Το Μυστήριο με τους 50 σκελετούς του Σπηλαίου Ανδρίτσας στην Αργολίδα. Εντυπωσιακά ευρήματα που συνθέτουν μια συγκλονιστική ιστορία

Στο Δήμο Λέρνης της Αργολίδας κοντά στο χωριό Ανδρίτσα βρίσκεται το ομώνυμο σπηλαιοβάραθρο. Ο κυρίως χώρος της σπηλιάς έχει διαστάσεις 65Χ75 μ. και είναι μία ενιαία αίθουσα.

Η πρόσβαση σε αυτή γίνεται από ένα κάθετο αγωγό 15 μέτρων κάτι που το κάνει σπηλαιοβάραθρο και για το λόγο αυτό δεν επιτρέπεται η είσοδος στο κοινό. Όπως πολλά άλλα σπήλαια, αυτό της Ανδρίτσας έχει σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Όμως δεν είναι τόσο η φυσική ομορφιά που το ξεχωρίζει, αλλά το γεγονός ότι όταν το 2004 εξερευνήθηκε για πρώτη φορά από την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Νότιας Ελλάδας αποκαλύφθηκε ότι είχε χρησιμοποιηθεί κάποια στιγμή στην αρχαιότητα ως καταφύγιο για ανθρώπους που ήταν υπό καθεστώς απειλής από έναν άγνωστο κίνδυνο.

Η χρήση αυτή έγινε μόνο μια φορά και το συγκλονιστικό ήταν ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι τελικά εγκλωβίστηκαν μέσα στο σπήλαιο της Ανδρίτσας και πέθαναν. Οι σπηλαιολόγοι και αρχαιολόγοι που το εξερεύνησαν βρήκαν τους σκελετούς περισσοτέρων από 50 ανθρώπων διάσπαρτα μέσα στη μεγάλη του αίθουσα. Μαζί με τους σκελετούς ήταν πολλά αγγεία, κεραμικά λυχνάρια και μεταλλικά αντικείμενα.

Διαβάστε ακόμα: Η Νεραϊδοσπηλιά της Κρήτης με τους ανθρωπόμορφους σταλαγμίτες. Εκεί οι γυναίκες έτριβαν την κοιλιά τους για να έχουν καλό τοκετό. Επέζησε πολλών θρησκειών

Ήταν ξεκάθαρο ότι οι άνθρωποι που είχαν καταφύγει στη σπηλιά είχαν φέρει μαζί τους πολλές προμήθειες, τρόφιμα και νερό, καθώς και λυχνάρια. Όμως για κάποιο λόγο εγκλωβίστηκαν και όταν τελείωσαν οι προμήθειες πέθαναν από ασιτία. Κάποιοι σκελετοί βρέθηκαν σε απόμερα σημεία της σπηλιάς μαζί με λυχνάρια, κάτι που δείχνει ότι έκαναν απέλπιδες προσπάθειες να βρουν μία έξοδο.

Η στάση των σκελετών δείχνει ότι οι άνθρωποι πέθαναν αργά και βασανιστικά. Κατά την εξερεύνηση του σπηλαίου βρέθηκε η είσοδος της η οποία είχε φρακάρει από ένα μεγάλο βράχο. Κανένας από τους νεκρούς δεν είχε ενταφιαστεί και είναι πιθανόν να πέθαναν σε σύντομο χρονικό διάστημα ο ένας από τον άλλο. Επίσης, μετά το θάνατο τους δεν φαίνεται να μπήκαν άλλοι μέχρι το 2004 που το σπήλαιο εξερευνήθηκε.

Είναι ευτύχημα που τα αρχαιολογικά ευρήματα μας δίνουν ένα χρονικό πλαίσιο για το μυστηριώδη θάνατο δεκάδων ανθρώπων και τον πιθανό λόγο που τους οδήγησε να χρησιμοποιήσουν το σπήλαιο της Ανδρίτσας ως το μοιραίο καταφύγιό τους. Όλα τα αντικείμενα ανήκουν χρονολογικά στον 6^ο αιώνα μ. Χ. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και ένας μεγάλος χάλκινος σταυρός που δείχνει ότι ήταν χριστιανοί και όσο ήταν στο σπήλαιο ίσως έκαναν και λειτουργίες.

Μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν ότι οι σκελετοί ανήκουν σε άτομα που είχαν συγγένεια μεταξύ τους και μάλλον πρόκειται για τους κατοίκους κάποιου χωριού που γειτνίαζε με το σπήλαιο. Αυτοί θα γνώριζαν την ύπαρξή του και πολύ πιθανόν να το χρησιμοποιούσαν ώστε να αποθηκεύουν εκεί προϊόντα που διατηρούνται σε δροσερά μέρη και χαμηλή θερμοκρασία. Όταν λοιπόν ένιωσαν ότι υπήρχε κίνδυνος χρησιμοποιήσαν τη σπηλιά ως προσωρινό καταφύγιο.

Οι σκελετοί που ήταν δυνατόν να ταυτοποιηθούν ανήκαν σε παιδιά, εφήβους και νεαρές γυναίκες. Αυτό υποδηλώνει ότι οι άνδρες έλειπαν και πιθανόν είχαν πάει να αντιμετωπίσουν κάποια εχθρική επιδρομή αφού οι οικογένειές τους βρήκαν καταφύγιο στη σπηλιά. Μια αιχμή δόρατος που βρέθηκε στην είσοδο της σπηλιάς ενισχύει τη θεωρία ότι ήταν εχθρική ενέργεια που τους υποχρέωσε να καταφύγουν εκεί και όχι κάποια φυσική καταστροφή ή πανδημία.

Από τα αντικείμενα που βρέθηκαν μέσα στο σπήλαιο της Ανδρίτσας, αυτά που μπορούν να χρονολογηθούν με ακρίβεια είναι τα πολλά νομίσματα. Το τελευταίο χρονολογικά είναι ένας σόλιδος -χρυσό νόμισμα- του βυζαντινού αυτοκράτορα Τιβέριου Β΄ Κωνσταντίνου (578-582 μ. Χ). Αυτό σημαίνει ότι το δραματικό γεγονός έγινε μετά το 578 μ. Χ. Γνωρίζουμε από φιλολογικές πηγές ότι από το 581 μ. Χ. και μετά ξεκινούν μεγάλες επιδρομές Σλάβων και Αβάρων στη νότια Ελλάδα και είναι πιθανόν το μυστήριο του θανάτου τόσων ανθρώπων να συνδέεται με μία από τις πρώτες τέτοιες επιδρομές στην Πελοπόννησο.

Ίσως να μην μάθουμε ποτέ τι ακριβώς συνέβη στο σπήλαιο της Ανδρίτσας στα τέλη του 6^ου αιώνα μ. Χ. Μπορεί ο βράχος να έκλεισε τη μοναδική δίοδο στο σπήλαιο εξαιτίας σεισμού και εγκλώβισε τους ανθρώπους που είχαν βρει καταφύγιο. Μπορεί όμως οι επιδρομείς να έκλεισαν την είσοδο καταδικάζοντάς τους σε θάνατο.

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Στοιχεία αντλήθηκαν από: «Σπήλαιο Ανδρίτσας-Μοιραίο Καταφύγιο. Κατάλογος Έκθεσης 26 Σεπτεμβρίου-15 Νοεμβρίου 2005». Υπουργείο Πολιτισμού. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Ν. Ελλάδος. Για την εύρεση του σόλιδου του Τιβέριου Β΄ Κωνσταντίνου, βλ. ιστοσελίδα του ΥΠΠΟ με κείμενο της Λίνας Κορμαζοπούλου για τα ευρήματα από το Σπήλαιο Ανδρίτσας

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η σπηλιά της Αντίστασης στην Γκιώνα. Εδώ κρύφτηκαν οι Βρετανοί κομάντος για το σαμποτάζ στον Γοργοπόταμο. Πως ο Άρης Βελουχιώτης «διέσωσε» την χαμένη ομάδα της SOE