε ανήκουστον και φρικώδης παρανομία», όπως έγραψαν οι εφημερίδες. Ο ‘Οθωνας έθαψε την καταγγελία

αρχική φωτογραφία: publicdomainpictures