Το πιο αμφιλεγόμενο Νόμπελ Ειρήνης. Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μεναχέμ Μπέγκιν στο παρελθόν είχε ανατινάξει ένα πολυτελές ξενοδοχείο και σκοτώθηκαν 91 άνθρωποι

10 Δεκεμβρίου 1978. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μεναχέμ Μπέγκιν, παρέλαβε από κοινού με τον Αιγύπτιο πρόεδρο, Ανουάρ Σαντάτ, το Νόμπελ Ειρήνης. Το γεγονός εξέπληξε πολλούς. Μέχρι πριν κάποια χρόνια, ο Μπέγκιν ήταν αρχηγός μίας σιωνιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης και κύριος υπεύθυνος για βομβιστικές επιθέσεις και δεκάδες θανάτους.

Ο Μπέγκιν γεννήθηκε στην σοβιετική επαρχία το 1913, πολύ πριν το Ισραήλ κηρυχθεί ανεξάρτητο κράτος. Οι καταβολές της οικογένειάς του ήταν βαθιά εβραϊκές και οι σχέσεις τους με την κοινότητα στενές. Ο Μεναχέμ μεγάλωνε από μικρός με το όραμα ενός ανεξάρτητου, ισχυρού κράτους που θα στέγαζε όλους τους διασκορπισμένους Εβραίους ανά τον κόσμο.

Όταν τελείωσε το σχολείο, μετανάστευσε στη Βαρσοβία για να σπουδάσει νομική. Εκεί τον αιφνιδίασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ο ίδιος κατάφερε να φύγει από την Πολωνία, τρεις μέρες μετά την εισβολή των ναζί. Η οικογένειά του δεν στάθηκε το ίδιο τυχερή. Οι γονείς και η αδερφή του Μεναχέμ σκοτώθηκαν στο Ολοκαύτωμα.

Η σιωνιστική οργάνωση «Ιργκούν»

Το 1942 εισχώρησε στην «Ιργκούν», ένα παραστρατιωτικό σιωνιστικό κίνημα που εναντιωνόταν στην επιρροή που ασκούσαν οι Βρετανοί στην κεντρική σιωνιστική οργάνωση Χαγκανά. Ο Μπέγκιν θεωρούσε ότι η βρετανική ανάμιξη ήταν ένα από τα βασικότερα εμπόδια στην ίδρυση του πολυπόθητου εβραϊκού κράτους. Η έντονη προσωπικότητά του, το όραμα και οι ρητορικές του δεξιότητες, πολύ γρήγορα τον έκαναν ένα από τα πιο ενεργά και δημοφιλή μέλη της «Ιργκούν». Έτσι, το 1944 ανέλαβε τα ηνία της οργάνωσης.

Η πολιτική που ακολούθησε ανταποκρινόταν πλήρως στην αντιβρετανική ιδεολογία που υπηρετούσε όλα αυτά τα χρόνια. Από το 1944 έως και την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ το 1948, ο Μπέγκιν σχεδίασε και διέταξε πλήθος τρομοκρατικών ενεργειών εναντίον των Βρετανών που διέμεναν στην Παλαιστίνη. Σταδιακά το όνομά του βρισκόταν στην κορυφή της λίστας των καταζητούμενων από τις βρετανικές υπηρεσίες.

Κατά τα πρώτα χρόνια της ηγεσίας του, οι πιο κοινές τρομοκρατικές πρακτικές ήταν οι βομβιστικές επιθέσεις και οι ένοπλες έφοδοι μικρών ομάδων σε γραφεία και πρεσβείες. Θύματα έπεφταν Βρετανοί , αστυνομικοί και συχνά μέλη της «Ιργκούν» που συμμετείχαν στις συμπλοκές.

Η επιχείρηση που σκότωσε 91 ανθρώπους

Τον Ιούλιο του 1946 έλαβε χώρα η πιο πολύνεκρη επιχείρηση της «Ιργκούν». Ένα χρόνο πριν, οι αγγλικές μυστικές υπηρεσίες είχαν προβεί στην κατάσχεση μεγάλου αριθμού εγγράφων που αναμείγνυαν στελέχη της κεντρικής εβραϊκής οργάνωσης Χαγκανά με σχέδια εξέγερσης εναντίον των Βρετανών. Τα ντοκουμέντα αυτά φυλάσσονταν στη νότια πτέρυγα του πολυτελούς ξενοδοχείου “King David” στην Ιερουσαλήμ, όπου στεγαζόταν ένα μεγάλο μέρος των κεντρικών γραφείων του βρετανικού στρατού.

Τότε, η «Ιργκούν» ανέλαβε δράση, προκειμένου να ανακτήσει τα απόρρητα αρχεία. Για ακόμα μία φορά εμπνευστής του σχεδίου ήταν ο ηγέτης της, Μεναχέμ Μπέγκιν. Εκπαιδευμένα μέλη της οργάνωσης εισχώρησαν στο ξενοδοχείο μεταμφιεσμένοι σε Άραβες εργαζομένους και παγίδευσαν το υπόγειο με μία ωρολογιακή βόμβα. Ύστερα, ειδοποίησαν τηλεφωνικά το ξενοδοχείο.

Για κακή τύχη των θαμώνων, το “King David” νωρίτερα το πρωί είχε λάβει άλλο ένα απειλητικό τηλεφώνημα για βόμβα που αποδείχθηκε φάρσα. Έτσι, όταν λίγες ώρες μετά δέχθηκε την κλήση από τα μέλη της «Ιργκούν» δεν την πήρε στα σοβαρά. Η διοίκηση αποφάσισε να μην προβεί εκ νέου σε εκκένωση του τεράστιου κτιρίου. Αυτή τη φορά όμως δεν επρόκειτο για φάρσα. Η τεράστια έκρηξη συνέθλιψε τη δυτική και τη νότια πτέρυγα του ξενοδοχείου, παρασύροντας στο θάνατο 91 ανθρώπους.

Το Νόμπελ Ειρήνης

Μετά την ίδρυση του Ισραήλ το 1948, η «Ιργκούν» εντάχθηκε νόμιμα στην πολιτική σκηνή του νεοσύστατου κράτους, μέσω του ακροδεξιού κόμματος «Χερούτ» (Ελευθερία). Μέχρι και το 1977, ο Μεναχέμ Μπέγκιν πρωτοστατούσε της αντιπολίτευσης υποστηρίζοντας την εθνικιστική ιδέα ενός Μεγάλου Ισραήλ. Με τα χρόνια, οι επεκτατικές τάσεις, ο πύρινος λόγος του και η απογοήτευση από τις προηγούμενες κυβερνήσεις του χάρισαν την εμπιστοσύνη του λαού.

Το 1977 το κόμμα του νίκησε τις εκλογές κι ο Μπέγκιν ανέλαβε πρωθυπουργικά καθήκοντα. Παρά τη μακρά και αμφιλεγόμενη πορεία του μέχρι τότε, ο ισραηλινός πρωθυπουργός έμεινε στην ιστορία για μία διπλωματική ενέργεια. Το 1978 συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Αιγύπτου, Ανουάρ Σαντάτ, στην Ουάσιγκτον προκειμένου να συζητηθούν οι σχέσεις των δύο αντιπάλων, έως τότε, κρατών.

Το κλίμα συνεργασίας που επικρατούσε εξ αρχής οδήγησε στη σύναψη ειρήνης μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου, σημαίνοντας μία ιστορική στιγμή για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Ήταν η πρώτη φορά που ένα αραβικό καθεστώς αναγνώριζε επίσημα το Ισραήλ ως κράτος. Η σημαντική αυτή συμφωνία τράβηξε τα διεθνή βλέμματα και οδήγησε την επίσημη επιτροπή των βραβείων Νόμπελ να προτείνει τους δύο ηγέτες ως υποψήφιους παραλήπτες.

Το Δεκέμβριο του 1978 έγινε η επίσημη απονομή. Τόσο ο Μεναχέμ Μπέγκιν, όσο κι ο αιγύπτιος ομόλογός του, τιμήθηκαν με το Νόμπελ Ειρήνης.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Γιατί δεν έδωσαν το βραβείο Νόμπελ στον Γεώργιο Παπανικολάου που ανακάλυψε το τεστ ΠΑΠ και έσωσε εκατομμύρια γυναίκες από τον καρκίνο