Το Κόττον κλαμπ, με τους μαύρους καλλιτέχνες και τους λευκούς πελάτες. Οι μαύροι ήταν “μέρος της διακόσμησης”, αλλά έγραψαν ιστορία. Εκεί έγιναν γνωστοί θρυλικοί μουσικοί

Πριν ο Φράνσις Κόπολα κινηματογραφήσει το “Κότον Κλαμπ”, το καμπαρέ στο Χάρλεμ υπήρξε ένα από τα θρυλικά μαγαζιά της Νέας Υόρκης. Παράνομο αλκοόλ, πανέμορφες χορεύτριες και μουσικές υπερπαραγωγές με τα μεγαλύτερα ονόματα της τζαζ μουσικής κυριαρχούσαν στις σκηνές του.

Όμως η λάμψη του νυχτερινού μαγαζιού στηριζόταν στη βάση ενός ρατσιστικού στερεότυπου.

Η ιστορία του καμπαρέ ξεκινά το 1920. Στο κέντρο της μαύρης κοινότητας του Χάρλεμ ο πρωταθλητής βαρέων βαρών Τζακ Τζόνσον ανοίγει ένα χώρο 400 θέσεων. Το κλαμπ Ντελούξ, όπως αρχικά ονομάστηκε δεν είχε επιτυχία μέχρι που το 1923 αγοράστηκε από τον Όουνι Μάντεν, διάσημο γκάνγκστερ της εποχής. Η φήμη του κλαμπ ξαφνικά εκτοξεύθηκε.

Ο νέος του ιδιοκτήτης ξόδεψε πολλά χρήματα για να ανακαινίσει την επιχείρηση του και να κάνει το Κόττον Κλαμπ ένα διάσημο στέκι κατανάλωσης παράνομου αλκοόλ. Εκεί οι θαμώνες έβρισκαν τη μπύρα με ένα δολάριο. Ωστόσο στην Αμερική της ποτοαπαγόρευσης η πώληση αλκοόλ οδήγησε αρκετές φορές σε κλείσιμο. Όμως οι πολιτικές διασυνδέσεις του ιδιοκτήτη έλυναν το πρόβλημα.

Το νέο μαγαζί ονομάστηκε Κότον Κλαμπ. Πήρε το όνομα του από τις φυτείες βαμβακιού του Νότου, οι οποίες ήταν απόλυτα συνδεδεμένες με τη μαύρη κοινότητα της Αμερικής.

Ενέπνευσαν τον ιδιοκτήτη όχι μόνο ως προς την ονομασία του κλαμπ αλλά και ως προς τη διακόσμηση. Μάλιστα οι αποκλειστικά αφροαμερικανοί μουσικοί και χορευτές του αντιμετωπίζονταν ως στοιχεία της διακόσμησης. Παρότι στο Κότον Κλαμπ οι καλλιτέχνες πληρώνονταν πολύ καλά, απέκτησαν φήμη σε ένα χώρο που προωθούσε στερεότυπα εναντίον τους.

Υπήρξαν φορές που το κλαμπ φιλοξένησε και λευκούς καλλιτέχνες. Αυτό όμως γινόταν μόνο σε ειδικές περιπτώσεις και με πρωτοκλασάτα ονόματα.

Ως προς τις χορεύτριες οι προϋποθέσεις ήταν αυστηρές.  Δέχονταν μόνο αδύνατες με σέξι καμπύλες και νεαρές. Ύψος, πάνω από 1.60μ, μέχρι 21 ετών και σίγουρα δέρμα λαμπερό.

Οι πελάτες του κλαμπ ήταν μόνο λευκοί.

Από τη σκηνή του Κόττον Κλαμπ πέρασαν όλα τα μεγάλα ονόματα της τζαζ: Καμπ Κάλογουεϊ, Έλα Φιτζέραλντ, Φατς Γουάλερ, Ντίζι Γκιλέσπι, Μπίλι Χόλιντεϊ και Λούις Άρμστρονγκ  ήταν μερικοί από τους καλλιτέχνες που έφτιαξαν έναν πραγματικό θρύλο για την τζαζ κουλτούρα.

Παράλληλα υπήρξαν και καλλιτέχνες που έκαναν εκεί τα πρώτα τους βήματα, όπως η 16χρονη, τότε, Λένα Χορν.

Ο Καμπ Καλαγουέϊ έκανε το ντεμπούτο του με το Minnie the Moocher στο Κότον Κλαμπ

Αν υπάρχει όμως ένα όνομα που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το Κότον Κλαμπ αυτό είναι του Ντιουκ Έλλινγκτον, ο οποίος κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στην Αμερική ήταν και μόνος που με την παρουσία του κατάφερε να χαλαρώσει τους περιορισμούς των φυλετικών διακρίσεων που επικρατούσαν στο μαγαζί.

Χαρακτηριστικό υπήρξε το γεγονός ότι επειδή οι μαύροι του Χάρλεμ απαγορευόταν να διασκεδάζουν στο Κότον Κλαμπ, ο συνθέτης ζητούσε και τελικά έπαιρνε άδεια από τον ιδιοκτήτη για να έρθουν οι φίλοι του να τον δουν.

Οι πρωτοτυπίες

Το Κότον Κλαμπ κατάφερε να ξεχωρίσει ανάμεσα σε χιλιάδες καμπαρέ της εποχής, δημιουργώντας νέα δεδομένα στις μουσικές σκηνές. “Το σόου βασιζόταν σε μία μπάντα, σε μια εκκεντρική χορεύτρια και έναν κωμικό, που ήταν και αυτός σταρ”, είχε εξηγήσει ο σκηνοθέτης των σόου Νταν Χίλεϊ. Μία άλλη πρωτοτυπία των παραστάσεων του ήταν ότι για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε πάγος στη σκηνή ως εφέ.

Στα σόου δεν επιτρεπόταν να μιλάει κανείς. Μάλιστα ο Έλιγκτον είχε περιγράψει σε συνέντευξη του ένα περιστατικό κατά το οποίο ένας πελάτης μιλούσε, τον πλησίασε διακριτικά ένας σερβιτόρος και αμέσως ο “θορυβώδης” θαμώνας είχε εξαφανιστεί.

Το Κόττον Κλαμπ έζησε τις πιο μεγάλες δόξες του στην καρδιά της ποτοαπαγόρευσης και αποτέλεσε αναπόσπαστο κομμάτι της λεγόμενης Αναγέννησης του Χάρλεμ. Το 1935 εξαιτίας των εξεγέρσεων στο  “γκέτο” του Χάρλεμ μεταφέρθηκε σε μια γειτονιά του Μπροντγουέϊ, χάνοντας όμως την μαγεία που είχε δημιουργήσει, μέχρι που τελικά έκλεισε το 1940.

Μερικές φορές η συγκυρία, ο χώρος και ο χρόνος δημιουργούν ένα εκπληκτικό μείγμα. Κάτι να χαλάσει στη χημεία και η μαγεία χάνεται. Όπως ακριβώς έγινε και στο θρυλικό κλαμπ.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Η Ποτοαπαγόρευση μέσα από καταπληκτικές φωτογραφίες. Θησαύρισε ο Αλ Καπόνε και βούλιαξε η οικονομία. Εκατομμύρια λίτρα αλκοόλ καταστράφηκαν και χάθηκαν χιλιάδες θέσεις εργασίας