Το ελληνικό «Ελ Ντοράντο». Πως έγινε το πρώτη χρηματιστηριακή απάτη χωρίς να υπάρχει χρηματιστήριο! Πως χάθηκαν τεράστιες περιουσίες στο Λαυρεωτικό ζήτημα. Νέα εκπομπή

Το Λαυρεωτικό Ζήτημα και το πρώτο χρηματιστηριακό σκάνδαλο της Ελλάδας παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλου τη Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου στις 21:00 στο COSMOTE HISTORY.

Η εκπομπή μεταδίδεται σε επανάληψη την Κυριακή 16 Φεβρουαρίου στις 5 το απόγευμα.

Η σύγκρουση του Ελληνικού Κράτους με τον ιταλό επιχειρηματία Ιωάννη Βαπτιστή Σερπιέρι για την αξιοποίηση των εκβολάδων συντάραξε την Ελλάδα του 19^ου αιώνα για τουλάχιστον πέντε χρόνια.

Οι εκβολάδες, όπως και οι σκωρίες ήταν τα κατάλοιπα από τη μεταλλευτική δραστηριότητα των Αρχαίων, με τη διαφορά ότι οι εκβολάδες δεν είχαν περάσει από το στάδιο της καμίνευσης.

Ιστορικοί μιλούν στη «Μηχανή του Χρόνου» και εξηγούν πώς ο νόμος περί μεταλλείων που συντάχθηκε το 1861, είχε νομικό κενό, το οποίο εκμεταλλεύτηκε ο Σερπιέρι για να αποκομίσει περισσότερο κέρδος από την αξιοποίηση των εκβολάδων το 1868. Ο τότε υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Δεληγιάννης απαγόρευσε στην εταιρεία να εκμεταλλευτεί τις εκβολάδες.

Αυτή ήταν και η αρχή του Λαυρεωτικού Ζητήματος, που εξελίχθηκε σε ένα τεράστιο οικονομικό, πολιτικό, διπλωματικό και κοινωνικό σκάνδαλο.

Μέσα από τον Τύπο της εποχής, η «Μηχανή του Χρόνου» σκιαγραφεί το κλίμα που επικρατούσε στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1870. Οι εφημερίδες και η αντιπολίτευση του Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, υποκίνησαν την κοινή γνώμη στο να πιστέψει ότι το Λαύριο κρύβει ανεκτίμητο πλούτο και το σφετερίζεται ένας «ξένος» σε βάρος του Ελληνικού Κράτους.

Την άποψη αυτή ενίσχυσε η έκθεση της επιτροπής «Σκαλιστήρη» που έκανε αυτοψία στις εκβολάδες και υπολόγισε την αξία τους στα 125 εκατομμύρια δραχμές, ένα μυθικό ποσό, που θα μπορούσε να «λυτρώσει» το νεοσύστατο και φτωχό ελληνικό κράτος. Ο Σερπιέρι αντέδρασε και έστειλε επιστολές τόσο στην πρεσβεία της Ιταλίας, όσο και της Γαλλίας. Οι προστάτιδες δυνάμεις, απείλησαν την Ελλάδα μέχρι και με επέμβαση του στόλου, έτσι ώστε να λυθεί το Λαυρεωτικό Ζήτημα.

Δημοσιογράφοι και ιστορικοί αποκαλύπτουν τη δυσπραγία της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στο μεγάλο οικονομικό και πολιτικό ζήτημα.

Το 1871, σε μια ύστατη κίνηση, ο τότε Πρωθυπουργός, Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, πέρασε με σχέδιο νόμου, τον νόμο περί εκδολάδων, που αναγνώριζε τις εκβολάδες κτήση του ελληνικού κράτους και επέβαλε στον Σερπιέρι υψηλή φορολογία, που άγγιζε το 60%. Ο ιταλός επιχειρηματίας ζήτησε τότε να εξαγοράσει το κράτος την εταιρεία του έναντί 20 εκατομμυρίων δραχμών.

Ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄, πίεζε για την άμεση λύση του Ζητήματος, αλλά όπως εξηγούν ιστορικοί στη «Μηχανή του Χρόνου», ο παρασκηνιακός του ρόλος, προκάλεσε νέα πολιτική ένταση. Η αυλή, το 1872, οδήγησε σε παραίτηση τον Δημήτριο Βούλγαρη που είχε την πλειοψηφία της Βουλής και όρισε πρωθυπουργού τον νεότατο Επαμεινώνδα Δεληγεώργη. Η πολιτική αστάθεια ήταν έντονη, καθώς μέσα σε έξι χρόνια, το ελληνικό κράτος άλλαξε 4 πρωθυπουργούς, αδυνατώντας να βρει μια λύση που θα συνέφερε τόσο το Κράτος όσο και τον Ιταλό επιχειρηματία.

Το 1873, ο «από μηχανής Θεός», Ανδρέας Συγγρός εξαγόρε την εταιρεία του Σερπιέρι έναντι 11,5 εκατομμυρίων φράγκων. Η έρευνα της εκπομπής αναφέρει πως τόσο πρέσβεις της Γαλλίας αι της Ιταλίας, όσο και ο Βασιλιάς αλλά και ο Πρωθυπουργός πλησίασαν τον Ανδρέα Συγγρό, για να δώσει λύση στο Λαυρεωτικό Ζήτημα.

Καθώς ο έλληνας επιχειρηματίας δεν είχε σχέση με τις μεταλλευτικές και μεταλλουργικές επιχειρήσεις, αποφάσισε να μετοχοποιήσει την εταιρεία του. Το κεφάλαιο της ορίστηκε στα 20 εκατομμύρια και η εταιρεία «έκοψε» 100 χιλιάδες μετοχές. Ο Συγγρός μοίρασε τις μισές μετοχές σε σημαντικά πρόσωπα, ενώ οι υπόλοιπες 50.000 διατέθηκαν προς το κοινό.

Ιστορικοί ερευνητές και δημοσιογράφοι αναφέρουν πώς για άλλη μια φορά ο Τύπος της εποχής διέδωσε πως το Λαύριο είναι το «Ελ Ντοράντο» της Ελλάδας και πως η απόκτηση των μετοχών θα έκανε γρήγορα και εύκολα τους Έλληνες εκατομμυριούχους.

Η κερδοσκοπικός πυρετός και η φρενίτιδα των μετοχών, οδήγησαν τη σταθερή αύξηση της τιμής της. Μέσα σε λίγους μήνες, η μετοχή από 200 δραχμές έφτασε να κοστίζει 450. Παράλληλα, η αγορά των μετοχών γινόταν στο καφενείο «Η Ωραία Ελλάς», καθώς το 1873 στην Ελλάδα δεν υπήρχε χρηματιστήριο!

Ερευνητές αναφέρουν ότι η αύξηση της μετοχής που δεν αντιπροσώπευε το πραγματικό κέρδος της εταιρείας του Συγγρού οδήγησε στο πρώτο χρηματιστηριακό σκάνδαλο της Ελλάδας.

Η «φούσκα» έσκασε και οδήγησε την πλειοψηφία των ελλήνων πολιτών στην πτώχευση. Μικροϊδιοκτήτες που είχαν πουλήσει όλη τους την περιουσία, έχασαν τα πάντα.

Όπως και ο σατυρικός συγγραφέας Εμμανουήλ Ροΐδης που μέσα από το περιοδικό «Ασμοδαίος» επιτέθηκε στον Ανδρέα Συγγρό, καθώς θεωρούσε τον επιχειρηματία υπεύθυνο για τις τραγικές συνέπειες που αντιμετώπισε ο ελληνικός λαός μετά το Λαυρεωτικό Ζήτημα.

Δείτε το τρέιλερ:

Στην εκπομπή μιλούν:

Μαρία Κεκροπούλου – Δρ. Ιστορίας – Εκπαιδευτικός,

Γιώργος Αλεξάτος -Συγγραφέας – Δημοσιογράφος,

Ανδρέας Κακριδής – Επιστημονικός υπεύθυνος του Ιστορικού Αρχείου της Τράπεζας της Ελλάδας.

Κώστας Κόλμερ –Δημοσιογράφος,

Γιώργος Ν. Δερμάτης -Δρ. Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Βελγίου Louvain-La-Neuve,

Κώστας Παναγόπουλος- Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου,

Μαριλένα Μαρμάνη – Ιστορικός- Αρχαιολόγος,

Ανδρέας Αντωνόπουλος – ΕΔΙΠ στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών,

Γιώργος Πέππας – Συγγραφέας.

Όλα τα επεισόδια της σειράς είναι διαθέσιμα Οn demand στην υπηρεσία COSMOTE TV PLUS