Το λουλούδι των Παγετώνων που άνθισε στο εργαστήριο. Eίναι τo αρχαιότερο φυτό στον κόσμο και είχε θαφτεί από σκίουρο

Σε ένα πρωτοποριακό επιστημονικό επίτευγμα, οι ερευνητές κατάφεραν να “αναστήσουν” το αρχαιότερο φυτό που έχει καταγραφεί ποτέ, ξεπερνώντας τον προηγούμενο κάτοχο του ρεκόρ κατά 30.000 χρόνια.

Το φυτό ονομάστηκε Silene stenophylla και αναπτύχθηκε από σπόρους που χρονολογούνται πριν από την εκπληκτική ηλικία των 32.000 ετών, που προέρχονται από την εποχή του Πλειστόκαινου.

Κατά τη διάρκεια αυτής της χρονικής περιόδου, τεράστια στρώματα πάγου κάλυψαν μεγάλα τμήματα του βόρειου ημισφαιρίου, συμπεριλαμβανομένων τμημάτων της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης και της Ασίας.

Σε αυτή την εποχή των Παγετώνων διαμορφώθηκαν οι κοιλάδες και γενικότερα η επιφάνεια της γης. Επιβίωσαν μεγάλα θηλαστικά, όπως μαμούθ και γιγάντιοι βραδύποδες, τα οποία προσαρμόστηκαν στο σκληρό κλίμα. Τότε εμφανίστηκαν και οι πρώιμοι άνθρωποι, Homo erectus και Homo neanderthalensis.

Το λουλούδι των Παγετώνων

Αυτή η αξιοσημείωτη ανακάλυψη έγινε τυχαία το 2007. Μια ομάδα επιστημόνων από τη Ρωσία, την Ουγγαρία και τις Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν μια αποστολή στη βορειοανατολική Σιβηρία, για να εξερευνήσουν λαγούμια, όπου αρχαίοι σκίουροι κατέφευγαν για τη χειμερία νάρκη.

Ανάμεσα σε αυτά τα λαγούμια, που ήταν κρυμμένα σε παγωμένα κοιτάσματα πάγου, η ομάδα αποκάλυψε κατεψυγμένους σπόρους και υπολείμματα από σπορόφυτα Silene.

Η χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα, εκτιμά ότι η ηλικία των σπόρων κυμαίνεται μεταξύ 20.000 και 40.000 ετών, τοποθετώντας τους στην εποχή του Πλειστόκαινου. Υποθέτουν ότι μια πλημμύρα ή άλλο φυσικό γεγονός σφράγισε τα λαγούμια, διατηρώντας τους σπόρους.

Χρόνια αργότερα, οι επιστήμονες της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών πέτυχαν να αναζωογονήσουν με επιτυχία ένα ανθισμένο φυτό από ένα φρούτο 32.000 ετών, σηματοδοτώντας ένα μνημειώδες άλμα στη μελέτη του αρχαίου φυτικού υλικού.  Αυτό το επίτευγμα ξεπέρασε το προηγούμενο ρεκόρ για την αναβίωση αρχαίου φυτικού υλικού, που προηγουμένως κατείχαν οι σπόροι φοίνικα της Ιουδαίας, ηλικίας περίπου 2.000 ετών.

Η ομάδα, με επικεφαλής τον David Gilichinsky, προσπάθησε αρχικά να δώσει ζωή σε ώριμους σπόρους από τον αρχαίο καρπό, αλλά απέτυχε. Έπειτα στράφηκε στον πλακούντα ιστό, μέσα στον καρπό, καταφέρνοντας τελικά να καλλιεργήσει 36 ενήλικα φυτά.

Αυτά τα φυτά έδειχναν μια αξιοσημείωτη ομοιότητα με τα σύγχρονα αντίστοιχα, μέχρι να φτάσουν στο στάδιο της ανθοφορίας. Σε αυτό το σημείο, προέκυψαν ανεπαίσθητες διαφορές, με μακρύτερα και ευρύτερα απομακρυσμένα πέταλα σε σύγκριση με τα σύγχρονά τους.

Το εκπληκτικό είναι ότι, οι σπόροι που παράγονται από αυτά τα αναγεννημένα φυτά εμφάνισαν ποσοστό επιτυχίας βλάστησης 100%, επισκιάζοντας το ποσοστό 90% των σύγχρονων φυτών.

Το φυσικό συντηρητικό

Οι λόγοι πίσω από την επιτυχία αυτού του αξιοσημείωτου πειράματος “ανάστασης” είναι πολύπλευροι. Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στη μελέτη, εικάζουν ότι τα κύτταρα ιστών του αρχαίου φυτού μπορεί να ήταν πλούσια σε σακχαρόζη, δρώντας αποτελεσματικά ως φυσικό συντηρητικό.

Επιπλέον, η βλάβη στο DNA που προκλήθηκε από ακτινοβολία “γάμμα”, προϊόν φυσικής ραδιενέργειας εδάφους στην περιοχή, ήταν σημαντικά χαμηλότερη από την αναμενόμενη για υλικό αυτής της ηλικίας. Στην πραγματικότητα, ήταν συγκρίσιμο με τα επίπεδα βλάβης στο DNA που παρατηρήθηκαν σε σπόρους λωτού ηλικίας 1300 ετών που είναι γνωστό ότι βλαστάνουν.

Ο Robin Probert της Millennium Seed Bank χαρακτήρισε αυτό το επίτευγμα ως «μακράν το πιο εξαιρετικό παράδειγμα εξαιρετικής μακροζωίας για υλικό από ανώτερα φυτά». Η επιτυχία του πειράματος εγείρει ενδιαφέρουσες πιθανότητες, με τις ελπίδες ότι οι τεχνικές που αναπτύχθηκαν εδώ μπορεί μια μέρα να επιτρέψουν την “ανάσταση” εξαφανισμένων ειδών.

Ο παλαιοντολόγος Γκραντ Ζαζούλα εξέφρασε τη σημασία αυτής της ανακάλυψης, δηλώνοντας:

«Αυτή η ανακάλυψη ανεβάζει απίστευτα τον πήχη όσον αφορά στην κατανόησή μας για τη βιωσιμότητα της αρχαίας ζωής στον μόνιμο παγετό». Το δελεαστικό ερώτημα που παραμένει είναι: «τι άλλο μπορεί να προέρχεται από εκεί;»

Προς το τέλος της εποχής του Πλειστόκαινου, περίπου πριν από 11.700 χρόνια, η Γη πέρασε στην εποχή του Ολόκαινου.

Η υποχώρηση των μεγάλων στρωμάτων πάγου και η εμφάνιση θερμότερων κλιματικών συνθηκών επέτρεψαν την επέκταση των δασών και την εμφάνιση σύγχρονων φυτικών και ζωικών ειδών.

Πρόσφατα, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η εποχή του Πλειστόκαινου ήταν σημαντικά θερμότερη από τη σημερινή. Στην πραγματικότητα, της τάξης των 9–19 °C πάνω από τις σύγχρονες τιμές, τουλάχιστον στη Βόρεια Γροιλανδία.

Πηγή φωτογραφίας λουλουδιού: Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ (National Academy of Sciences)