Το κυνήγι μαγισσών στον Μεσαίωνα. Η δίωξη γυναικών που θεωρήθηκαν συνεργοί του Διαβόλου και κατηγορήθηκαν ακόμη και για θυσίες βρεφών. Μύθος ή πραγματικότητα

Της αναγνώστρια μας, φοιτήτριας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Φαίης Ντόντη

Την περίοδο της Ύστερης Αναγέννησης, και κυρίως μεταξύ 1550 και 1650, υπήρξε έξαρση στο κυνήγι των μαγισσών.

Η μαγεία βρέθηκε στο στόχαστρο τόσο από τα κοσμικά και τα εκκλησιαστικά δικαστήρια, όσο και από τον ίδιο τον λαό. Οι μερίδες του πληθυσμού που διακατέχονταν από τη βαθιά πίστη ότι οι άνθρωποι μπορούσαν να βελτιώσουν την ζωή τους μέσω μαγικών πρακτικών κυνηγήθηκαν ως αιρετικοί και βασανίζονταν, πολλές φορές μέχρι θανάτου, ώστε να ομολογήσουν την αλήθεια.

Παράλληλα, την ίδια περίοδο, η επιστήμη εξελίχθηκε και άρχισε να κερδίζει έδαφος ο ορθολογισμός και η εκπαίδευση. Έτσι, την περίοδο του Ύστερου Μεσαίωνα παρατηρήθηκε μια διπολική σχέση ανάμεσα στην άνθηση των επιστημών και την προσκόλληση σε κάτι δεισιδαιμονικό και αρχέγονο που πήγαινε κόντρα σε οτιδήποτε σχετιζόταν με τη λογική.

Οι γυναίκες του διαβόλου

Την περίοδο του Μεσαίωνα οι μάγισσες θεωρούνταν συνεργοί του Διαβόλου και συνδέονταν με κάτι το βέβηλο και το μη ανθρώπινο. Οι μάγισσες καταδιώκονταν για σεξουαλικά όργια, κανιβαλισμό, λατρεία προς το πρόσωπο του Σατανά, θυσία βρεφών.

Μάλιστα, συχνή δεισιδαιμονία ήταν πως οι μάγισσες, καβάλα στα σκουπόξυλά τους πήγαιναν αργά το βράδυ σε απόμακρα σημεία και έκαναν απόκρυφες λατρευτικές τελετές μαγείας. Στο πρόσωπο της μάγισσας έβλεπαν μια γυναίκα δαιμονική που απαρνιόταν τη χριστιανική πίστη και εντασσόταν σε ένα παγανιστικό βίο. Μια γυναίκα στιγματισμένη από τη κοινωνική κατακραυγή, η οποία δεν είχε θέση στον κόσμο της επιστήμης και των γραμμάτων.

Οι «λευκοί» μάγοι

Δεν υπήρχαν μόνο μάγισσες, αλλά και μάγοι, παρόλο που η μαγεία σχετίζονταν με το γυναικείο φύλο σε μέγιστο βαθμό και όχι με το αντρικό .

Οι άντρες σχετίζονταν με τη λευκή μαγεία σε αντιπαραβολή με τις μάγισσες –τις υπηρέτριες του Διαβόλου και της μαύρης μαγείας. Εδώ, μπορούμε να συλλάβουμε την ισχύ και την εξουσία του αντρικού φύλου και να αντιπαραβάλουμε την υποβάθμιση της γυναικείας φύσης. Συνεπώς, η μαγεία συνάγεται σε γένους θηλυκού και θηλυκοποιείται.

Το φαντασιακό και το πραγματικό

Η μαγεία έχει δύο πτυχές: τη δαιμονική, φαντασιακή πλαισίωση και την πραγματική πλαισίωση. Παράλληλα, πολλοί ισχυρίζονται ότι έκαιγαν τις μάγισσες στην πυρά, κάτι το οποίο ανήκει στο φαντασιακό πεδίο. Συγκεκριμένα στην Αγγλία ήταν απαγορευμένη αυτή η πρακτική.

Στην πραγματικότητα, οι μάγισσες ήταν κυρίως ηλικιωμένες, φτωχές γυναίκες ή χήρες. Εξασκούσαν το επάγγελμα της μαγείας για να βγάλουν τα προς τα ζην και συνηθέστερα στο πλαίσιο της γειτονιάς. Οι πρακτικές και μέθοδοι που εφάρμοζαν δεν είχαν καμμιά σχέση με τον Εωσφορισμό.

Συνήθως χρησιμοποιούσαν σκευάσματα βοτάνων για να θεραπεύσουν αρρώστους ή έκαναν προβλέψεις για τον έρωτα και για το μέλλον. Δεν έλειπαν όμως και κάποιες εξαιρέσεις. Δεν ήταν λίγες οι μάγισσες που έριχναν κατάρες και είχαν επιθετική συμπεριφορά, με αποτέλεσμα η κοινότητα να τις περιθωριοποιήσει.

Η μαγεία απετέλεσε αναπόσπαστο στοιχείο της λαϊκής κουλτούρας για αιώνες. Με τη βοήθεια της επιστήμης, το φαινόμενο τείνει να εξετάζεται πιο διεξοδικά και ολόπλευρα χωρίς να παραλείπεται και η πραγματική προσέγγιση του θέματος.

Βιβλιογραφία:

Witchcraft-The witch hunts | Britannica

Witch-hunt-Wikipedia

Witchcraft-Anthropology-Oxford Bibliographies

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons 

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected]. Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται. Πολύ μεγάλα κείμενα ενδεχομένως να μειώνονται. Η «ΜτΧ» δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Πως ξεκίνησε το «κυνήγι μαγισσών» στη Βρετανία. Η δίκη – παρωδία που οδήγησε στην κρεμάλα μια ολόκληρη οικογένεια με βασικό μάρτυρα ένα 9χρονο κορίτσι