Το Ιερό Πηγάδι στην Σαρδηνία, όπου λάτρευαν το νερό. Κάθε πότε γίνεται η ευθυγράμμιση του φωτός στο εσωτερικό του

Ένα από τα πιο εξαιρετικά παραδείγματα αρχαίας μηχανικής είναι το Ιερό Πηγάδι της Santa Cristina στη Σαρδηνία της Ιταλίας.

Τα Ιερά πηγάδια είναι διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια της Σαρδηνίας, και αυτά που είναι σήμερα γνωστά και ερευνώνται είναι περισσότερα από πενήντα.

Τα ιερά πηγάδια των Νουραγικών πληθυσμών ήταν κατασκευές της Εποχής του Χαλκού και προορίζονταν για τη λατρεία των νερών. Υπάρχουν διάσπαρτα σε όλο το νησί και μαρτυρούν τη βαθιά θρησκευτικότητα του συγκεκριμένου πολιτισμού. 

Αυτοί οι ναοί ήταν τόπος προσκυνήματος και τελετών και πιστεύεται ότι ορισμένες εποχές του χρόνου, οι διάφοροι νουραγικοί πληθυσμοί της περιοχής συγκεντρώνονταν εκεί.

Το ιερό πηγάδι της Σάντα Κριστίνα είναι το πιο χαρακτηριστικό του νησιού. Πηγή φωτογραφίας: wikipedia

Ο πηγάδι της Σάντα Κριστίνα αποτελεί την υψηλότερη αρχιτεκτονική έκφραση του Νουραγικού πολιτισμού και χρονολογείται πριν από περίπου 3000 χρόνια. Ωστόσο, φαίνεται σαν να είναι χτισμένο πρόσφατα με τους τετράγωνους ογκόλιθους του ενσωματωμένους με τέλεια γεωμετρία. Βρίσκεται κοντά στο Paulilatino και είναι το πιο χαρακτηριστικό ιερό πηγάδι του νησιού.

Το πηγάδι-κλειδαρότρυπα

Το Ιερό Πηγάδι της Santa Cristina είνα από τα καλύτερα διατηρημένα και η κατασκευή του τοποθετείται γύρω στον 11ο αιώνα π.Χ. Περικλείεται από ένα τέμενος, έναν ελλειπτικό περίβολο που χωρίζει τον ιερό χώρο από τον βέβηλο. Ο περίβολος αυτός περιβάλλει έναν άλλο σε μορφή κλειδαρότρυπας, μέσα στον οποίο βρίσκεται το πηγάδι.

Κατά τη διάρκεια της εαρινής και φθινοπωρινής ισημερίας, μπορεί κανείς να παρατηρήσει το φαινόμενο της ευθυγράμμισης του ήλιου με την κλίμακα καθόδου στο πηγάδι.

Το μνημείο έχει προσανατολισμό από βορρά-βορειοδυτικά προς νότια-νοτιοανατολικά και αποτελείται από τρία ξεχωριστά μέρη, λαξευμένα με ακρίβεια: προθάλαμο ή αίθριο, κλιμακοστάσιο και θάλαμο υπογείου θόλου. Οι δύο εξωτερικές περίμετροι είναι φτιαγμένες με πέτρες και λάσπη.

Ο προθάλαμος είναι το τμήμα μπροστά από το κλιμακοστάσιο όπου τοποθετούνταν τα αναθήματα για τη θεότητα. Το κλιμακοστάσιο, εκτός από το ότι επέτρεπε την πρόσβαση στον θάλαμο του υπογείου, επέτρεπε επίσης να φτάσει το νερό στις διάφορες περιόδους του έτους.

Ο θόλος, πλάτους περίπου 2,5 μέτρων, αποτελείται από ομόκεντρους κύκλους. Ο τελευταίος συρρικνώνεται όσο προχωράει προς την κορυφή του θαλάμου και καταλήγει με κυκλικό φως 35 cm και ύψος 7 m. Το νερό έχει σταθερή στάθμη 50 εκατοστών, ως συνέπεια της κατασκευής ενός αποστραγγιστικού καναλιού που κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της εκσκαφής για να επιτρέψει την επίσκεψη στο εσωτερικό της κατασκευής. 

Ο θόλος του πηγαδιού. Πηγή φωτογραφίας: wikipedia

Ο φράχτης σε σχήμα κλειδαρότρυπας που χρησιμεύει ως πλαίσιο, έχει πέτρινα καθίσματα στο εσωτερικό. Το εξωτερικό, ελλειπτικού σχήματος, έχει διαστάσεις 26 x 20 m και περικλείει ολόκληρη την κατασκευή.

Το ιερό πηγάδι, ενώ παρουσιάζει χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά των άλλων δειγμάτων που υπάρχουν στο νησί, ξεχωρίζει για το μεγάλο του μέγεθος, την άριστη κατάστασή του, αλλά κυρίως για την εξαιρετικά εκλεπτυσμένη τεχνική κατασκευής του.

Η ευθυγράμμιση του φωτός

Η αξιοσημείωτη αυτή δομή ευθυγραμμίζεται τόσο με τον ηλιακό όσο και με τον σεληνιακό κύκλο. Κατά τη διάρκεια των ισημεριών, το φως του ήλιου φωτίζει τα βάθη του πηγαδιού και κάθε 18,6 χρόνια το φως του φεγγαριού λάμπει απευθείας στον θάλαμό του, κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης σεληνιακής στάσης. Η τελευταία φορά που παρατηρήθηκε αυτό ήταν το 2006.

Το σχέδιο του εσωτερικού του πηγαδιού. Πηγή φωτογραφίας: wikipedia

Σύμφωνα με τη θεωρία του καθηγητή Arnold Lebeuf, το ιερό της Σάντα Κριστίνα ενδεχομένως ήταν τόπος παρατήρησης και αστρονομικής ανάλυσης.  Σύμφωνα με άλλους μελέτες  τα επίπεδα ενέργειας άλλαζαν διαγραμματικά καθώς κατέβαινε η σκάλα, μέχρι να έρθει σε επαφή με το νερό.

H είσοδος του ιερού πηγαδιού. Πηγή φωτογραφίας: wikipedia

Αυτά τα ενεργειακά επίπεδα υποδηλώνουν ότι η κάθοδος στο νερό αντιπροσώπευε μια διαδρομή μύησης, ή μια διαδρομή εκφόρτισης και επαναφόρτισης ενέργειας για όσους κατέβαιναν στο πηγάδι και βυθίζονταν στα νερά του.

Αυτός είναι ο λόγος που κάθε χρόνο το ιερό πηγάδι είναι ένας προορισμός για προσκύνημα από ανθρώπους που αναζητούν ένα είδος εξαγνισμού του νου και του σώματος, ή που απλώς προσπαθούν να αποκαλύψουν το μυστήριο που κρύβεται πίσω από αυτό το μέρος.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: Ancient Marvels/facebook