Το ναυάγιο όπου χάθηκαν τριπλάσιοι από τον Τιτανικό, το 1987. Επέζησαν μόνο 27 άτομα (βίντεο)

20 Δεκεμβρίου 1987, ώρα 06:30 το πρωί. Το επιβατηγό πλοίο “MV Doña Paz” αναχώρησε από το νησί Λέιτε των Φιλιππινών. Εκτελούσε ένα δρομολόγιο ρουτίνας με προορισμό την πρωτεύουσα Μανίλα, όπου θα πήγαιναν χιλιάδες Φιλιππινέζοι, για να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα με συγγενείς τους.

Επίσημα η χωρητικότητα του “ΜV Doña Paz” ανερχόταν σε 1.518 άτομα. Ωστόσο, σύμφωνα με μαρτυρίες, στο φέρι μποτ επέβαιναν περισσότεροι από 4.000. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν τα 58 μέλη του πληρώματος.

Λίγες ώρες νωρίτερα, στις 8 το βράδυ της 19ης Δεκεμβρίου, το δεξαμενόπλοιο “MT Vector” απέπλευσε από το Λιμάι της επαρχίας Μπατάαν με προορισμό το νησί Μασμπάτε. Το πλήρωμά του ήταν 13 άτομα και μετέφερε 8.800 βαρέλια με πετρέλαιο.

Περίπου στις 10 το βράδυ της 20ης Δεκεμβρίου, τα δύο πλοία διασταυρώθηκαν στο Στενό του Τάμπλας, κοντά στο νησί Μιντόρο και συγκρούστηκαν σφοδρά.

Μία μεγάλη έκρηξη προκλήθηκε από το φορτίο του “MT Vector” και τα δύο πλοία “τυλίχθηκαν” αμέσως στις φλόγες.

#OnThisDay in 1987: Nagsalpukan ang MV Doña Paz at isang oil tanker na nag-iwan ng libong-libong patay. Tinagurian itong “worst peacetime sea accident” sa kasaysayan. pic.twitter.com/Y3HIKhxoLe

— ABS-CBN News (@ABSCBNNews) December 20, 2021

Οι στιγμές που ακολούθησαν ήταν δραματικές. Έγινε μπλακ άουτ, επικράτησε πανικός και οι επιβάτες του “ΜV Doña Paz” βρέθηκαν μπροστά σε ένα φρικτό δίλημμα: ή να καούν μέσα στο φλεγόμενο πλοίο ή να πνιγούν στη θάλασσα.

Τα δύο πλοία βυθίστηκαν στα 544 μέτρα και μαζί τους παρασύρθηκαν στο θάνατο σχεδόν όλοι οι επιβάτες. Πιθανόν κάποιοι έγιναν λεία των καρχαριών. Το επιβατηγό καταποντίστηκε σε δύο ώρες και το τάνκερ σε τέσσερις.

Ο απολογισμός του ναυαγίου ανήλθε, με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, σε 4.386 νεκρούς. Μόνο 26 άτομα διασώθηκαν από ένα διερχόμενο μεταγωγικό: 24 επιβάτες του “ΜV Doña Paz” και δύο από τα 13 μέλη του πληρώματος του “MT Vector“. Αργότερα, προστέθηκε μία ακόμη γυναίκα στους επιζώντες.

Οριστικές απαντήσεις για τα αίτια της σύγκρουσης δεν δόθηκαν ποτέ, καθώς κανένα μέλος του πληρώματος του επιβατηγού δεν επέζησε, για να καταθέσει τη μαρτυρία του. Όμως αυτό που έγινε φανερό ήταν πως η τραγωδία δεν ήταν αναπόφευκτη, αλλά αποτέλεσμα μιας σειράς εγκληματικών παραλείψεων και ανεύθυνων επιλογών κι από τις δύο πλευρές.

Μέχρι σήμερα το ναυάγιο του “MV Doña Paz” αποτελεί τη μεγαλύτερη τραγωδία στην ιστορία των θαλάσσιων συγκοινωνιών. Παρ’ όλ’ αυτά, είναι ελάχιστα γνωστό σε σύγκριση με το ναυάγιο του Τιτανικού.

“Ήμασταν στριμωγμένοι σαν μυρμήγκια”

Το επιβατηγό “MV Doña Paz” ναυπηγήθηκε στην Ιαπωνία το 1963 με το όνομα “Himeyuri Maru“. Η χωρητικότητά του τότε δεν ξεπερνούσε τους 608 επιβάτες.

Το 1975, το πλοίο αγοράστηκε από τη φιλιππινέζικη ναυτιλιακή εταιρεία Sulpicio Lines (σήμερα ονομάζεται Philippine Span Asia Carrier Corporation), η οποία επέκτεινε τη χωρητικότητά του και το μετονόμασε σε “Doña Paz” το 1981.

Εκπρόσωπος της Sulpicio Lines είχε αναφέρει ότι “κόπηκαν” 1.583 εισιτήρια για το δρομολόγιο της 20ης Δεκεμβρίου. Στη λίστα των επιβατών, όμως, δεν συμπεριλήφθηκαν 1.000 παιδιά κάτω των 4 ετών, τα οποία δεν πλήρωναν εισιτήριο και πολλοί ακόμη που επιβιβάστηκαν τελευταία στιγμή.

Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατούσε ήταν το γεγονός ότι, από τους 27 επιβάτες που επέζησαν, μόνο πέντε αναφέρονταν στον κατάλογο των επιβατών.

Η υπερφόρτωση των φέρι μποτ που μεταφέρουν χιλιάδες Φιλιππινέζους από το ένα νησί της χώρας στο άλλο, ήταν διαδεδομένη πρακτική, ιδιαίτερα στις εορταστικές περιόδους. Υπήρχαν ακόμη αναφορές για δωροδοκίες λιμενικών και εισιτήρια που πωλούνταν στη μαύρη αγορά.

Το “MV Doña Paz” ήταν τόσο υπερφορτωμένο που, σύμφωνα με τον επιζώντα στρατιωτικό, Λουθγκάρδο Νιέδο, “έγερνε προς τη μία πλευρά“. Οι επιβάτες είχαν κατακλύσει τους διαδρόμους και τις σκάλες του πλοίου και τα περιθώρια κίνησης ήταν περιορισμένα.

Η επιζήσασα Αλούντια Μπάσκαλ, που ταξίδευε μαζί με τον πατέρα της, Σαλβαδόρ, είπε σε ντοκιμαντέρ του National Geographic ότι αυτή και οι συνεπιβάτες της “ήταν στριμωγμένοι σαν μυρμήγκια“. Όταν έγινε η μοιραία σύγκρουση, πολλοί επιβάτες κοιμούνταν.

Οι ελλείψεις του δεξαμενόπλοιου και οι μαρτυρίες για πάρτι μετά μουσικής

Η κατάσταση στο πετρελαιοφόρο “ΜΤ Vector” δεν ήταν λιγότερο προβληματική. Όπως προέκυψε από τις έρευνες των εμπειρογνωμόνων, το τάνκερ δεν είχε στελεχωθεί σωστά και ο καπετάνιος όπως και ο αρχιμηχανικός ήταν ανεπαρκώς καταρτισμένοι. Το πλοίο δεν είχε περάσει από επιθεώρηση και ξεκίνησε το δρομολόγιό του χωρίς πιστοποιητικό αξιοπλοΐας.

Σύμφωνα με ένορκες καταθέσεις διασωθέντων, ο καπετάνιος του “MV Doña Paz” έβλεπε ταινία στην καμπίνα του. Ένας από τους 1000 στρατιώτες που συνόδευαν τον αξιωματικό Νιέδο υποστήριξε ότι τα μέλη του πληρώματος έπιναν μπύρες, άκουγαν δυνατά μουσική και γελούσαν.

Τα μέτρα ασφαλείας ήταν από ελλιπή έως ανύπαρκτα. Εκτός από την Αλούντια Μπάσκαλ, υπήρχαν κι άλλοι διασωθέντες που υποστήριξαν ότι ο συναγερμός δεν ήχησε μετά τη σύγκρουση και τα ντουλάπια με τα σωσίβια έμειναν κλειδωμένα.

Σύμφωνα με τον Νιέδο, κανένα μέλος του πληρώματος δεν έδωσε εντολές στους πανικόβλητους επιβάτες ούτε προσπάθησε να τους οργανώσει. “Η φωτιά εξαπλώθηκε γρήγορα και παντού έβλεπες φλόγες. Οι άνθρωποι ούρλιαζαν και πηδούσαν.

Ο καπνός ήταν τρομερός, δεν μπορούσαμε να δούμε ο ένας τον άλλον και ήταν σκοτεινά. Έβλεπα φλόγες και πήδηξα“, ανέφερε ο επιζών, Πακίτο Οσαμπέλ που ταξίδευε με την αδερφή του και τα τρία ανίψια του.

Όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες, οι μάρτυρες ανέφεραν ότι δεν ήταν δυσμενείς, αλλά η θάλασσα είχε κύματα. Τα δύο πλοία δεν έπλεαν με μεγάλη ταχύτητα, είχαν καλή ορατότητα και το “MV Doña Paz” διέθετε επαρκή χώρο, ώστε να κάνει μανούβρα και να αποτραπεί η σύγκρουση με το “ΜΤ Vector“.

Τα δύο πλοία δεν επικοινώνησαν μεταξύ τους, γεγονός που έδειξε ότι υπήρχε πρόβλημα με τους ασύρματους. Η Επιτροπή Θαλασσίων Ερευνών αποφάνθηκε ότι το πετρελαιοφόρο είχε ληγμένη άδεια χρήσης ασυρμάτου, ενώ το επιβατηγό δεν διέθετε.

Η καθυστερημένη αντίδραση, ο 4χρονος επιζών και η δίκη

Μετά τον καταποντισμό του επιβατηγού και του τάνκερ, χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Η Φιλιππινέζικη Ακτοφυλακή ενημερώθηκε για το συμβάν μετά από οκτώ ώρες και πέρασαν άλλες οκτώ, προκειμένου να οργανωθεί επιχείρηση διάσωσης. Το “MV Doña Paz” ήταν προγραμματισμένο να φτάσει στη Μανίλα στις 4 τα ξημερώματα της 21ης Δεκεμβρίου.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι Φιλιππίνες ζήτησαν βοήθεια μετά από 17 ώρες. Επιστρατεύτηκαν, έστω και με καθυστέρηση, πέντε εμπορικά πλοία, ένα φιλιππινέζικο σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού, το προεδρικό γιοτ και τρία αμερικανικά ελικόπτερα.

Περισυνελέγησαν δεκάδες σοροί και ορισμένες “ξεβράστηκαν” στις ακτές του νησιού Μιντόρο. Οι κάτοικοι του νησιού σοκαρίστηκαν στην όψη των απανθρακωμένων ή πνιγμένων πτωμάτων και μερίμνησαν για την ταφή τους.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, ανάμεσα στους διασωθέντες του ναυαγίου ήταν κι ένα 4χρονο αγόρι που ταξίδευε με τον πατέρα του. Μαρτυρίες ανέφεραν ότι εντοπίστηκε από έναν ψαρά να επιπλέει γαντζωμένο σε ένα μαδέρι.

Οι υπόλοιποι επιζώντες μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία της Μανίλα με εγκαύματα τρίτου βαθμού. Την ίδια ώρα, το δράμα των οικογενειών των θυμάτων ήταν απερίγραπτο, με τη Φιλιππινέζα πρόεδρο, Κορασόν Ακίνο να κάνει λόγο για “εθνική τραγωδία τρομακτικών διαστάσεων“.

Η Επιτροπή Θαλασσίων Ερευνών απάλλαξε τους ιδιοκτήτες του “MV Doña Paz” από τις ευθύνες που είχαν για το ναυάγιο και παρέπεμψε σε δίκη τους ιδιοκτήτες του “ΜΤ Vector“. Το Ανώτατο Δικαστήριο των Φιλιππινών αποφάνθηκε ότι ήταν υπεύθυνοι και έπρεπε να αποζημιώσουν τις οικογένειες των θυμάτων.

Τελικά, οι μόνοι που έλαβαν αποζημίωση για ψυχική οδύνη ήταν οι συγγενείς των νεκρών της λίστας επιβατών της Sulpicio Lines. Ένα μνημείο προς τιμήν των θυμάτων του “MV Doña Paz” ανεγέρθηκε στο πάρκο Pieta της πόλης Κατμπάλογκαν των Φιλιππινών, όπου το πλοίο έκανε τη μοναδική του στάση.

Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε τα συντρίμμια των δύο πλοίων, όπως τα κατέγραψε το ερευνητικό σκάφος RV Petrel σε συνεργασία με το Εθνικό Μουσείο Φιλιππίνων:

Δείτε επίσης το ντοκιμαντέρ “Asia’s Titanic” του National Geographic με μαρτυρίες επιζώντων για το ναυάγιο του 1987 στις Φιλιππίνες (διαθέσιμο και εδώ):

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Youtube