Το μυστήριο με την αχνή γραφή πάνω στον πίνακα “Κραυγή” του Μουνχ, λύθηκε μετά από 125 χρόνια. Ποιος έγραψε τη φράση “Μόνο ένας τρελός θα το ζωγράφιζε”

Η απάντηση σε ένα μυστήριο που προβλημάτιζε την καλλιτεχνική κοινότητα για 120 και πλέον χρόνια φαίνεται να έδωσαν μελετητές το 2021.

Η “Κραυγή” του Έντβαρντ Μουνχ είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους διασημότερους εξπρεσιονιστικούς πίνακες στην ιστορία. Ο Νορβηγός καλλιτέχνης τον εμπνεύστηκε το 1893 και τον ζωγράφισε σε 4 εκδοχές. Δύο πρόχειρες και δύο σε καμβά. Η πρώτη από τις έγχρωμες θεωρείται η αυθεντική, καθώς προηγήθηκε όλων.

Διαβάστε την ιστορία του Μουνχ και του διάσημου πίνακα: «Η κραυγή». Το εμβληματικό έργο του Έντβαρντ Μουνχ που αποτύπωσε το μαρτύριο της ζωής του. Υπήρξε ο πιο ωραίος άντρας στη Νορβηγία και άρχιζε το ποτό μόλις ξυπνούσε για να φύγει το μεθύσι της προηγούμενης μέρας

Το μυστήριο ανέκυψε το 1904, δηλαδή 11 χρόνια μετά την δημόσια έκθεση της “Κραυγής”. Ένας επισκέπτης της έκθεσης της Κοπεγχάγης, όπου βρισκόταν την περίοδο εκείνη ο πίνακας, πρόσεξε μία αχνή γραφή στο πάνω αριστερό μέρος του. Πράγματι, όταν οι ιθύνοντες πήγαν να εξετάσουν αν η παρατήρηση ευσταθούσε, διαπίστωσαν ότι είχε δίκιο.

Η μικροσκοπική επιγραφή έλεγε “Μόνο ένας τρελός θα μπορούσε να το έχει ζωγραφίσει!” (“Kan kun være malet af en gal Mand!” στα νορβηγικά).

Η πρώτη σκέψη ήταν ότι επρόκειτο περί βανδαλισμού. Κάποιος επισκέπτης είχε ξεφύγει από τα βλέμματα των φυλάκων και είχε προλάβει να αφήσει το στίγμα του πάνω στο έργο τέχνης. Ειδάλλως, ήταν αδύνατο η επιγραφή να υπήρχε από πάντα και να μην την είχαν παρατηρήσει. Έτσι, για πολλές δεκαετίες αυτή ήταν η επικρατούσα θεωρία.

Η αντίθετη άποψη έλεγε ότι ο ίδιος ο καλλιτέχνης έγραψε την ειρωνική φράση. Άλλωστε, από τα κυριότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που αποδίδονταν στον Μουνχ ήταν ο σαρκασμός, η αυστηρή αυτοκριτική και ο ευάλωτος, συναισθηματικός ψυχισμός.

Παρότι μελετητές το 2008 είχαν καταλήξει στο πόρισμα ότι ο γραφικός χαρακτήρας δεν ταυτιζόταν με εκείνον του ζωγράφου, νέες έρευνες ανέτρεψαν τα δεδομένα. Εν όψει των προετοιμασιών για να εκτεθεί σε ειδικό χώρο στο Εθνικό Μουσείο της Νορβηγίας το 2022, οι ειδικοί που εξέτασαν την “Κραυγή” με τη βοήθεια της τεχνολογίας, δηλώνουν πλέον πεπεισμένοι ότι το σχόλιο έγινε από τον Μουνχ. Όχι την εποχή της δημιουργίας του πίνακα, αλλά μεταγενέστερα.

Επιστολές του ζωγράφου από το 1895 αποκαλύπτουν ότι σε μία από τις εκθέσεις που παρουσιαζόταν η “Κραυγή”, άκουσε έναν φοιτητή Ιατρικής, ονόματι Johan Scharffenberg, να λέει ότι μόνο ένας ψυχικά διαταραγμένος θα μπορούσε να έχει ζωγραφίσει κάτι τέτοιο. Το σχόλιο φαίνεται να τον “στοίχειωσε”, καθώς ανακάλεσε το περιστατικό σε αρκετά χειρόγραφά του.

Λέγεται ότι μετά από αυτό, πήρε ένα μολύβι και πρόσθεσε στο έργο του την διάσημη επιγραφή. Το σχόλιο μπορεί να διαβαστεί ως ειρωνικό. Κατά άλλους, αποτελεί ξεκάθαρη ένδειξη του πόσο ψυχικά ευάλωτος ήταν ο καλλιτέχνης.

Μάλιστα, ένας από τους λόγους που το συγκεκριμένο σχόλιο τον ενόχλησε τόσο, ήταν το γεγονός πως στην οικογένειά του είχαν μακρύ ιστορικό ψυχικών ασθενειών. Και για τον Μουνχ αυτός ήταν ένας από τους μεγαλύτερους φόβους: να συνεχίσει την “παράδοση”.

αρχική εικόνα: Flickr

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Quiz για διάσημους πίνακες ζωγραφικής. Ποιος έκλεψε τη Μόνα Λίζα, σε ποια μουσεία εκτίθενται η Guernica και η Εμμονή της Μνήμης