Το “ελικοπτεράκι”, το “κοτόπουλο” και η “καμπάνα”. Το νοσηρό μυαλό των βασανιστών και τα φρικτά μέσα που χρησιμοποιούσαν κατά των κρατουμένων. Συγκλονιστικές μαρτυρίες ανθρώπων που επιβίωσαν από τις δοκιμασίες

Του Μάικλ Κέριγκαν

Από όλα τα είδη βάρβαρης συμπεριφοράς, ο ξυλοδαρμός, για τον οποίο ο βασανιστής δεν χρειάζεται παρά μόνο τα χέρια του και τα πόδια του, είναι η πιο “απλή” μορφή βασανισμού και η χρήση του χάνεται στην προϊστορία της ανθρωπότητας. 

Αν και ο ξυλοδαρμός θα μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολικά πρωτόγονος για να χρειαστεί τα οποιαδήποτε επεξηγηματικά σχόλια, είχε και αυτός τις πολιτιστικές παραλλαγές του ανά τους αιώνες. Η αφήγηση του “Ζοάο” ο οποίος συνελήφθη μαζί με άλλους αριστερούς στο Σαντιάγο της Χιλής μετά το πραξικόπημα του Πινοσέτ, περιγράφει διαφορετικές μεθόδους ξυλοδαρμού που χρησιμοποιήθηκαν.

“Δεν χρησιμοποιούσαν τους θαλάμους των βασανιστηρίων αλλά τα λουτρά. Έβαζαν εκεί τους κρατούμενους σε ομάδες των 15 ατόμων. Μετά τους χτυπούσαν τα κεφάλια με τους υπό κόπανους των όπλων μέχρι που τα κεφάλια τους άνοιγαν στα δύο. Αργότερα έστειλαν φαντάρους να καθαρίσουν τους χώρους. Αλλά και μετά από αυτό, τα ίχνη της βίας εξακολουθούσαν να είναι εκεί, γιατί έμενε ένας στους τοίχους πολλές φορές μαζί με κομμάτια σάρκας από τη βιαιότητα των χτυπημάτων”.

Οι βασανιστές της Χιλής μπορούσαν να γίνουν πολύ πιο ύπουλοι τις μεθόδους τους, όπως διαπίστωσε ο “Ζοάο” όταν έφτασε η δική του σειρά να ξυλοκοπηθεί:

“Με χτυπούσαν με ένα είδος ελαστικού γκλομπ ενισχυμένο εσωτερικά με ατσάλινο καλώδιο, το οποίο δεν άφηνε σημάδια αλλά προκαλούσε εσωτερικές βλάβες”.

Οι μώλωπες και οι τραυματισμοί στα σώματα είναι ένα από τα προβλήματα των βασανιστών, οι οποίοι είναι αναγκασμένοι να κρατούν τα εγκλήματά τους μυστικά από την κοινή γνώμη, τον Τύπο και τους διεθνείς παρατηρητές. Γι΄ αυτό χρησιμοποιούν μία σειρά από εργαλεία τα οποία περιλαμβάνουν λαστιχένιους σωλήνες γεμάτους με άμμο, τσιμέντο ή μέταλλο, αλλά και μακρόστενους αμμόσακους, οι οποίοι προκαλούν έντονο πόνο χωρίς να αφήνουν ορατά σημάδια.

Οι αγροτικές κοινωνίες από τη μεσαιωνική Ευρώπη μέχρι το Μεξικό των αρχών του 20ου αιώνα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά αποξηραμένα πέη ταύρων, εύκαμπτα, αλλά ανθεκτικά.

“Τηλέφωνο” και “καμπάνα”

Ένα άλλο μέσο με την ίδια στόχευση ήταν ένα εφιαλτικό μαρτύριο γνωστό με το όνομα “τηλέφωνο”, δηλαδή ένα απότομο χτύπημα στο αυτί του υπόπτου, το οποίο αυξάνει απότομα την πίεση μέσα στον ακουστικό πόρο και μπορεί να προκαλέσει μέχρι και θραύση του τυμπάνου. Παραλλαγή του συγκεκριμένου είναι η “διπλή σφαλιάρα”, δηλαδή το ταυτόχρονο χτύπημα και των δύο αυτιών, όπως και μία άλλη παραλλαγή που χρησιμοποιούσαν στην Αγκόλα, όπου οι αιχμάλωτοι αναγκάζονταν να φουσκώνουν τα μάγουλά τους πριν από το χτύπημα, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα ρήξης των τυμπάνων τους. Παρόμοιο βασανιστήριο είναι η “καμπάνα”. Οι βασανιστές κλείνουν το κεφάλι του θύματος μέσα σε ένα μεταλλικό τύμπανο, το οποίο χτυπάνε δυνατά και συνεχώς. Ο θόρυβος είναι απλώς ανυπόφορος.

“Σύνδρομο βίαιου τραντάγματος του βρέφους”

Αναφορά του 1995 από τους Γιατρούς για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα περιγράφει το εξής περιστατικό: Δύο ισραηλινοί παθολόγοι και ένας σύμβουλος της οργάνωσης διαπίστωσαν ότι ένας παλαιστίνιος αιχμάλωτος είχε οδηγηθεί σε “βίαιο και αφύσικο θάνατο λίγο” μετά τη σύλληψή του από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας. Ο Χατιζάτ, μηχανικός υπολογιστών από τη Χεβρώνα, συνελήφθη ως ύποπτος συμμετοχής σε μουσουλμανικές αντιστασιακές οργανώσεις. Κατά τη διάρκεια της ανάκρισής του, οι ανακριτές τον άρπαξαν από το πουκάμισο και τον τράνταξαν. Αργότερα τον έπιασαν από τους ώμους και τον τράνταξαν και πάλι. Ο υγιής, κατά τη σύλληψή του Χαριζάτ, έπεσε σε κώμα και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Μετά από 24 ώρες διαπιστώθηκε ο εγκεφαλικός του θάνατος.

Στην ανεξάρτητη νεκροψία που διενήργησε σκωτσέζος γιατρός διαπίστωσε ότι δεν υπήρχαν εξωτερικά ίχνη χτυπημάτων ή λακτισμάτων. Ωστόσο, κατά δήλωσή του, η εγκεφαλική αιμορραγία από την οποία πέθανε ο Χαριζάτ και οι μώλωπες στο στήθος του, απ’ όπου τον είχαν προφανώς αρπάξει, παρέπεμπαν σε έναν θάνατο ανάλογο με τον αποκαλούμενο “σύνδρομο βίαιου τραντάγματος του βρέφους”.

Το “ελικοπτεράκι”

Τα βασανιστήρια που περιλαμβάνουν ανάρτηση του σώματος δεν είναι μόνο ιδιαίτερα επώδυνα, αλλά κάνουν το θύμα ιδιαίτερα ευάλωτο στα χτυπήματα με ραβδιά, καλώδια ή -σε μερικές περιπτώσει- σιδερένιους λοστού. Μια παραλλαγή που χρησιμοποιείται σε κάποιες χώρες της Μέσης Ανατολής είναι η ανάρτηση του σώματος, μερικές φορές με το κεφάλι κάτω από έναν περιστρεφόμενο ανεμιστήρα οροφής, μία τεχνική γνωστή σαν “ελικοπτεράκι”. Σε αυτή τη στάση το θύμα δεν μπορεί να κουνήσει τα χέρια του για να αποτρέψει τα χτυπήματα που πέφτουν βροχή. Το θύμα μπορεί να είναι δεμένο σε οριζόντια θέση για τον ξυλοδαρμό σε ένα συνηθισμένο ξυλοκρέβατο ή σε οποιοδήποτε οριζόντιο ή κάθετο πλαίσιο. Ένα θύμα βασανιστηρίων από τη Χιλή αφηγείται:

“Με κρέμασαν από ένα ξύλινο σταυρό ακινητοποιώντας τα χέρια μου με ένα σκοινί. Με τοποθέτησαν σαν σταυρό, αλλά με τα πόδια μου διάπλατα ανοιχτά σαν να ήθελαν να κάνω σπαγγάτο. Μετά άρχισαν να με χτυπάνε σε όλο μου το σώμα και ιδιαίτερα στα γεννητικά μου όργανα”.

Το “κοτόπουλο”

Μια τεχνική που χρησιμοποιείται από βασανιστές σε πολλές χώρες είναι η μπάρα, γνωστή και σαν “el pollo”, δηλαδή “κοτόπουλο” στα ισπανικά ή “ο pau de arana”, δηλαδή “κούρνιασμα του παπαγάλου” στα πορτογαλικά. Οι καρποί του υπόπτου δένονται γύρω από τα λυγισμένα του γόνατα, ανάμεσα στα οποία τοποθετείται μία μπάρα, πριν κρεμαστεί όλο αυτό το σύστημα στον αέρα. Ο πόνος είναι ανυπόφορος, η αιμάτωση και η νευρική επικοινωνία των ποδιών σταματάει, ενώ το σώμα του θύματος γίνεται ιδιαίτερα ευάλωτα στα χτυπήματα και ειδικά στη φάλαγγα.

ΠΗΓΗ: Βασανιστήρια, το έπος της ανθρώπινης κτηνωδίας, Μάικλ Κέριγκαν, εκδόσεις Γνώση

Διαβάστε στη “ΜτΧ”:Σύσφιγγαν τα γεννητικά όργανα των αγωνιστών, έβγαζαν τα νύχια τους, έκαναν εικονικούς πνιγμούς, μαστίγωναν 13χρονα παιδιά. Τα βασανιστήρια των Άγγλων στην Κύπρο, όπου απαγχόνισαν 9 αγωνιστές