Το Μάτι από το αεροπλάνο πριν καεί ολοκληρωτικά. Η μεγάλη καταστροφή στοίχισε την ζωή σε 102 ανθρώπους, αλλά κινδυνεύει να δικαστεί ως πλημμέλημα

Έτσι ήταν το Μάτι πριν καεί. Η θέα μέσα από το παράθυρο του αεροπλάνου είναι καθηλωτική. Διακρίνεται το Πεντελικό όρος να “κατεβαίνει” μέχρι τη θάλασσα και να συναντά τους παράκτιους οικισμούς: το Μάτι, το Ζούμπερι, τη Ν. Μάκρη και τον κόλπο του Μαραθώνα. Παντού πευκοδάση.

Τα αεροπλάνα που προσεγγίζουν ή απογειώνονται από το αεροδρόμιο “Ελευθέριος Βενιζέλος” κάνουν χρήση αυτού του αεροδιάδρομου που περνά ακριβώς πάνω από τις ανατολικές ακτές της Αττικής. Η λήψη έγινε πριν από την μεγάλη καταστροφή και κατέγραψε ένα καταπράσινο τοπίο που έφτανε μέχρι τις ακτές του νότιου Ευβοϊκού. Δείτε το βίντεο:

23 Ιουλίου 2018. Ένας χρόνος συμπληρώθηκε από την πυρκαγιά στο Μάτι που στοίχισε την ζωή σε 102 άτομα. Ήταν μία από τις φονικότερες πυρκαγιές στην ιστορία της Ελλάδας.

Η υπόθεση δεν έχει φτάσει ακόμα στο ακροατήριο και κινδυνεύει να δικαστεί ως πλημμέλημα παρά τις μηνύσεις που έχουν καταθέσει οι συγγενείς των θυμάτων με τις οποίες ζητούν οι υπεύθυνοι να δικαστούν για κακουργήματα. Συγκεκριμένα υποστηρίζουν ότι οι παραλείψεις δεν έχουν πλημμεληματικό χαρακτήρα, αλλά κακουργηματικό με ενδεχόμενο δόλο.

Ήταν λίγο μετά τις 5 το απόγευμα, όταν στην Ραφήνα οι πρώτοι κάτοικοι αντιλήφθηκαν καπνούς ανατολικά του Πεντελικού Όρους. Η φωτιά με την βοήθεια των ισχυρών ανέμων έφτασε στον Νέο Βουτζά.

Σε λιγότερο από μισή ώρα, η κατάσταση βγήκε εκτός ελέγχου. Το πύρινο μέτωπο πέρασε τη Λεωφόρο Μαραθώνος και κατέβηκε ορμητικά προς το Μάτι και το Κόκκινο Λιμανάκι. Σχέδιο εκκένωσης δεν υπήρξε και οι κάτοικοι παγιδεύτηκαν μέσα στα σπίτια και τα αυτοκίνητά τους.

Η πυρκαγιά εξαπλωνόταν με ταχύτατους ρυθμούς και παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειες των πυροσβεστών, δεν υπήρχε τρόπος να ελεγχθεί. Μέχρι το βράδυ, είχε συντελεστεί μία καταστροφή πρωτοφανών διαστάσεων. Ο απολογισμός της αποκαρδιωτικός. 102 νεκροί, ανάμεσά τους βρέφη και μικρά παιδιά. Εκατοντάδες σπίτια που έγιναν στάχτη και συνολικά 12.760 στρέμματα καμμένης γης.

Η σημερινή κατάσταση της περιοχής προκαλεί θλίψη. Οι φωτογραφίες που δημοσίευσε στις αρχές Ιουλίου ο δορυφόρος του Google Earth απεικονίζουν μία απέραντη καφέ επιφάνεια, με καμένα δέντρα και γυμνά χωράφια. Αν εστιάσουμε στα σπίτια, το θέαμα είναι ακόμα πιο αποκαρδιωτικό.

Εγκαταλελειμμένα και μισογκρεμισμένα, τα περισσότερα εξοχικά του παραθαλάσσιου οικισμού είναι πλέον αφημένα στην τύχη τους. Τα σημάδια που άφησε πίσω της η φωτιά είναι εμφανή: καρβουνιασμένοι τοίχοι, πεσμένες σκεπές και στάχτες παντού. Τίποτα δε θυμίζει τον «επίγειο παράδεισο» που ήταν κάποτε το Μάτι.

Από τα 12.760 καμμένα στρέμματα, τα 6.935 αποτελούσαν οικιστική ζώνη και τα 5.825 ήταν δασικές εκτάσεις, κυρίως πευκόφυτες. Αυτός ήταν άλλωστε, και ένας από τους κύριους λόγους της γρήγορης εξάπλωσης της πυρκαγιάς: το πεύκο.

Ένας επίγειος παράδεισος

Το Μάτι υπήρξε ένας προνομιούχος οικισμός με άμεση πρόσβαση στη θάλασσα και ένα πυκνό πευκοδάσος που πρόσφερε δροσιά και οξυγόνο στους παραθεριστές. Συνορεύει βόρεια με τον Άγιο Ανδρέα Νέας Μάκρης, νότια με τη Ραφήνα, δυτικά με τον Νέο Βουτζά και ανατολικά «κοιτάζει» τον νότιο Ευβοϊκό. Πιθανόν, το όνομά του να παραπέμπει στην απέραντη και μοναδική θέα που έχει προς τη θάλασσα. Ως τόπος εξοχικών κατοικιών άρχισε να αποκτά φήμη στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Πολλοί μόνιμοι κάτοικοι της Αθήνας, στράφηκαν προς την περιοχή, καθώς η απόσταση ήταν ιδανική, αφού απέχει σχεδόν 40 χιλιόμετρα από το κέντρο της πρωτεύουσας.

Τους καλοκαιρινούς μήνες, ο οικισμός έσφυζε από ζωή με πολλούς παραθεριστές να προτιμούν τα καθαρά και γαλανά νερά της περιοχής, αλλά και τους πολλούς και ήσυχους κολπίσκους της. Σταδιακά, οι κατοικίες αυξήθηκαν, και πολλοί ήταν εκείνοι που έμεναν μόνιμα πλέον στον οικισμό.

Μάλιστα, το Μάτι θεωρούνταν περιοχή των οικονομικά προνομιούχων, αλλά και των ηθοποιών, αφού δεν ήταν λίγοι οι καλλιτέχνες που έχτισαν, αγόρασαν ή νοίκιασαν σπίτια στην όμορφη περιοχή της Ανατολικής Αττικής. Η Ρένα Ντορ, η Γκέλυ Μαυροπούλου και ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος ήταν κάποιοι από αυτούς, που επέλεξαν να αποκτήσουν δικό τους σπίτι. Το 1965 ιδρύθηκε ο Ναυτικός Όμιλος Μάτι Αττικής (ΝΑΟΜΑ), στην κεντρική παραλία, όπου οι υπεύθυνοι επιθυμούσαν με αυτόν τον τρόπο να προωθήσουν την περιοχή ως τόπο και για θαλάσσια αθλήματα. Κάτοικοι και παραθεριστές, είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν το μπάνιο τους και στη συνέχεια να χαλαρώσουν με έναν καφέ στον Ναυτικό Όμιλο, στα λίγα μαγαζιά και στα ξενοδοχεία που επέτρεπαν στο κοινό τις γραφικές βεράντες τους, όσο τα μικρά παιδιά επιδίδονταν σε αθλοπαιδιές, στο γήπεδο του βόλεϊ και στην παιδική χαρά.

Η κατ’ ευφημισμό Λεωφόρος Ποσειδώνος

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το Μάτι πλέον ήταν ένας πυκνοκατοικημένος οικισμός. Χωρίς να έχει ενταχθεί πλήρως στο σχέδιο πόλεως της Νέας Μάκρης, η σχεδόν άναρχη δόμηση, όπως και στο γειτονικό Ζούμπερι, αποτελούσε ένα μεγάλο πρόβλημα. Ο κεντρικός παραθαλάσσιος δρόμος, που μόνο κατ’ ευφημισμό μπορεί να αποκαλείται Λεωφόρος Ποσειδώνος, ήταν πάντα μπλοκαρισμένος από παρκαρισμένα οχήματα, ενώ η στενότητα του οδοστρώματος δεν επέτρεπε στα αυτοκίνητα να κινηθούν με ευκολία σε διπλή κατεύθυνση. Στην πραγματικότητα είναι μια λεωφόρος με διαστάσεις μονόδρομου. Αν μάλιστα κάποιος επισκεπτόταν το Μάτι για πρώτη φορά, είχε μεγάλες πιθανότητες να χαθεί μέσα στα στενά δρομάκια του οικισμού χωρίς την καθοδήγηση κάποιου κατοίκου.

Παρόλα αυτά, η περιοχή δεν έχασε τον παραδοσιακό της χαρακτήρα, ούτε αναπτύχθηκε πολύ εμπορικά. Πολυκαταστήματα δεν άνοιξαν ποτέ, μόνο λίγες μικροεπιχειρήσεις, αλλά 2-3 ξενοδοχεία που ανακαινίστηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας.

«Το Μάτι να ξαναγίνει πράσινο»

Σήμερα, οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν εγκαταλείψει την περιοχή. Το τοπίο τους ξυπνά άσχημες μνήμες. Οι άνθρωποι που χάθηκαν στις φλόγες ήταν μέλη της οικογένειας τους, γείτονες, φίλοι, γνωστοί. Οι περιουσίες που καταστράφηκαν κουβαλούσαν χαρούμενες αναμνήσεις που πλέον έχουν γίνει στάχτη.

Όσοι παραμένουν μέχρι σήμερα στο Μάτι, ελπίζουν στην αναγέννηση του τόπου τους. Γίνονται προσπάθειες με δενδροφυτεύσεις και αναπλάσεις στις δημόσιες εκτάσεις. Ανάμεσα στα καμμένα, πλέον κάνουν την εμφάνισή τους μικρές εστίες πράσινου. Ωστόσο, όπως έχουμε δει σε δεκάδες περιπτώσεις στο παρελθόν, θα χρειαστεί να περάσουν αρκετές δεκαετίες μέχρι το πράσινο να κατανικήσει το γκρίζο που άφησαν πίσω οι στάχτες. Και ίσως η παλιά του αίγλη να μην επιστρέψει ποτέ.

Δείτε τις συγκλονιστικές εικόνες στο κανάλι του Up Drones από το Μάτι και την Κινέττα πριν και μετά την καταστροφή:

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Δείτε από ψηλά την περιοχή της τραγωδίας στο Μάτι και το σημείο που εγκλωβίστηκαν δεκάδες ανύποπτοι πολίτες στην προσπάθεια να φτάσουν στη θάλασσα. Μια 13χρονη πήδηξε στον γκρεμό (βίντεο drone)