Το μυθιστόρημα «Θάνατος στη Βενετία» βασίστηκε στη ζωή του συγγραφέα Τόμας Μαν. Είχε ταξιδέψει στη Βενετία εν μέσω επιδημίας χολέρας. Η έλξη για τον 10χρονο πρωταγωνιστή του

Ο «Θάνατος στη Βενετία» εκδόθηκε το 1912. Είναι εμφανές ότι το ταξίδι του Τόμας Μαν στη Βενετία το 1911 ήταν αυτό που τον ενέπνευσε να γράψει τη διάσημη νουβέλα. Αν και ο ίδιος δεν το παραδέχθηκε ποτέ, αποτελεί επίσης κοινό μυστικό το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας είναι βασισμένο στη ζωή του.

Παρότι παντρεμένος και έχοντας αποκτήσει έξι παιδιά, οι ομοφυλοφιλικές τάσεις του Μαν ήταν δύσκολο να κρυφτούν στους κοντινούς του ανθρώπους, ιδιαίτερα όσο μεγάλωνε.

Η γυναίκα του, Κάτια, ήταν εκείνη που μερικά χρόνια μετά το θάνατό του άντρα της, παραδέχθηκε ότι ο χαρακτήρας του Τάτζιο βασιζόταν σε ένα αγόρι από την Πολωνία που πράγματι γνώρισαν στις διακοπές τους στη Βενετία. Θυμάται ότι μόλις ο σύζυγός της είδε τον μικρό, δεν μπορούσε να σταματήσει να μιλά για εκείνον. Δεν τον ακολουθούσε μέσα στην πόλη, όπως έκανε ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, όμως τον παρατηρούσε με τις ώρες όσο βρισκόταν στους χώρους του ξενοδοχείου.

Ο 10χρονος Władysław Moes (αριστερά στη μέση), στον οποίο είναι βασισμένος ο χαρακτήρας του Τάτζιο. Wikipedia

Η ιστορία αυτή επιβεβαιώθηκε και από τον μεταφραστή του Μαν, ο οποίος μάλιστα αποκάλυψε την ταυτότητα του παιδιού. Ο πραγματικός Τάτζιο δεν ήταν 14, αλλά 10 και μέχρι ο «Θάνατος στη Βενετία» να γίνει ταινία τη δεκαετία του ’70, ο μικρός δεν είχε ιδέα για το ότι είχε αποτελέσει την έμπνευση του Γερμανού συγγραφέα.

Εκτός από τα προσωπικά του βιώματα, ο Τόμας Μαν είχε αντλήσει έμπνευση από την αρχαιοελληνική κουλτούρα. Ο λόγος που ο νεαρός Πολωνός του είχε τραβήξει τόσο την προσοχή ήταν διότι πίστευε ότι αποτελούσε ένα τέλειο παράδειγμα του ελληνικού κλασικού ιδεώδους της ανδρικής ομορφιάς. Ο πρωταγωνιστής της νουβέλας τον περιέγραφε σαν ένα «αρχαιοελληνικό άγαλμα».

Ακόμη και τα αισθήματά του τα ερμήνευε βάσει των αρχαίων γραπτών. Βασισμένος στο Συμπόσιο του Πλάτωνα, υποστήριζε ότι δεν υπάρχει «καλή» και «κακή» αγάπη. Η αγάπη είναι μία και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη νεότητα και την ομορφιά.

Βέβαια, όσο το μυθιστόρημα εξελίσσεται, ο πρωταγωνιστής συνειδητοποιεί ότι η αγάπη που αισθάνεται δεν είναι απλώς πλατωνική. Από τις φιλοσοφικές αναζητήσεις του Πλάτωνα, περνά σε εικόνες εμπνευσμένες από διονυσιακές τελετές οργίων, στις οποίες φαντασιώνεται ως συμμετέχοντα τον ίδιο αλλά και τον μικρό Τάτζιο.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Τόμας Μαν πάλεψε σκληρά προκειμένου να καταπιέσει τις ομοφυλοφιλικές του τάσεις. Υπάρχουν επιστολές του, που ήρθαν στο φως πολύ αργότερα, στις οποίες παραδεχόταν ανοιχτά την έλξη που ένιωθε για νεαρούς άντρες.

Ωστόσο, η βαθιά συντηρητική εποχή,οι διώξεις κατά των ομοφυλόφιλων και τα κοινωνικά στερεότυπα δεν του επέτρεψαν ποτέ να αποκαλύψει τη διαφορετικότητά του. Η μόνη διέξοδος ήταν η συγγραφική του δεινότητα και η εκφραστική του δύναμη, που διοχέτευε στα έργα του.

Με τα κείμενά του πολέμησε το ναζισμό και όταν ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία εγκατέλειψε τη Γερμανία, εξαιτίας των σκληρών κειμένων του κατά του εθνικοσοσιαλισμού. Στην Αμερική δίδαξε στον Πρίνστον και συνέχισε το συγγραφικό έργο που τον ανέδειξε σε έναν από τους κορυφαίους συγγραφείς του 20ου αιώνα.

Ο Νομπελίστας, άφησε την τελευταία του πνοή το 1955 σε ηλικία 80 ετών. Μέχρι το τέλος της ζωής του, παρέμεινε παντρεμένος με τη γυναίκα του Κάτια.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Πώς η κυβέρνηση Τρικούπη χρησιμοποίησε «άεργους και λωποδύτες» για να σώσουν την Αθήνα από τη χολέρα, λίγο πριν από το «δυστυχώς επτωχεύσαμεν»