Το ετήσιο φεστιβάλ των μασκαράδων στη Βουλγαρία. Ο χορός με τις τεράστιες μάσκες και η συμμετοχή απ’ όλα τα Βαλκάνια

Κάθε χρόνο, με τον ερχομό της άνοιξης, στο Γιάμπολ της ανατολικής Βουλγαρίας, πραγματοποιείται το φεστιβάλ «Kukerlandia».

Οι συμμετέχοντες φορούν εντυπωσιακές στολές με κουδούνια και ιδιαίτερες μάσκες. Κινούνται ρυθμικά σε μια τελετουργική πορεία, με τον ήχο των κουδουνιών, να αντηχεί δυνατά.

Το έθιμο αποσκοπεί στο να ξορκίσουν το κακό, θυμίζοντας αντίστοιχα έθιμα, όπως εκείνο των Κωδωνοφόρων της Σκύρου στις Απόκριες ή των Καλόγερων στη Θράκη. Αντίστοιχες παραδόσεις συναντώνται σε όλα τα Βαλκάνια.

Τι είναι οι Kukeri;

Οι Kukeri, από τους οποίους προέρχεται και η ονομασία του φεστιβάλ, είναι άνθρωποι ντυμένοι με στολές, συνήθως φτιαγμένες από προβιές, που καλύπτουν όλο τους το σώμα και το πρόσωπο ενώ φορούν ζώνη με πολλά και μεγάλα κουδούνια.

Οι περισσότερες μάσκες είναι κατασκευασμένες από ξύλο. Πάνω τους είναι κολλημένες πολύχρωμες κλωστές, κομμάτια πολύχρωμου υφάσματος, γυαλιστερές πούλιες και άλλα υλικά.

Το έθιμο πραγματοποιείται πριν τη Σαρακοστή, με τους Kukeri να περιφέρονται και να χορεύουν. Ο εκκωφαντικός ήχος που δημιουργείται από τα κουδούνια πιστεύεται ότι διώχνει το κακό.

Σύμφωνα με την παράδοση, φέρνουν καλή σοδειά, υγεία και ευτυχία στην περιοχή, για την επόμενη χρονιά.

Η ακριβής προέλευση της λέξης «Kukeri» δεν είναι ακριβής. Μια θεωρία υποστηρίζει ότι προέρχεται από την πρωτοσλαβική λέξη kuka («κακό πνεύμα») με την επιθηματική κατάληξη -ařь, που σημαίνει κυριολεκτικά «κυνηγός κακών πνευμάτων».

Μια άλλη συνδέει το όνομα kuker με μια προ-σλαβική θεότητα που ονομαζόταν Kuk.

Επιπλέον, υπάρχει η υπόθεση ότι το όνομα προέρχεται από τη λατινική λέξη «cuculla», που σημαίνει «κουκούλα», αν και η πρακτική προηγείται της ρωμαϊκής κυριαρχίας κατά πολλούς αιώνες.

Το Διεθνές Φεστιβάλ «Kukerlandia»

Ένα σημαντικό γεγονός που αναδεικνύει τη ζωντάνια της παράδοσης των Kukeri στη σύγχρονη Βουλγαρία είναι το Διεθνές Φεστιβάλ «Kukerlandia»(Kukerlandia International Masquerade Festival), που διοργανώνεται κάθε χρόνο στην περιοχή Γιάμπολ.

Με ελληνική ορολογία, θα το χαρακτηρίζαμε ως αποκριάτικο φεστιβάλ.

Διεξάγεται κάθε χρόνο πριν από τη Σαρακοστή και αποτελεί το μοναδικό στη χώρα ετήσιο φεστιβάλ μασκαράδων, που πραγματοποιείται αδιάλειπτα από το 2000. Κάθε χρόνο, συγκεντρώνει δεκάδες χιλιάδες συμμετέχοντες από τη Βουλγαρία και το εξωτερικό.

View this post on Instagram

A post shared by Αύγουστος Γιαναρντάγ (@august.volcano)

Ο χώρος του φεστιβάλ είναι το Δημοτικό Πάρκο του Γιάμπολ. Η τετραήμερη εκδήλωση είναι γεμάτη από αποκριάτικα δρώμενα, πολλές συναυλίες, εκθέσεις, διαγωνισμούς, υπαίθρια εργαστήρια, παρελάσεις και φαγητά.

Ένα από τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του φεστιβάλ είναι οι γιγάντιες μάσκες των Kukeri, εντυπωσιακές κατασκευές ύψους 3 μέτρων που προσδίδουν μοναδικό χρώμα στην γιορτή.

Το 2010, ο δήμος Γιάμπολ συμπεριλήφθηκε στην Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Καρναβαλικών Πόλεων (FECC).

Η περιοχή στολίζεται με χρωματιστές κορδέλες και αναπαραστάσεις μασκών Kukeri, σε ένα εορταστικό κλίμα. Διάφοροι μικροπωλητές στήνουν τους πάγκους, με τους οποίους πωλούν τοπικά προϊόντα, φαγητό, παραδοσιακές βουλγαρικές φορεσιές, μάσκες Kukeri, κεριά, κοσμήματα, σουβενίρ και φυσικά κουδούνια.

Φέτος, το φεστιβάλ διοργανώθηκε 27 Φεβρουαρίου – 2 Μαρτίου και από τους πάγκους δεν έλειπαν τα μαρτάκια, τα οποία αποτελούν σημαντικό μέρος της παράδοσης της Βουγλαρίας.

Για το «Kukerlandia» έρχονται φωτογράφοι από διάφορες χώρες, για να απαθανατίσουν το ξεχωριστό έθιμο, αλλά και επισκέπτες που θέλουν να ζήσουν από κοντά την αποκριάτικη εμπειρία.

Φέτος, στο φεστιβάλ, εκτός από διάφορα χορευτικά συγκροτήματα της Βουλγαρίας, συμμετείχαν η Ελλάδα, η Τουρκία, η Βόρεια Μακεδονία και η Ρουμανία. Οι κάθε εκπρόσωποι παρουσίασαν αποκριάτικα έθιμα της πατρίδας τους.

Αν και το κύριο χαρακτηριστικό του «Kukerlandia» είναι τα δρώμενα, τα τελευταία χρόνια έχουν συμπεριληφθεί και οι παραδοσιακοί χοροί. Η Ελλάδα, με το Κέντρο Λαϊκού Πολιτισμού Αιγάλεω, παρουσίασε το έθιμο των Γενίτσαρων και της Μπούλας από τη Νάουσα και χορούς από τη Μακεδονία.

Παρόμοια φεστιβάλ με Kukeri διοργανώνονται και σε άλλες περιοχές της Βουλγαρίας, όπως το Μπλαγκόεβγκραντ.

Πηγή αρχικής εικόνας: Wikipedia