Το δικτυωτό φόρεμα που φορούσαν οι πλούσιες Αιγύπτιες. Το αντιγράφουν και σήμερα οι σχεδιαστές μόδας

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Ο αιγυπτιακός πολιτισμός ήταν ένας από τους πιο προηγμένους της προϊστορικής εποχής. Ανάμεσα σε πολλά άλλα, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι υπήρξαν πρωτοπόροι σε αυτό που σήμερα ονομάζεται υψηλή ραπτική. Δεν χρησιμοποιούσαν τα ρούχα, το μακιγιάζ και τα κοσμήματα μόνο για να αναδείξουν την ομορφιά τους, αλλά και για να αντιπροσωπεύσουν την κοινωνική τους τάξη. Έτσι, η μόδα έπαιζε σημαντικό ρόλο στη ζωή των Αιγυπτίων, κυρίως για τα μέλη της άρχουσας τάξης.

Διχτυωτά φορέματα με χάντρες

Στην Αίγυπτο ήδη από την 3^η χιλιετία π. Χ. είχε αναπτυχθεί ιδιαίτερα η τέχνη της υφαντικής και η παραγωγή περίπλοκων ενδυμάτων. Ένας από τους πιο εντυπωσιακούς τύπους φορεμάτων στην αρχαία Αίγυπτο είναι ένα διχτυωτό που είχε ραμμένο σε αυτό πολλές χιλιάδες χάντρες φαγεντιανής. Οι χάντρες ήταν διαφορετικών χρωμάτων και διατεταγμένες σε μια ποικιλία γεωμετρικών μοτίβων.

Μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα, το αιγυπτιακό διχτυωτό φόρεμα με χάντρες ήταν γνωστό από απεικονίσεις γυναικών της αριστοκρατίας σε έργα τέχνης, όπως αγάλματα και τοιχογραφίες, καθώς και κείμενα των αρχαίων Αιγυπτίων.

Από τη δεκαετία του 1920, οι αρχαιολόγοι που έκαναν ανασκαφές στην Αίγυπτο άρχισαν να ταυτοποιούν ευρήματα με αυτό τον τύπο φορέματος. Ανευρίσκονταν κυρίως πάνω σε μούμιες πλούσιων Αιγυπτίων. Μέχρι σήμερα, έχουν ανακαλυφθεί τα κατάλοιπα από περίπου 20 τέτοια αρχαία αιγυπτιακά φορέματα με δίχτυα

Ανακατασκευές φορεμάτων

Τα πιο καλά διατηρημένα είναι δύο. Το πρώτο βρέθηκε το 1924 μέσα σ’ ένα τάφο της εποχής της 5^ης ή της 6^ης Δυναστείας δηλαδή το δεύτερο μισό της 3^ης χιλιετηρίδας π. Χ. (περίπου 2465-2150 π. Χ.). Όταν το φόρεμα αποκαταστάθηκε, οι αρχαιολόγοι παρατήρησαν ότι κάθε φορά που το κινούσαν, οι χάντρες χτυπούσαν μεταξύ τους και έβγαζαν ήχους.

Θεωρήθηκε έτσι αρχικά ότι μπορεί να το φορούσε μία χορεύτρια. Όμως, η μελέτη του φορέματος κατέδειξε ότι στην πραγματικότητα ήταν πολύ βαρύ για χορεύτρια, που χρειάζεται να είναι αέρινη. Έτσι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ήταν ένα από τα διχτυωτά φορέματα των αριστοκρατισσών.

7000 χάντρες

Το δεύτερο από τα πιο καλοδιατηρημένα φορέματα βρέθηκε το 1927, κατά τη διάρκεια μιας κοινής ανασκαφής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστώνης στη νεκρόπολη της Γκίζας της Αιγύπτου. Ήταν πάνω στη μούμια μιας γυναίκας στον τάφο με την κωδική ονομασία «Γκίζα G 7478 Z» που χρονολογείται στην εποχή του Χέοπος (2589-2566 π.Χ.). Η χρονολόγηση αυτή το καθιστά το παλαιότερο γνωστό διχτυωτό φόρεμα με χάντρες.

Οι Αμερικανοί αρχαιολόγοι βρήκαν περίπου 7.000 χάντρες πάνω και γύρω από τη μούμια της γυναίκας. Παρόλο που το νήμα που συγκρατούσε τις χάντρες είχε αποσυντεθεί, πολλές βρέθηκαν στην αρχική τους θέση. Το χρώμα των χαντρών είχε ξεθωριάσει με την πάροδο του χρόνου, αλλά αρχικά ήταν γαλάζιο ή πράσινο, μιμούμενα τις αποχρώσεις του λάπις λάζουλι και του τιρκουάζ. Έτσι έγινε δυνατή η ακριβής ανακατασκευή του περίπλοκου ενδύματος.

Προκλητικά ενδύματα

Οι πλούσιες αρχαίες Αιγύπτιες φορούσαν τα φορέματα με δίχτυα και χάντρες είτε κατευθείαν πάνω από το σώμα τους είτε πάνω σ’ ένα λινό φόρεμα. Ήταν ένα βαρύ ένδυμα που δυσκόλευε τις κινήσεις τους.

Είναι βέβαιο ότι δεν ήταν το καθημερινό τους φόρεμα αλλά το επιδείκνυαν αποκλειστικά σε τελετές και γιορτές. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακά τολμηρό ένδυμα που ήταν εφαρμοστό και αναδείκνυε τις καμπύλες των γυναικών. Αυτό ίσχυε ακόμη και στην περίπτωση που φορούσαν λινό φόρεμα από κάτω. Τα ενδύματα αυτά τόνιζαν τη θηλυκότητα των πλουσίων αρχαίων Αιγυπτίων και τραβούσαν τα βλέμματα των ανδρών!

Σύγχρονα αντίγραφα

Από το 1930 και μετά, όταν τα αρχαία αιγυπτιακά φορέματα άρχισαν να γίνονται γνωστά μέσα από τα δημοσιεύματα των αρχαιολόγων επηρέασαν την υψηλή μόδα.

Αυτό ισχύει ακόμη και σήμερα. Διαχρονικά, διάσημοι σχεδιαστές μόδας έχουν παρουσιάσει αντίγραφα του αιγυπτιακού διχτυωτού φορέματος με ενσωματωμένες χάντρες. Όπως στην αρχαία Αίγυπτο έτσι και σήμερα πρόκειται για δείγματα υψηλής ραπτικής που φοριούνται από εύπορες γυναίκες σε επίσημες εκδηλώσεις και δεν είναι τόσο ενδύματα της καθημερινότητάς τους.

Στοιχεία αντλήθηκαν από: Wu Mingren, High Fashion of Ancient Egypt: The Bead-Net Dress.  www.ancient-origins.net