Το μηχάνημα που εντόπιζε τους γκέι στον Καναδά. Με βάση τα αποτελέσματά του, απολύθηκαν πολλοί ένστολοι και δημόσιοι υπάλληλοι σε κρίσιμα πόστα, την περίοδο του ψυχρού πολέμου

Ο 20^ος αιώνας ήταν μία δύσκολη περίοδος για τους ομοφυλόφιλους σε όλο τον κόσμο. Ακόμα και στα πιο προηγμένα κράτη της δύσης, οι ομοφυλόφιλοι βρίσκονταν στο περιθώριο, υφίσταντο διώξεις και αναγκάζονταν να κρατούν την προσωπική τους ζωή στην αφάνεια.

Ο ρατσισμός εις βάρος τους δεν ήταν μόνο κοινωνικός αλλά και θεσμικός.

Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, η Καναδική Βασιλική Χωροφυλακή ανέλαβε να φέρει εις πέρας ένα αλλόκοτο σχέδιο. Σκοπός ήταν ο αποκλεισμός όλων των γκέι που εργάζονταν στις δημόσιες υπηρεσίες, τα ένοπλα σώματα και το στρατό. Οι άνθρωποι που αρέσκονταν σε άτομα του ίδιου φύλου θεωρούνταν επικίνδυνοι για την κρατική ασφάλεια λόγω του ότι θεωρητικά ήταν εύκολα θύματα εκβιασμού. Το σκεπτικό ήταν ότι οι Ρώσοι πράκτορες, με την απειλή της αποκάλυψης της κρυφής τους ερωτικής ζωής, μπορούσαν να αποσπάσουν από αυτούς πληροφορίες, έγγραφα και κρατικά μυστικά.

Έτσι, με τη χρηματοδότηση της καναδικής κυβέρνησης, επιστρατεύτηκε ένας Καναδός καθηγητής ψυχολογίας ονόματι Φρανκ Ρόμπερτ Γουέικ, ο οποίος ήταν διατεθειμένος να διενεργήσει μία μεγάλη έρευνα για τον σκοπό αυτό. Η έρευνα έγινε στην Αμερική και διήρκησε ένα χρόνο. Όταν ο Γουέικ επέστρεψε, το σχέδιο ήταν έτοιμο να τεθεί σε εφαρμογή.

Ο δρ. Ρόμπερτ Γουέικ είχε δημιουργήσει ένα περίεργο μηχάνημα που έμεινε γνωστό με την ονομασία «φρουτομηχανή» (“fruit machine”). Οπτικά έμοιαζε με καρέκλα οδοντιατρείου. Βέβαια, μπροστά της αντί για τα συνηθισμένα σύνεργα του γιατρού, βρισκόταν στερεωμένη μία κάμερα. Η διαδικασία ήταν απλή.

Οι εξεταζόμενοι καθισμένοι στην καρέκλα καλούνταν να ξεφυλλίσουν μια σειρά από φωτογραφίες. Αυτές απεικόνιζαν κυρίως ημίγυμνους άντρες και γυναίκες σε τολμηρές πόζες. Εν τω μεταξύ, η κάμερα μπροστά τους κατέγραφε τις αντιδράσεις του προσώπου τους. Σύμφωνα με τον Καναδό επιστήμονα, η διαστολή των κορών του ματιού στην όψη ατόμων του ίδιου φύλου αποτελούσε ξεκάθαρη ένδειξη της ομοφυλοφιλίας του εξεταζόμενου και σήμαινε την αποτυχία του στο τεστ.

Φυσικά, με τα σημερινά δεδομένα, η μέθοδος αυτή φαντάζει πλήρως αντιεπιστημονική. Αν και η σεξουαλική επιθυμία, όπως και ο έρωτας, πράγματι συνδέονται με τη διαστολή των κορών, αποτελούν δευτερεύουσες αιτίες αυτής της αντανακλαστικής αντίδρασης. Η απότομη αλλαγή της φωτεινότητας, η εναλλαγή μεταξύ σκούρων και ανοιχτών χρωμάτων και γενικά το φως είναι ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει το μέγεθος της κόρης του ματιού.

Παρόλα αυτά, η χρήση της μεθόδου αυτής κατά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 στοίχισε τη δουλειά σε εκατοντάδες Καναδούς πολίτες. Όσοι υποβάλλονταν στην εξέταση, δεν γνώριζαν εκ των προτέρων περί τίνος επρόκειτο. Οι υπεύθυνοι τους έλεγαν ότι ήταν ένα ψυχολογικό τεστ ρουτίνας που θα μετρούσε το άγχος τους.

Σταδιακά, η καναδική κυβέρνηση συνειδητοποίησε την αναποτελεσματικότητα του τεστ και απέσυρε τη χρηματοδότηση του. Ωστόσο, η τακτική απομάκρυνσης των ομοφυλόφιλων από καίρια πόστα δημόσιας διοίκησης και άμυνας δεν άλλαξε. Απλώς, η τεχνολογική πρόοδος είχε φέρει στο προσκήνιο μια πιο εξελιγμένη μέθοδο εντοπισμού των γκέι. Μετά την κατάργηση της «φρουτομηχανής», εμφανίστηκε ο «πληθυσμογράφος πέους».

Όπως μαρτυρά η ονομασία, επρόκειτο για ένα μηχάνημα που συνδεόταν στα ανδρικά γεννητικά όργανα. Η φιλοσοφία ήταν παρόμοια με εκείνη της «φρουτομηχανής». Το ειδικό εργαλείο μετρούσε τη συσσώρευση του αίματος στο ανδρικό μόριο την ώρα που μπροστά από τα μάτια του εξεταζόμενου περνούσαν πορνογραφικές εικόνες.

Η μέθοδος της πληθυσμογραφίας θεωρήθηκε πολύ πιο αξιόπιστη. Είναι χαρακτηριστικό ότι χρήση της γίνεται μέχρι και σήμερα, αλλά όχι για να εντοπιστούν οι ομοφυλόφιλοι. Στην ιατρική, το μηχάνημα είναι ιδιαίτερα βοηθητικό καθώς εντοπίζει και θέτει σε λειτουργία το νευρικό σύστημα στο συγκεκριμένο σημείο.

Παράλληλα, εκτενής είναι η χρήση τους και στον ποινικό και δικαστικό κλάδο. Η πληθυσμογραφία συναντάται πολύ συχνά σε ανακρίσεις παιδόφιλων και βιαστών. Η καταγραφή των αντιδράσεών τους όταν έρχονται σε επαφή με συγκεκριμένες εικόνες και ήχους σε πολλές χώρες μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικά στοιχεία στο δικαστήριο και να συμβάλουν στην καταδίκη των εγκληματιών.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η ιστορία της λέξης gay. Αρχικά εννοούσαν την ομορφιά, μετά την αμεριμνησία, στη συνέχεια τον γυναικά και τις πόρνες. Πως έφτασε να εκφράζει την ομοφυλοφιλία;