Το Λευκό Άλογο, που χαράχτηκε με κιμωλία, σε λόφο πριν από 3000 χρόνια. Γιατί αντέχει ακόμη και τι συμβολίζει

Το Λευκό Άλογο του Άφιγκτον (Uffington White Horse) είναι ένα γεωγλυφικό μήκους 110 μέτρων, που βρίσκεται σχεδιασμένο πάνω σε ένα λόφο, στο χωριό Άφιγκτον, απ’ όπου πήρε και το όνομά του, κοντά στην Οξφόρδη, στην Αγγλία.

Πρόκειται για μια εμβληματική προϊστορική φιγούρα, που πιστεύεται ότι είναι η παλαιότερη της Βρετανίας και σχηματίζεται από βαθιές τάφρους γεμάτες με θρυμματισμένη λευκή κιμωλία. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι δημιουργήθηκε από ντόπιους κατά τη διάρκεια της εποχής του Χαλκού, ανάμεσα στο 1200 π.Χ. και το 800 π.Χ. Η απόκρημνη κοιλάδα που βρίσκεται κάτω από το λόφο, είναι γνωστή ως “φάτνη” και ο θρύλος λέει ότι το άλογο βόσκει εκεί κάθε βράδυ.

Τον χώρο διαχειρίζεται ο φιλανθρωπικός οργανισμός National Trust και αποτελεί σημαντικό αρχαιολογικό μνημείο. Ο Guardian δήλωσε το 2003 ότι “για περισσότερα από 3.000 χρόνια, το Λευκό Άλογο του Άφιγκτον φυλάσσεται με ζήλο ως αριστούργημα της μινιμαλιστικής τέχνης.”

Το συγκεκριμένο, είναι η παλαιότερη από τις φιγούρες λευκών αλόγων στη Βρετανία. Τα άλλα που είναι εμπνευσμένα από αυτό, έχουν εντελώς διαφορετικό σχέδιο. Μετά από μια ανασκαφή το 1990, τα μέλη της Αρχαιολογικής Μονάδας της Οξφόρδης χρονολόγησαν τις αποθέσεις λάσπης στην περίοδο μεταξύ 1380 π.Χ. και 550 π.Χ., επιβεβαιώνοντας ότι το Λευκό Άλογο Άφιγκτον είναι το παλαιότερο έργο αυτού τους είδους στη Βρετανία. 

Ο σκοπός που δημιουργήθηκε το γεωγλυφικό παραμένει άγνωστος. Σύμφωνα με κάποιες θεωρίες  μπορεί να ήταν εδαφικός δείκτης ή σύμβολο γονιμότητας. Μερικοί πιστεύουν, ότι η φιγούρα μπορεί να αντιπροσωπεύει έναν δράκο, συνδέοντάς τον με τον θρύλο του Dragon Hill που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το Λευκό Άλογο,  όπου ο Άγιος Γεώργιος λέγεται ότι σκότωσε έναν δράκο. 

Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, το άλογο καθαριζόταν κάθε επτά χρόνια ως μέρος μιας γενικότερης τοπικής γιορτής που γινόταν στο λόφο. Ο ακαδημαϊκός Φράνσις Γουάιζ έγραψε το 1736: «Η τελετή του καθαρισμού του Αλόγου, από αμνημονεύτων χρόνων, γινόταν από κατοίκους  των γύρω χωριών. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών γινόταν ένα αγροτικό πανηγύρι με χορηγία του άρχοντα”.

Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η φιγούρα, που ήταν εύκολα αναγνωρίσιμη από τον αέρα, καλύφθηκε με χλοοτάπητα και φράκτες, έτσι ώστε οι πιλότοι της γερμανικής αεροπορίας να μην μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν για πλοήγηση κατά τη διάρκεια βομβαρδιστικών επιδρομών.

Η παλαιότερη μορφή κιμωλίας της Βρετανίας.

Το άλογο αποκαλύφθηκε μετά τον πόλεμο από τον Ουαλό καθηγητή αρχαιολογίας William Francis Grimes. Αν και οι εθελοντές τη συντηρούσαν κάθε χρόνο ανανεώνοντας την κιμωλία, υπήρξαν κάποιες αλλοιώσεις με τα χρόνια.  Τον Αύγουστο του 2023, σχεδιάστηκε ένα έργο αποκατάστασης από το National Trust και τον αρχαιολόγο Adrian Cox για να αντιμετωπιστεί η σταδιακή συρρίκνωση του αλόγου από τη δεκαετία του 1980. Το καλοκαίρι του 2024, η αρχαιολογική υπηρεσία της Οξφόρδης, σε συνεργασία με το National Trust, ξεκίνησαν το έργο για την αποκατάσταση του αλόγου στην αρχική του θέση και σχήμα, με τη βοήθεια πολλών εθελοντών.

Η φιγούρα αποκαταστάθηκε, καθώς οι αρχαιολόγοι διαπίστωσαν ότι είχε συρρικνωθεί. Οι εργασίες  αποκάλυψαν ότι ο λαιμός και το κεφάλι του Αλόγου στην Οξφόρδη, είχαν στενέψει λιγότερο από το μισό του τυπικού του μεγέθους. Οι αρχαιολόγοι του National Trust και της Οξφόρδης αποκατέστησαν το άλογο, κόβοντας προσεκτικά κάθε χλοοτάπητα στην εκτιμώμενη αρχική διάσταση. Κάποιο από το ανώτερο στρώμα κιμωλίας στη φιγούρα έχει επίσης ανακατανεμηθεί.

Κατά τη διάρκεια της εργασίας, λήφθηκαν δείγματα εδάφους από τα χαμηλότερα στρώματα του σχήματος προκειμένου οι επιστήμονες να χρονολογήσουν με ακρίβεια τη δημιουργία του. Οι τεχνικές χρονολόγησης αρχαιολογικών καταλοίπων έχουν βελτιωθεί, πράγμα που σημαίνει ότι η ημερομηνία μπορεί να ανιχνευθεί περαιτέρω, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων.

Ο αρχαιολόγος του National Trust, Άντριαν Κοξ, δήλωσε ότι η φιγούρα είναι εξαιρετικά σημαντική, αλλά και ενδιαφέρουσα καθώς “δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τον αρχικό της σκοπό. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι μέσα από τις προσπάθειες γενεών, το άλογο έχει φροντιστεί, επιτρέποντάς του να επιβιώσει για χιλιάδες χρόνια για να γίνει ένα εμβληματικό χαρακτηριστικό του τοπίου”

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: Wikipedia