Το ιστορικό τανκ που πρωταγωνίστησε στις αιματηρές μάχες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου είχε δύο εκδόσεις: αρσενικό και θηλυκό. Δείτε ένα από τα τελευταία μοντέλα που διασώθηκαν (φωτο)

Τα βρετανικά τανκς Mark IV τα αποκαλούσαν “μηχανικά θηρία” και ήταν από τα σημαντικότερα πολεμικά οχήματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου που χρησιμοποιήθηκαν σε αιματηρές μάχες.

Ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκαν μαζικά στο πεδίο της μάχης τανκς, αλλάζοντας όλα τα αμυντικά δεδομένα. Σήμερα διασώζονται μόνο έξι. Η Μηχανή του Χρόνου κατέγραψε ένα από αυτά στο πολεμικό μουσείο στις Βρυξέλλες.

Το συγκεκριμένο τανκ ήταν μια πιο θωρακισμένη και βελτιωμένη, μορφή του τανκ Mark I, του πρώτου που χρησιμοποιήθηκε σε πεδίο μάχης το Σεπτέμβριο του 1916. Τα μοντέλα Mark I, II, III (με τα τελευταία να μην έχουν βγει καν στο πεδίο της μάχης), έπαιρναν γρήγορα φωτιά και ήταν πολύ αργά. Με τον καιρό οι Γερμανοί ανέπτυξαν αντιαρματικά όπλα και στρατηγικές.

Παρόλο που οι Βρετανοί σκόπευαν να κάνουν σημαντικές μηχανικές αλλαγές, τα σχέδια τους αναβλήθηκαν. Παρ’ όλα αυτά έγιναν μεγάλες βελτιώσεις στο μοντέλο Mark IV.

Το Mark I είχε στις δυο πλευρές του μεγάλα κανόνια, τα οποία ήταν εύκολο να καταστραφούν καθώς περνούσαν μέσα από τα αναχώματα. Έτσι, στο Mark IV  μίκρυναν σε μέγεθος τα κανόνια.

Το κουτί των καυσίμων τοποθετήθηκε στο πίσω μέρος του τανκ για να προστατευθεί  το πλήρωμα από φωτιά. Βρήκαν τρόπους να ξεκολλάει από τη λάσπη και να πιάνει μικρότερο χώρο.

Κατασκευάστηκαν συνολικά 1220 τανκς, από τα οποία τα 420 ήταν τα «Αρσενικά», τα λεγόμενα «Male» που χρησιμοποιούντο για την επίθεση σε οργανωμένες ισχυρές οχυρώσεις και πυροβολικά. Τα 595 ήταν «Θηλυκά», τα «Female» για τις μάχες εναντίον στρατιωτών και οχυρωμάτων και 205 χωρίς οπλισμό, για εφοδιασμό, αφού μετέφεραν πυρομαχικά και εξοπλισμό μέχρι το μέτωπο.

Τα Αρσενικά είχαν δυο κανόνια και τρία πολυβόλα, ενώ τα Θηλυκά πέντε πολυβόλα και χρησιμοποιούντο περισσότερο ως προστατευτικά των Αρσενικών. Οι Βρετανοί πίστευαν ότι με το Mark IV θα μπορούσαν να αντισταθούν στα αντιαρματικά όπλα και θα έστελναν τους Γερμανούς πίσω στη χώρα τους.

Το πλήρωμα αποτελούνταν από οκτώ άτομα που πολεμούσαν κάτω από αντίξοες συνθήκες. Στο κέντρο βρισκόταν η μηχανή που απελευθέρωνε θανατηφόρα αέρια και έκανε πολύ θόρυβο, με αποτέλεσμα να δυσκολεύει η επικοινωνία μεταξύ των μελών του πληρώματος. Η οπτική τους ήταν περιορισμένη και τα όπλα του οχήματος μπορούσαν να επιτεθούν μόνο σε στόχους που βρίσκονταν πιο χαμηλά ή στο ίδιο ύψος με τα άρματα.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Γιατί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατασκευάστηκαν 640.000 τζιπ. Είχαν μόνο τρεις ταχύτητες και γίνονταν και «ασθενοφόρα». Κυκλοφόρησαν 11 μοντέλα που τα αναγνώριζαν μόνο οι ειδικοί

Τα τανκς Mark IV  χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στη μάχη της Μεσίν.

Το ξηρό έδαφος ευνόησε τα “μηχανικά θηρία” και η μάχη ολοκληρώθηκε με τη νίκη των Βρετανών και την οπισθοχώρηση των Γερμανών τον Ιούνιο του 1917.

Τον Ιούλιο του 1917, στη μάχη του Πασεντάλε, γνωστή και ως μάχη της Φλάνδρας, η κατάσταση ήταν πιο δύσκολη.

Το μαλακό έδαφος ακινητοποίησε τα άρματα μάχης. Παρ’ όλα αυτά, οι Σύμμαχοι πήραν τη νίκη.

Τον Νοέμβριο του 1917, στη μάχη του Καμπράι, τα Mark IV  χρησιμοποιήθηκαν μαζικά. Στο πεδίο της μάχης στη γραμμή Χίντενμπουργκ κοντά στο Καμπράι της Γαλλίας, ρίχτηκαν 467 άρματα.

Οι Βρετανοί κατάφεραν να κερδίσουν εδάφη επειδή έφεραν τους Γερμανούς εξ απροόπτου. Η θωρακισμένη δύναμη τοποθετήθηκε μπροστά από το πυροβολικό.

Οι Βρετανοί κατάφεραν να απομακρύνουν τους Γερμανούς αλλά τα τανκς επιβράδυναν λόγω των επιθέσεων του γερμανικού πεζικού. Οι αντεπιθέσεις αποκρούστηκαν από τα τανκς αλλά η γερμανική άμυνα ήταν σκληρή. Η μάχη κατέληξε σε αδιέξοδο στις 8 Δεκέμβρη του 1917.

Από τα 467 Mark IV τα 179 χάθηκαν. Τα 65 καταστράφηκαν από τα εχθρικά πυρά και τα 114 είτε κόλλησαν λόγω εδάφους είτε είχαν μηχανικές βλάβες.

Η παραγωγή τανκς από τους Γερμανούς δεν είχε αναπτυχθεί. Το Α7V ήταν το μοναδικό που πήρε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις.

Τον Απρίλιο του 1918 έγινε η πρώτη μάχη αρμάτων εναντίον αρμάτων στην περιοχή  Βιλέρ Μπρετονέ στη Γαλλία. Τρία βρετανικά Mark IV έναντι τριών γερμανικών A7V.

Οι δύο πλευρές άνοιξαν πυρ. Τα δυο γερμανικά A7V και τα δυο θηλυκά Mark IV βγήκαν εκτός μάχης. Το τελευταίο A7V αναποδογύρισε σε μια προσπάθεια να κατέβει απότομη πλαγιά. Το Αρσενικό Mark IV  βγήκε νικητής της μονομαχίας.

Σε πολλές περιπτώσεις, τα γερμανικά στρατεύματα έπαιρναν τα Mark IV που είχαν εγκαταλειφθεί και  καταστραφεί και τα μεταποιούσαν για να τα χρησιμοποιήσουν. Οι Βρετανοί για να ξεχωρίζουν τα δικά τους, τα έβαφαν με κόκκινες και άσπρες γραμμές.

Δείτε απόσπασμα από την ταινία που φτιάχτηκε από τη Σχολή του Βασιλικού Θωρακισμένου Σώματος (Royal Armoured Corps School of Tank Technology) σε συνεργασία με το Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο, στο οποίο το Mark IV είναι εν δράσει:

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η πανωλεθρία του βρετανού στρατηγού Ντάγκλας Χέιγκ, που έχασε μέσα σε μια μέρα 57 χιλιάδες άνδρες στη μάχη του Σομ. Κυνικά δήλωσε «αυτές οι απώλειες δεν μπορούν να θεωρηθούν σοβαρές» και προήχθη σε αρχιστράτηγο