Το μυστηριώδες σπίτι με την πήλινη γυναίκα που υπήρξε το πρώτο κέντρο διεκπεραίωσης ρουσφετιών στην Ελλάδα. Ο αστικός μύθος λέει ότι εκεί έμενε ο Κωλέττης, ο πρώτος πρωθυπουργός μαζί με τη μαϊμού του (βίντεο)

Ένα από τα ομορφότερα σπίτια της Πλάκας είναι χτισμένο δίπλα στην Αρχαία Αγορά. Χαρακτηριστικό του είναι η πήλινη γυναικεία μορφή που κοσμεί την πρόσοψη.

Αποτελείται από ισόγειο, έναν όροφο και ένα δώμα και συνολικά είναι 550 τετραγωνικά μέτρα όσο και ο κήπος που το περιβάλλει.

Τριγύρω του υπάρχουν φυτεμένες νεραντζιές, αιωνόβιοι φοίνικες και κυπαρίσσια.  Η σημερινή του όψη δεν θυμίζει σε τίποτα το παρελθόν. Σε παλιούς ζωγραφικούς πίνακες από την Πλάκα, το σπίτι απεικονίζεται με έντονα χρώματα. Είχε κίτρινους τοίχους, γαλάζια παράθυρα και ήταν ένα κόσμημα για την πρωτεύουσα. Εκεί έμενε ο πρώτος πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ιωάννης Κωλέττης.

Η οικία Κωλέττη ήταν από τα πρώτα κτίρια που αποκτήθηκαν από το υπουργείο Πολιτισμού επί Μελίνας Μερκούρη και μάλιστα βρίσκεται δίπλα στο σπίτι που φιλοξένησε κάποτε την κινηματογραφική “Στέλλα”. Σε αυτό το γειτονικό κτίριο στεγάζεται η Eφορεία Aρχαιοπωλείων και Iδιωτικών Aρχαιολογικών Συλλογών. Το σπίτι υπέστη μεγάλες καταστροφές από τους σεισμούς του 1999, με αποτέλεσμα να προκληθούν και στατικά προβλήματα.

Η «μαϊμού του Κωλέττη»

Μια από τις πιο γνωστές φράσεις που προέρχονται από την περίοδο που έμενε ο Κωλέττης στο σπίτι της Πλάκας είναι η «Μαϊμού του Κωλέττη». Σύμφωνα με τον αστικό μύθο, κάποια στιγμή ένας φίλος του πήγε δώρο μια μαϊμού, που είχε φέρει από ένα ταξίδι από το εξωτερικό. Η μαϊμού αποδείχτηκε ιδιαίτερα ενοχλητική όταν ο Πρωθυπουργός καλούσε κόσμο στο σπίτι του.

Έπαιρνε τα γάντια, τα καπέλα και τα μπαστούνια των καλεσμένων και τα έκρυβε, ενώ μια φορά είχε κρύψει δύο τσιμπούκια σε ένα καπέλο και ένα παλτό ενός επισκέπτη.

Από τότε η έκφραση «μαϊμού του Κωλέττη» χαρακτηρίζει όποιον είναι ενοχλητικός.

Ο Κωλέττης και τα ρουσφέτια

Εκείνη την περίοδο το κατώφλι του σπιτιού του Κωλέττη περνούσαν δεκάδες επισκέπτες καθημερινά.

Μερικοί για να ζητήσουν κάποιο ρουσφέτι από τον πρωθυπουργό και άλλοι για να συζητήσουν μαζί του την πολιτική κατάσταση της χώρας.

Ο Κωλέττης ήταν από ένας πολιτικός, που “προκαλούσε έντονα συναισθήματα, είτε θα τον αγαπούσες είτε θα τον μισούσες”.

Καταγόταν από το Συρράκο των Ιωαννίνων, σπούδασε στην Πίζα Ιατρική και μόλις τελείωσε τις σπουδές του εργάστηκε στην αυλή του Αλή Πασά στα Γιάννενα, καθώς ήταν προσωπικός γιατρός του γιου του.

Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και αργότερα συμμετείχε στον απελευθερωτικό αγώνα. Προσπάθησε να ηγηθεί μιας εξέγερσης στο Συρράκο και στους Καλαρρύτες, η οποία πνίγηκε στο αίμα και στη συνέχεια αποχώρησε από την Ήπειρο και κατέφυγε στη Στερεά Ελλάδα.

Όταν ο Ιωάννης Καποδίστρια ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας, ο Κωλέττης ήταν μέλος του συμβουλευτικού οργάνου της Κυβέρνησης.

Δεν άργησε όμως να διαφωνήσει με τις πολιτικές του Καποδίστρια και να πάρει το μέρος των εχθρών του.

Στις 31 Μαΐου 1834 έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της χώρας και εγκαταστάθηκε στην οδό Πολυγνώτου 13 στην Πλάκα, στο σπίτι με την πήλινη γυναίκα στην πρόσοψη.

Ο Μακρυγιάννης στα Απομνημονεύματά του τον χαρακτηρίζει πανούργο και αναφέρεται στην απόπειρα δολοφονίας του Ανδρούτσου και σε άλλες ραδιουργίες, που κατά τον ίδιο, έφερε μερίδιο ευθύνης ο Κωλέττης:

«Σ’ αυτά όλα έφταιγε ο Κωλέττης. Από τον Αλήπασσα – ήταν γιατρός του Μουχτάρπασσα – γνώριζε τον Δυσσέα τι νου είχε, ήταν ο καλύτερος απ’ όλους τους άλλους στρατιωτικούς.

Δεν μπορούσε να τον παίξη αυτόν ο Κωλέττης. Κι ήθελε να τον βγάλη από τη μέση και να κάμη τους δικούς του σκοπούς. Ο Κωλέττης είναι από τους Καλαρρύτες. Όταν χαλάστηκαν οι Καλαρρύτες από τους Τούρκους πέρασε από το Γώγο κι αλλουνούς αρχηγούς της δυτικής Ελλάδος και πήρε συστατικά εις την Κυβέρνησιν ότι γνωρίζαμε αυτόν και τον κάναμε αντιπρόσωπό μας.

Οι Πελοποννήσιοι και οι άλλοι άμαθοι και άπραγοι στα πολιτικά, τότε αυτός, πανούργος, ενώθη με τους ξεκλησμένους ανθρώπους κι έπαιξε την πατρίδα όπως ήταν η όρεξή του.

Μαθητής των Τούρκων και κατεξοχή του τυράγνου Αλήπασσα, τέτοια φώτα σαν εκείνου θα δώση εις την πατρίδα και τέτοια έργα να ‘νεργήση. Όταν κιντυνεύη η πατρίς, αυτός κατατρέχει τους άξιους ανθρώπους, τους κατατρέχει αυτός και οι φίλοι του, οπού ‘ναι Αργειοπαγίτες.»

Σύμφωνα με τον συγγραφέα Ευάγγελο Κοροβίνη, ο Κωλέττης ήταν ο πολιτικός που εισήγαγε τη φαυλοκρατία στο πολιτικό σύστημα.

«Ο Κωλέττης μέχρι αργά το απόγευμα ασχολείτο με τη διεκπεραίωση ρουσφετιών πρώτα στην κατοικία του και μετά στην έδρα της κυβερνήσεως. Στη διάρκεια των υπηρεσιακών συσκέψεων συνήθως κοιμόταν, ενώ απουσίαζε συστηματικά από τις συνεδριάσεις της Βουλής».

Από πολλούς ιστορικούς ο Κωλέττης χαρακτηρίζεται πανούργος καθώς δεν δίσταζε να χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να πετύχει τους σκοπούς του.

Το 1844 ανέλαβε τη δεύτερη θητεία του ως πρωθυπουργός της χώρας έως το θάνατο του τον Αύγουστο του 1846. Από την ημέρα που πέθανε το σπίτι του στην Πλάκα έχασε την αίγλη του.

Το 1860 ανοικοδομήθηκε αλλά η φθορά του χρόνου και η εγκατάλειψη συνέβαλαν στη σημερινή του κατάσταση. Το 1957 το σπίτι έγινε τόπος γυρισμάτων για την ταινία «Το Αμαξάκι» με πρωταγωνιστή τον Ορέστη Μακρή

Αρχικά υπήρχαν σχέδια να στεγάσει το Αρχείο Καβάφη αλλά τελικά αποφασίστηκε να στεγάσει το αρχείο αναστηλωτικών επεμβάσεων της Ακρόπολης. Προς το παρόν δεν έχουν ξεκινήσει εργασίες αναστήλωσης και παραμένει εγκαταλελειμμένο.

Ο μόνος κερδισμένος φαίνεται ότι είναι ο άστεγος των Αθηνών που βρήκε καταφύγιο στο σπίτι και έχει διακοσμήσει με τον τρόπο του ένα δωμάτιο για να μένει. Τουλάχιστον αυτός δεν ζήτησε ρουσφέτι από κανένα για να το κάνει.

 Με πληροφορίες από το  akrokerama. Φωτο: Χρ.Βασιλόπουλος

 Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ρημάζει το σπίτι του Παύλου Μελά στην Κηφισιά, που παράτησε την αθηναϊκή αριστοκρατία για τον μακεδονικό αγώνα. Το τελευταίο συγκινητικό γράμμα στη γυναίκα του πριν πέσει νεκρός