Το μούσι είχε τη δική του ιστορία. Πώς από σύμβολο εξουσίας και ανδρισμού έγινε ο μεγάλος “εχθρός” της βιομηχανίας ανδρικής ομορφιάς

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνδρες προτιμούν να αφήνουν γένια και η βιομηχανία ομορφιάς με τα προϊόντα ξυρίσματος να περνούν “μαύρες μέρες”. Και όσοι δεν πειραματίζονται με το μούσι, αφήνουν μουστάκι ή αυξομειώνουν τις φαβορίτες ή τα μαλλιά τους. Η υπόθεση γενειάδα όμως, δεν είναι μια απλή υπόθεση τριχών, αλλά μια μακρόχρονη ιστορία που χάνεται στο βάθος του χρόνου.

Κατά τη διάρκεια των μεσαιωνικών χρόνων, οι άνδρες με μούσια κατείχαν σημαντική θέση στην κοινωνική πυραμίδα και η περιποίηση των τριχών του προσώπου συνδέθηκε με την θρησκεία, την υγεία και την πολιτική.

Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό ιστορικό ιατρικής και ανατομίας, Άλαν Γουίδεϊ, μέσα από την ιστορία της γενειάδας μπορούμε  να μάθουμε για σημαντικές κοινωνικές προκαταλήψεις και ιστορικά παράδοξα.

Το να ξυρίζει κάποιος τα γένια του είναι “μια βλασφημία, μια πράξη δίχως εξιλέωση ενάντια στη Φύση και τον Θεό, του οποίου το μούσι είναι δικό Του έργο”.  Τζον Μπάλερ

Χωρίς μούσι δεν κυβερνάς

Στη Βικτοριανή εποχή, το μούσι αποτελούσε σύμβολο εξουσίας και ανδρισμού.

Στην ανάγκη να τονίσουν τον ανδρισμό τους οι άνδρες επικαλέστηκαν τα γένια ως  τα  ορατά σύμβολα.

Για την κοινωνία, το μούσι θεωρούνταν ένα από τα ιδανικότερα ανδρικά χαρακτηριστικά και  όταν υιοθετήθηκε από μονάρχες της εποχής, συνδέθηκε επιπλέον με την επιβολή δύναμης και εξουσίας.

Η πλειοψηφία των ανδρών της δυναστείας των Τιούντορς και του οίκου των Στούαρτ στο Ηνωμένο Βασίλειο είχε μούσι κατοχυρώνοντας με αυτό τον τρόπο την “ανωτερότητα” τους ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις του Μεσαίωνα.

Η επιβολή εξουσίας βέβαια ήταν προνόμιο που δόθηκε από τον Θεό μόνο στους άνδρες.  Αυτό υποστήριζε και ο Τζον Μπάλερ το 1653, όταν έγραφε ότι η άσκηση εξουσίας ανήκει στον άνδρα και ότι με το να ξυρίζει κάποιος τα γένια του είναι “μια βλασφημία, μια πράξη δίχως εξιλέωση ενάντια στη Φύση και τον Θεό, του οποίου το μούσι είναι δικό Του έργο”.

Δύο αιώνες αργότερα, η φιλοσοφία της γενειάδας του Τ. Σ. Γκόουινγκ κατηγορούσε τους άνδρες που ξυρίζονταν ότι “εσκεμμένα παραβίαζαν τη φύση και την λογική”.

Γένια σημαίνουν υγεία και  σεξουαλική ικανότητα

Τα μούσια έχουν συνδεθεί με την καλή φυσική κατάσταση και σωματική ευημερία.

Με το πέρασμα των χρόνων, κυριάρχησε η θεωρία ότι το σώμα αποτελείται από σωματικά υγρά που διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες και η υγεία του ατόμου στηρίζεται στη λεπτή ισορροπία μεταξύ των χυμών αυτών που παράγει το ανθρώπινο σώμα. Τα γένια θεωρήθηκαν άμεσο αποτέλεσμα της θερμότητας που προέρχεται από το συκώτι και την περιοχή των γεννητικών οργάνων και φτάνει μέχρι το πρόσωπο.

Τα μούσια σύμφωνα με την θεωρία  ήταν μια μορφή σωματικών αποβλήτων, μέσω των οποίων ο ανθρώπινος οργανισμός λειτουργεί εύρυθμα και σωστά!

Το μούσι συνδέθηκε με τα γεννητικά όργανα και  αποτελούσε  ένδειξη  σεξουαλικής ικανότητας.

Το μούσι ως φίλτρο

Τον 19ο αιώνα, οι άνδρες της Βικτοριανής εποχής είδαν το μούσι σαν ένα μέσο που θα σταματήσει την εξάπλωση βακτηριδίων στη στοματική και ρινική περιοχή.

Η γενειάδα δηλαδή “φίλτραρε” και εμπόδιζε την είσοδο παθογόνων μικροοργανισμών στο ανθρώπινο σώμα.

Μάλιστα, αρκετοί γιατροί εκείνη την περίοδο συμβούλευαν κυρίως κληρικούς και δημόσιους ομιλητές να αφήσουν γένια με σκοπό να προστατέψουν τις φωνητικές τους χορδές.

Πολλοί ασθενείς επίσης που ανάρρωσαν από τον ιό της ευλογιάς, μεγάλωναν τα γένια τους για να κρύψουν τα σημάδια που άφησε η αρρώστια και να αποφύγουν τυχόν κοινωνικό στιγματισμό.

Τα  γένια αποδεκτά απ’ όλες τις  θρησκείες

Η κυριότερη ίσως σύνδεση της γενειάδας θεωρείται η άμεση σχέση της με τη θρησκεία.

Από τον Ιουδαϊσμό μέχρι το Ισλάμ τα γένια αποτελούν ένα αναγνωρίσιμο πολιτιστικό στερεότυπο.

Οι Εβραίοι άνδρες δεν αποχωρίζονται τα γένια, ενώ για τους υποστηριχτές της μονοθεϊστικής θρησκείας του Σιχισμού το μούσι είναι δώρο από τον ίδιο τον Θεό και επιβάλλεται να λατρεύεται.

Κεντρικό ρόλο έχει το μούσι και για τους Μουσουλμάνους.

Η εξέλιξη των ξυριστικών μηχανισμών και η προσωπική περιποίηση της γενειάδας

Μέχρι τον 18ο αιώνα οι άνδρες συνήθιζαν να επισκέπτονται τον κουρέα τους για να τους περιποιηθεί τα γένια.

Η εμπειρία του ξυρίσματος δεν ήταν πάντοτε ευχάριστη, καθώς αρκετές φορές οι κουρείς ήταν αδέξιοι και γέμιζαν τους πελάτες τους με σημάδια και δημιουργούσαν ένα διόλου κολακευτικό αποτέλεσμα.

Το 1750, η εξέλιξη στα ξυράφια ξυρίσματος διευκόλυνε τους άνδρες να ξυρίζονται μόνοι τους.

Τα ξυράφια από χάλυβα έκαναν το ξύρισμα πιο άνετο και ενθάρρυναν τους άνδρες να ξυρίσουν τον εαυτό τους.

Το 1880, οι αδερφοί Κάμπφε διένειμαν στο εμπόριο τα πρώτα ξυραφάκια και το 1895 ο Αμερικανός πλανόδιος πωλητής Κινγκ Καμπ Ζιλέτ,επινόησε την πρώτη ξυριστική μηχανή με λεπίδες μιας χρήσης.

Η αρχή για τα προϊόντα ξυρίσματος έγινε στο τέλος του 18ου αιώνα όταν δημιουργήθηκε η πρώτη αγορά καλλυντικών αντρικής περιποίησης.

Οι εφημερίδες κατά τη βικτωριανή εποχή γέμισαν με διαφημίσεις για αρώματα, κολόνιες και προϊόντα που ομορφαίνουν το ανδρικό πρόσωπο.

Έτσι φτάσαμε σε μια εποχή που δαπανήθηκαν τεράστια ποσά σε προϊόντα προσωπικής περιποίησης από τον ανδρικό πληθυσμό και φυσικά οι κατασκευαστές ξυριστικών μηχανών έστησαν την βιομηχανία τους.

Μπορεί οι εφευρέσεις ασφαλέστερων ξυριστικών μηχανισμών να διευκόλυναν πολλούς γενειοφόρους άνδρες της εποχής, ωστόσο τα μούσια αποτελούσαν σύμβολο αρρενωπότητας και δύναμης και κανείς δεν επιθυμούσε να τα αποχωριστεί.

Το μούσι στην πυρά

Το να διατηρεί κάποιος μούσι δεν ήταν πάντοτε αρεστό και συχνά συνδέθηκε με αδύναμες κοινωνικές ομάδες, με πρόσωπα αντισυμβατικά, αλλά και περιθωριοποιημένα.

Το κίνημα των χίπις τη δεκαετία του ’60, αψηφούσε οποιαδήποτε σύμβαση με ότι ήταν κοινωνικά αποδεκτό. Έτσι, τα μακριά μαλλιά και τα μούσια ήταν σήμα κατατεθέν του.

Υπήρχαν ιστορικές περίοδοι που τα μούσια υποδείκνυαν σωματική εγκατάλειψη και γηρατειά.

Τα κινούμενα σχέδια και αρκετοί διασκεδαστές χρησιμοποιούσαν μούσια για να υποδηλώσουν με αυτό τον τρόπο έναν ανόητο γέρο, του οποίου η γενειάδα είναι σύμβολο σωματικής κατάπτωσης.

Το μούσι θεωρήθηκε και σύμβολο κοινωνικής αποξένωσης

Ο Τζον Ρόε, ηγέτης της θρησκευτικής αίρεσης Χριστιανοί Ισραηλίτες, στα τέλη του 17ου αιώνα άφησε ένα μεγάλο και απεριποίητο μούσι. Με αυτή την ενέργεια γύριζε την πλάτη του στην οργανωμένη κοινωνία.

Το 18ο αιώνα, κάθε είδους τρίχα στο πρόσωπο θεωρούνταν ανάθεμα για την ελίτ της γεωργιανής κοινωνίας.

Τα γένια ήταν επιτρεπτά μόνο σε ασκητές, γέρους και αγροίκους των αγροτικών περιοχών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τρίχες του προσώπου δεν θεωρούνταν πάντα ένα καθαρά αρσενικό χαρακτηριστικό.

Ακριβώς όπως μερικοί άνδρες εμφάνιζαν γυναικεία χαρακτηριστικά, έτσι κι ορισμένες γυναίκες είχαν ανδρικά χαρακτηριστικά, όπως η τριχοφυΐα του προσώπου.

Η «γενειοφόρος κυρία», τέσσερις αιώνες πριν, θεωρήθηκε μια κερδοφόρα καινοτομία για την κοινωνία και αρκετές γυναίκες έβγαζαν τα προς το ζην επιδεικνύοντας δημόσια τις πυκνές τρίχες στο πρόσωπό τους.

Με πληροφορίες από  history extra

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Με ποιο τρόπο έβαφαν τα μαλλιά τους οι Βυζαντινοί και για ποιο λόγο θεωρούσαν το ξυρισμένο σαγόνι πρόστυχο…