Υγρό πυρ. Το μυστικό όπλο των Βυζαντινών που χρησιμοποίησε ο Λέων Γ’ ο Ίσαυρος και κατατρόπωσε τους Άραβες που πολιορκούσαν την Κωνσταντινούπολη

Το 705 ο μελλοντικός αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Λέων Γ’ ο Ίσαυρος, ήταν ένας νεαρός και άσημος στρατιώτης. Γεννήθηκε στη Συρία το 685, αλλά η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Θράκη όπου ασχολήθηκαν με το εμπόριο ζώων.

Το 705 ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός Β’ εκστράτευε εναντίον της Κωνσταντινούπολης για να πάρει πίσω τον θρόνο που είχε χάσει πριν από μία δεκαετία.

Είχε συμμαχήσει με τους Βούλγαρους, οι οποίοι τον εφοδίασαν με δεκάδες χιλιάδες άντρες που θα πολεμούσαν για αυτόν.

Η διατροφή τους όμως ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα για το οποίο ο Ιουστινιανός δεν είχε οργανωθεί κατάλληλα.

Έτσι βρέθηκε στην ανάγκη μιας οικογένειάς εμπόρων που διέθετε αρκετά ζώα ώστε να καλύψει τις ανάγκες του στρατού.

Ο Λέων έπεισε τον πατέρα του να δώσει 500 ζωντανά στον Ιουστινιανό B΄, ο οποίος επιβράβευσε τη γενναιοδωρία του νεαρού, προάγοντας τον στο αξίωμα του σπαθάριου. Έγινε δηλαδή υπασπιστής του αυτοκράτορα.

Ο Ιουστινιανός πήρε πίσω το θρόνο, αλλά επιδεικνύοντας την παράλογη συμπεριφορά για την οποία φημιζόταν, αποφάσισε να ξεφορτωθεί τον Λέοντα, στέλνοντας τον σε μία εξαιρετικά επικίνδυνη αποστολή.

Ο Λέων έπρεπε να συνάψει συμμαχία με δύο αραβικές περιοχές, εναντίον του χαλιφάτου των Ομεϋαδών, που αποτελούσε μία απ’ τις μεγαλύτερες απειλές του Βυζαντίου στα βάθη της Ανατολίας.

Η αποστολή στέφθηκε με επιτυχία και ο Λέων προάχθηκε σε στρατηγό των ανατολικών επαρχιών από τον αυτοκράτορα Αναστάσιο Β’, οποίος είχε ανέβει στον θρόνο μετά τη δολοφονία του Ιουστινιανού Β’.

Η μάχη της διαδοχής δεν σταματούσε ποτέ στο Βυζάντιο και ο Αναστάσιος γρήγορα αντικαταστήθηκε από τον Θεοδόσιο Γ’, που ήταν υπάλληλος του κράτους και ακατάλληλος για αυτοκράτορας.

Οι Άραβες έκριναν ότι, λόγω των αναταραχών, το Βυζάντιο αδυνατούσε να αμυνθεί και εκστράτευσαν εναντίον του.

Ο Λέων ανέλαβε να τους αναχαιτίσει. Πρώτα όμως ξεκίνησε ανταρσία εναντίον του αυτοκράτορα.

Ο Θεοδόσιος Γ’ παραιτήθηκε από τον θρόνο και έγινε η στέψη του Λέοντος, που είχε αναγορευθεί αυτοκράτορας από τους στρατιώτες του στις 18 Απριλίου του 716.

Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες

Ο Λέων δεν πρόλαβε να απολαύσει τον θρόνο.

Πέντε μήνες μετά τη στέψη του, οι Άραβες βρίσκονταν προς των πυλών με δυνάμεις που ξεπερνούσαν τους 100 χιλιάδες άνδρες.

Όμως, οι Βυζαντινοί ήταν προετοιμασμένοι.

Ο προηγούμενος αυτοκράτορας Αναστάσιος είχε προβλέψει την επίθεση και είχε γεμίσει τις αποθήκες με τρόφιμα και εφόδια, ενώ ο Λέων είχε οργανώσει την άμυνα της πόλης.

Το δυνατότερο όπλων των Βυζαντινών ήταν το υγρό πυρ, που διέλυσε τον αραβικό στόλο.

Το υγρό πυρ, όπως λέει και το όνομά του, ήταν φωτιά, εμπρηστική ουσία που δεν έσβηνε στο νερό.

Είχε υγρή μορφή και συνήθως γέμιζαν με αυτό χειροβομβίδες, τις οποίες εκτόξευαν εναντίον του εχθρού. Εφευρέθηκε στα τέλη του 7^ου αιώνα και γρήγορα εξελίχθηκε στο πιο αποτελεσματικό όπλο των Βυζαντινών.

Το υγρό πυρ συνδέθηκε τόσο στενά με τους πολέμους του Βυζαντίου, που από τους ξένους αποκαλείται «ελληνικό πυρ». Η σύσταση του δεν έχει εξακριβωθεί μέχρι και σήμερα.

Ό,τι απέμεινε απ’ τον αραβικό στόλο, το περιέλαβαν οι Βούλγαροι, σύμμαχοι των Βυζαντινών.

Ακόμα και οι Αιγύπτιοι που ήρθαν να ενισχύσουν τους Άραβες, τελικά αυτομόλησαν στην Κωνσταντινούπολη.

Μετά από 12 μήνες πολιορκίας, τα τείχη της Κωνσταντινούπολης ήταν ανέγγιχτα, ενώ οι Άραβες είχαν αποδεκατιστεί.

Αποχώρησαν τον Αύγουστο του 718 και ο θρίαμβος του Λέοντα ολοκληρώθηκε.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το εκκλησάκι που είναι φτιαγμένο μέσα στην κουφάλα ενός πλατάνου 1000 ετών. Κατά την περίοδο της εικονομαχίας οι πιστοί έκρυψαν εκεί την εικόνα της Παναγίας της «Βρεφοκρατούσας» (βίντεο drone)