To κίνημα των αναρχικών που δολοφονούσε πολιτικούς και βασιλείς στον δρόμο. Τι απέγιναν οι εκτελεστές και γιατί τελικά επικράτησε η άποψη του Μαρξ για μαζική δράση

Πηγή: Μια σταγόνα ιστορία, Δημήτρης Καμπουράκης, εκδόσεις Πατάκη

Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου ολόκληρη η Ευρώπη βρέθηκε στη δίνη ενός κύματος βίας εντελώς διαφορετικής από τις μορφές που ήταν ως τότε γνωστές. Ένα μεγάλο κίνημα αναρχικών, γαλουχημένων με τα ανατρεπτικά κείμενα του Μπακουνίν και του Κροπότκιν, ασκούσε αυτό που ονομάστηκε “ατομική βία’.

Κάποιοι αναρχικοί χωρίς ομάδα, χωρίς σχέδιο ή συνενόχους, εξορμούσαν μόνοι τους οπλισμένοι με πιστόλια ή μαχαίρια και δολοφονούσαν βασιλιάδες , πρωθυπουργούς, υπουργούς ή ανθρώπους του περιβάλλοντός τους. Η απολογία τους στα δικαστήρια ήταν πανομοιότυπη: “Είμαι αναρχικός ατομιστής δεν έχω συνενόχους”.

1η Απόπειρα

Στις 17 Νοεμβρίου 1878 ο βασιλιάς της Ιταλίας, Ουμβέρτος έκανε περιοδεία στη Νάπολη, με μια ανοιχτή άμαξα στην οποία επέβαιναν ακόμη η γυναίκα του, βασίλισσα Μαργαρίτα και ο πρωθυπουργός, Μπενεντέττο Καϊρόλι. Ξαφνικά ένας νεαρός με μαχαίρι έσπασε τον κλοιό των αστυνομικών και πήδηξε στην άμαξα.

Το θέαμα θα πρέπει να ήταν καταπληκτικό. Ο νεαρός αναρχικός Τζιοβάννι Πασσανάντε τα βρήκε σκούρα με τους γαλαζοαίματους.

Ο βασιλιάς άρχισε να του χτυπά το κεφάλι με τη λαβή του χρυσού σπαθιού του, ο πρωθυπουργός τον έσυρε από τα μαλλιά, ενώ η βασίλισσα τον χτυπούσε μανιασμένα στο πρόσωπο με μια ανθοδέσμη από τριαντάφυλλα.

Ο νεαρός κατάφερε να τραυματίσει τον πρωθυπουργό στο πόδι πριν να τον ακινητοποιήσουν.

2η Απόπειρα

Έντεκα χρόνια αργότερα, έγινε δεύτερη απόπειρα κατά του Ουμβέρτου από αναρχικό, στον ιππόδρομο του Καπανάλε. Το μαχαίρι του αναρχικού Ατσιάμι χώθηκε κάτω από τη μασχάλη του βασιλιά χωρίς να τον τραυματίσει. “Είναι τα τυχερά του επαγγέλματος”, θα πει χαριτολογώντας ο Ουμβέρτος, ο οποίος όμως έμελλε να πάει από αυτό το περίεργο κίνημα ατομικής βίας.

Στις 29 Ιουλίου του 1900, στη Μόντσα, ένας τρίτος αναρχικός, ο Γκαετάνο Μπρέσι, επέλεξε αυτή τη φορά το πιστόλι.

Ο Βασιλιάς Ουμβέρτος έπεσε χτυπημένος από τέσσερις σφαίρες και άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο.

Οι δύο πρώτοι επίδοξοι φονιάδες πέθαναν σε φρενοκομεία, όπου οδηγήθηκαν μετά τα καταναγκαστικά έργα στα οποία καταδικάστηκαν, ενώ ο τρίτος που πέτυχε τον στόχο του, δολοφονήθηκε ένα χρόνο αργότερα στη φυλακή αν και είπαν ότι αυτοκτόνησε.

Δολοφονία της βασίλισσας της Αυστρίας

Την ίδια περίοδο μια άλλη εστεμμένη έπεσε θύμα αναρχικού. Η Βασίλισσα της Αυστρίας Ελισάβετ, σύζυγος του αυτοκράτορα Φραγκίσκου Ιωσήφ, γριά πια και καταθλιπτική μετά την αυτοκτονία του γιου της Ροδόλφου, κάνει τη βόλτα της σε έναν δρόμο της Γενεύης. Ένας Ιταλός αναρχικός με το γαλλικό όνομα Λουί Λουκενί την πλησιάζει και της καρφώνει μια λίμα στην καρδιά.

Τον συλλαμβάνει ένας αμαξάς, αλλά στο δικαστήριο εμφανίζεται αναιδέστατος:

– “Είμαι αναρχικός ατομιστής”, δηλώνει.

– “Γιατί σκότωσες μια γυναίκα που δεν είχε σχέση με την πολιτική;” τον ρωτά ο δικαστής.

– “Αν είχα λεφτά”, απάντησε αυτός “θα πήγαινα στην Ιταλία να σκοτώσω τον Ουμβέρτο, όμως είμαι άφραγκος και γι’ αυτό αρκέστηκα σε μια αυτοκράτειρα”.

Πέθανε στα καταναγκαστικά έργα.

Η δολοφονία του Γάλλου προέδρου

Μετά τις απόπειρες των αναρχικών οι εστεμμένοι και οι επίσημοι άρχισαν να φορούν στις εξόδους τους θώρακες από ατσάλι. Όμως, ο Γάλλος πρόεδρος Σαντί Καρνό στις 24 Ιουνίου του 1894, αρνήθηκε να φορέσει τον θώρακά του κατά την έξοδο του για το θέατρο με τη δικαιολογία ότι έκανε ζέστη.

Αυτό του στοίχισε τη ζωή. Ένας νεαρός βγήκε από το πλήθος κρατώντας ένα χαρτί, κάτι σαν επιστολή την οποία κόλλησε στο προεδρικό στήθος.

Ο Καρνό έπεσε κεραυνοβολημένος, αφού η επιστολή ήταν κολλημένη πάνω σε ένα μαχαίρι. Η αστυνομία έκανε έρευνες για το παρελθόν του Σάντε Τζερόνιμο Καζέριο και ανακάλυψε ότι ο δολοφόνος ήταν αναρχικός.

– “Είπατε ότι θα σκοτώσετε τον βασιλέα και τον πάππα; τον ρώτησε ο δικαστής.

– “Ναι. Αλλά δεν μπόρεσαν να πάω στην Ιταλία. Μα κι αν πήγαινα δε θα τους σκότωνα και τους δύο μαζί. Συνηθίζω να τους σκοτώνω έναν έναν”, απάντησε ο Καζέριο.

Πέθανε στη γκιλοτίνα στις 16 Αυγούστου του 1894.

Το κίνημα των αναρχικών και της ατομικής βίας κράτησε λίγες δεκαετίες αφού είχε τρομοκρατήσει όλη την αστική τάξη και τους εστεμμένους της Ευρώπης. Το ανώφελο τέτοιων πράξεων έγινε γρήγορα κατανοητό και στην ευρωπαίκή Αριστερά κυριάρχησαν πλήρως οι απόψεις περί μαζικής δράσης του Κάρολου Μαρξ.

Πηγή: Μια σταγόνα ιστορία, Δημήτρης Καμπουράκης, εκδόσεις Πατάκη

Διαβάστε επίσης: Η δολοφονία που μεταδόθηκε σε ζωντανή τηλεοπτική σύνδεση στην Αμερική. Ο Τζακ Ρούμπι σκότωσε τον κατηγορούμενο για τη δολοφονία του Κένεντυ. Πέθανε από εμβολή λίγα χρόνια μετά