Το Έβερεστ πήρε το όνομα ενός Βρετανού, που δεν το είχε δει ποτέ! Κι είχε ζητήσει να μη χρησιμοποιηθεί το όνομά του

του συνεγάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Το Έβερεστ είναι η ψηλότερη κορυφή της οροσειράς των Ιμαλαίων και το υψηλότερο σημείο της Γης πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, σε υψόμετρο 8.848,86 μέτρων. Η κορυφή πήρε το όνομά της από τον Τζορτζ Έβερεστ, Βρετανό τοπογράφο και γεωγράφο. Ο Έβερεστ δεν είχε σχέση με την κορυφή και ούτε καν την είχε δει.

Επιπλέον, όταν έμαθε ότι επρόκειτο να δοθεί το όνομά του, ζήτησε να μη γίνει  η ονοματοδοσία, αλλά δεν εισακούστηκε.

Τζορτζ Έβερεστ

Ο Τζορτζ Έβερεστ γεννήθηκε στην Ουαλία το 1790 και σε νεαρή ηλικία μπήκε σε βρετανική στρατιωτική σχολή. Εκεί έδειξε το μεγάλο του ταλέντο στα μαθηματικά και έγινε στρατιωτικός τοπογράφος. Με αυτή την ιδιότητα πήγε το 1806 στην Ινδία και εργάστηκε για λογαριασμό της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών. Την εποχή εκείνη, η βρετανική εταιρεία ήλεγχε μεγάλα τμήματα της Ινδίας.

Ο Έβερεστ συμμετείχε στη «Μεγάλη Τριγωνομετρική Έρευνα της Ινδίας» που είχε ως στόχο την αποτύπωση του τόξου του μεσημβρινού από το νοτιότερο σημείο της χερσονήσου μέχρι βόρεια στο Νεπάλ, μία απόσταση περίπου 2.400 χιλιομέτρων. Η ολοκλήρωση αυτού του έργου θα έδινε τη δυνατότητα στους Βρετανούς να χαρτογραφήσουν ολόκληρη την ινδική χερσόνησο.

Γενικός Τοπογράφος της Ινδίας

Από το 1823 ο Έβερεστ ήταν επικεφαλής του έργου με τον επίσημο τίτλο «Επιθεωρητής της Μεγάλης Τριγωνομετρικής Έρευνας». Ήταν ένα τιτάνιο έργο που απασχόλησε τον Έβερεστ για δεκαετίες και ολοκληρώθηκε το 1841. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε αυτό το διάστημα εργαζόταν ακατάπαυστα και πήρε μόνο δύο άδειες. Αναρρωτικές.

Οι χάρτες που δημιούργησε ο Τζορτζ Έβερεστ ήταν από τους πιο ακριβείς της εποχής του αφού χρησιμοποίησε τις πιο προηγμένες επιστημονικές μεθόδους και καινοτόμα εργαλεία. Έτσι, σε μεγάλο βαθμό ο Τζορτζ Έβερεστ ήταν υπεύθυνος για την επιτυχία της «Μεγάλης Τριγωνομετρικής Έρευνας της Ινδίας». Για το λόγο αυτό χρίστηκε ιππότης από τη Βασίλισσα Βικτωρία.

Ο Τζορτζ Έβερεστ προήχθη σε Γενικό Τοπογράφο της Ινδίας το 1830, θέση που κατείχε μέχρι το 1843 όταν επέστρεψε στην Αγγλία. Με αυτή την ιδιότητα προσέλαβε ως τοπογράφο τον Άντριου Σκοτ Γου που αργότερα διαδέχτηκε τον Έβερεστ όταν αυτός έφυγε από την Ινδία.

Η ψηλότερη κορυφή

Ο Άντριου Γόου συνεργάστηκε με τον Ινδό Ρανχανάθ Σικντάρ (Radhanath Sikdar) στις πρώτες μετρήσεις των κορυφών των Ιμαλαίων. Ο Σικντάρ υπολόγισε με ακρίβεια την υψηλότερη κορυφή του κόσμου. Μέχρι να ξεκαθαριστεί το ρεκόρ, η κορυφή δεν θεωρείτο ξεχωριστή από τις άλλες των Ιμαλαίων. Έτσι της είχε δοθεί αρχικά το συμβατικό όνομα «Κορυφή Β», και αργότερα «Κορυφή XV».

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι όπως ο Γόου, έτσι και ο Σικντάρ είχε προσληφθεί από τον Έβερεστ. Αυτό δείχνει ότι ανάμεσα στα άλλα προσόντα του, ήξερε να επιλέγει τους αξιότερους. Ο Άντριου Γόου θαύμαζε απεριόριστα τον Τζορτζ Έβερεστ τον οποίο δεν θεωρούσε απλά προϊστάμενό του, αλλά δάσκαλο και προστάτη του.

«Κορυφή XV»

Τον Μάρτιο του 1856, ο Γόου έστειλε αναφορά στη (Βρετανική) Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία ότι η «Κορυφή XV» των Ιμαλαίων ήταν η ψηλότερη στον κόσμο, και πρότεινε να πάρει το όνομα του Έβερεστ, «του επιφανή προκάτοχού του», καθώς ο ίδιος δεν μπορούσε να βρει ένα όνομα από τους Ινδούς που έμεναν στα νότια των Ιμαλάιων. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Ινδοί δεν είχαν δώσει όνομα στη συγκεκριμένη κορυφή.

Παρά ταύτα, ο Γόου επισήμανε στη Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία ότι πιθανότατα στο Νεπάλ και το Θιβέτ που μοιράζονταν τότε το Έβερεστ, θα υπήρχαν τοπικά ονόματα γι’ αυτό. Καθώς οι Βρετανοί δεν είχαν ακόμη επαφές με τα δύο απομονωμένα κράτη, ο Γόου δεν γνώριζε αυτά τα ονόματα.

Ο “σεμνός” Έβερεστ

Η πρότασή του συζητήθηκε ευρέως από τα μέλη της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρείας και γεωγράφους άλλων φορέων. Πολλοί πρότειναν διάφορα ονόματα στα ινδικά που θεωρούσαν ότι ήταν πιο ταιριαστά για την «Κορυφή XV». Ο ίδιος ο Τζορτζ Έβερεστ, που είχε βγει στη σύνταξη, αντιτάχθηκε σφοδρά στη χρήση του ονόματός του για την ψηλότερη κορυφή στον κόσμο. Απέδειξε ότι δεν ήταν ματαιόδοξος. Μάλιστα, έστειλε επιστολή στη Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία ζητώντας να μην χρησιμοποιηθεί το όνομά του γιατί οι Ινδοί δεν μπορούσαν να το προφέρουν και επίσης δεν θα μπορούσαν να το γράψουν εύκολα στα ινδικά.

Τελικά, το 1865, η Βασιλική Γεωγραφική Εταιρεία αποφάσισε να υιοθετήσει την πρόταση του Άντριου Γόου και να μετονομάσει την «Κορυφή XV» σε Έβερεστ. Ήταν ένας συμβιβασμός επειδή δεν μπορούσαν να διαλέξουν κάποιο από τα τοπικά ονόματα.

Επιπλέον, μπόρεσαν να κάμψουν τις αντιρρήσεις του ηλικιωμένου και ασθενή Έβερεστ, ο οποίος πέθανε λίγους μήνες μετά τη μετονομασία.

Ο Έβερεστ δεν είδε ποτέ το Έβερεστ!

Κατά τη διάρκεια της «Μεγάλης Τριγωνομετρικής Έρευνας της Ινδίας», ο Τζόρτζ Έβερεστ έφθασε μέχρι και τους πρόποδες των Ιμαλαίων. Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι δεν είδε ποτέ την κορυφή που πήρε το όνομά του.

Ακόμη όμως και αν την είχε δει, την εποχή που ήταν στην Ινδία, δεν ήταν δυνατόν να γνωρίζει ότι είναι η υψηλότερη στον κόσμο.

Δεν είχε γίνει η μέτρηση η οποία φυσικά μόνο απλή διαδικασία δεν ήταν.