Το μυστικό κάτω από την ιστορική Πιάτσα Ναβόνα. Πως εντοπίστηκε τμήμα από το αρχαίο Στάδιο του Δομιτιανού

Το Στάδιο του Δομιτιανού, που σήμερα βρίσκεται κάτω από την Πιάτσα Ναβόνα, ήταν μια από τις πιο επιβλητικές κατασκευές της Ρώμης του 1ου αιώνα μ.Χ. Κατασκευασμένο το 80 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό, φιλοξενούσε αθλητικούς αγώνες και εκδηλώσεις μονομαχιών.

Το τεράστιο ημικυκλικό στάδιο, ικανό να φιλοξενήσει έως και 30.000 θεατές, αποτέλεσε το κέντρο της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής της εποχής. Η κατασκευή του Σταδίου ολοκληρώθηκε το 86 μ.Χ. και αποτέλεσε το πρώτο μόνιμο αθλητικό στάδιο της Ρώμης.

Είχε μήκος περίπου 275 μέτρα και πλάτος 106 μέτρα. Η κατασκευή του ήταν από τούβλα και σκυρόδεμα, καλυμμένα με μάρμαρο, και οι εξωτερικές του όψεις θύμιζαν αυτές του Κολοσσαίου. Το σχέδιο ήταν τύπου ελληνικού σταδίου, με ημικυκλικό άκρο, προσφέροντας καθαρή θέα από τις θέσεις των θεατών.

Σήμερα, οι εναπομείνασες δομές του σταδίου αποτελούν μέρος της σύγχρονης Πιάτσα Ναβόνα, συνδυάζοντας αρχαία κληρονομιά και σύγχρονη ζωή.

Το Στάδιο χρησιμοποιήθηκε κυρίως για αθλητικούς αγώνες και για μερικά χρόνια, μετά τη φωτιά στο Κολοσσαίο το 217 μ.Χ., φιλοξένησε μονομάχους. Σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία Αγνή μαρτύρησε εκεί κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Διοκλητιανού.

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι επισκέπτονταν την περιοχή για να παρακολουθήσουν τους αγώνες, και ο Ιππόδρομος ήταν γνωστός ως “Σίρκους Αγκονάλις”. Με την πάροδο του χρόνου, το όνομα εξελίχθηκε σε “ιν αγκόνε”, στη συνέχεια σε “ναβόνε” και τελικά έγινε “ναβόνα”.

Η Πιάτσα Ναβόνα καθιερώθηκε ως δημόσιος χώρος στα τελευταία χρόνια του 15ου αιώνα, όταν η αγορά της πόλης μεταφέρθηκε εκεί από το λόφο του Καπιτωλίου. Στη διάρκεια της παπικής εξουσίας του πάπα Ιννοκέντιου Ι΄ (1644–1655), η πλατεία μεταμορφώθηκε σε ένα χαρακτηριστικό δείγμα μπαρόκ ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής και τέχνης.

Επίσης, στην πλατεία βρισκόταν το οικογενειακό παλάτι του πάπα, το Παλάτσο Παμφίλι (1644–1650). Σήμερα, η πλατεία αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Ρώμης.

Με την παρακμή της Ρώμης, το Στάδιο εγκαταλείφθηκε και οι χώροι του χρησιμοποιήθηκαν για κατοικίες. Σήμερα, η Πιάτσα Ναβόνα καλύπτει τον εσωτερικό του χώρο, και τα υπολείμματα του παραμένουν ενσωματωμένα στην περιοχή.

Το Στάδιο του Δομιτιανού ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του ’30, κατά τη διάρκεια εργασιών για την κατασκευή ενός μεγάρου.

Ωστόσο, το τμήμα που ήρθε στο φως είναι ελάχιστο σε σχέση με το μέγεθος του σταδίου. Πρόκειται κυρίως για τα υπολείμματα του πετάλου στο βόρειο άκρο της Πιάτσας Ναβόνα.

Το στάδιο εξαφανίστηκε κατά το Μεσαίωνα, λόγω της «δομικής εκμετάλλευσης» που υπήρχε τότε. Χρησιμοποιήθηκε ως αστικό λατομείο για τις οικοδομικές δραστηριότητες της εποχής. Τα τούβλα, ο τραβερτίνης και τα μάρμαρα ανακυκλώθηκαν για νέες κατασκευές, ενώ οι υπόλοιπες δομές χρησίμευαν ως θεμέλια για τα μεσαιωνικά κτίρια της περιοχής.

Επιπλέον, τα αγάλματα που το κοσμούσαν διαλύθηκαν σε μαρμαρόσκονη και χρησιμοποιήθηκαν για σοβάδες. Οι μεσαιωνικές κατασκευές αναπτύχθηκαν πάνω στις κερκίδες του Σταδίου, ο οποίος σήμερα είναι η Πιάτσα Ναβόνα.

Το ελάχιστο τμήμα του Σταδίου που διασώθηκε βρίσκεται κάτω από το επίπεδο του δρόμου και περιλαμβάνει μια τοξωτή είσοδο από τραβερτίνη, μια σκάλα που οδηγούσε στις κερκίδες και διάφορους ακτινικούς τοίχους που στήριζαν τις κερκίδες.

Στο κέντρο της Πιάτσα Ναβόνα βρίσκεται η διάσημη Κρήνη των Τεσσάρων Ποταμών), έργο του Μπερνίνι.

Στο βόρειο άκρο της πλατείας βρίσκεται η Κρήνη του Ποσειδώνα και στο νότιο η Κρήνη του Μαυριτανού, επίσης με γλυπτό του Μπερνίνι. Απέναντι από την κεντρική κρήνη βρίσκεται η εκκλησία Σάντα Ανιέζε ιν Άγκονε ενώ δίπλα της δεσπόζει το Παλάτσο Παμφίλι, το οποίο σήμερα στεγάζει την Πρεσβεία της Βραζιλίας.

Αρχική εικόνα: Flickr